Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) được thành lập từ năm 1998 theo quyết định số 127/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ với tên gọi Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HASTC).
Sau 7 năm chuẩn bị các điều kiện hoạt động, đến ngày 8/3/2005, HASTC chính thức khai trương hoạt động với nhiệm vụ ban đầu là tổ chức đấu giá cổ phần hóa doanh nghiệp (DN) nhà nước, tổ chức giao dịch thị trường chứng khoán (TTCK) niêm yết, tổ chức đấu thầu trái phiếu chính phủ (TPCP).
Ngày 24/6/2009, Sở GDCK Hà Nội chính thức ra mắt, hoạt động với mô hình Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước (đại diện là Bộ Tài chính) làm chủ sở hữu.
Công nghệ thông tin là yếu tố nền tảng thúc đẩy phát triển thị trường
Ngay từ những ngày đầu đi vào hoạt động, HNX đã xác định công nghệ thông tin là nền tảng cốt lõi để phát triển thị trường chứng khoán minh bạch, hiệu quả. Hệ thống đấu giá được đưa vào sử dụng ngay trong ngày khai trương và liên tục được nâng cấp để đáp ứng tốc độ xử lý 20.000-30.000 lệnh/ngày, bảo mật cao và kết nối trực tiếp với các đại lý đấu giá.
Hệ thống này đã hỗ trợ tổ chức đa dạng các phiên đấu giá cổ phiếu, trái phiếu và quyền mua với độ chính xác cao. Hệ thống giao dịch cổ phiếu ban đầu hỗ trợ phương thức giao dịch thỏa thuận thủ công tại sàn, sau đó nhanh chóng được cải tiến để triển khai giao dịch khớp lệnh liên tục, giao dịch từ xa và trực tuyến.
Bước ngoặt công nghệ lớn nhất diễn ra vào năm 2013, khi HNX nâng cấp hệ thống giao dịch lên phiên bản Core I5, cho phép xử lý đến 20-30 triệu lệnh mỗi phiên và đạt tốc độ 15.000-20.000 lệnh mỗi giây, đánh dấu bước tiến trong làm chủ công nghệ và hiện đại hóa toàn diện hệ thống.
Với sự phát triển nhanh của thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (TPDNRL), HNX đã kịp thời xây dựng hệ thống giao dịch hiện đại trên nền tảng Linux và công nghệ web-base, đưa vào vận hành chính thức từ tháng 7/2023 theo Nghị định 65/2022/NĐ-CP. Hệ thống này đã vận hành an toàn, thông suốt và trở thành kênh giao dịch tập trung, minh bạch, hiệu quả cho thị trường TPDNRL.
Tăng cường giám sát và minh bạch thị trường là ưu tiên hàng đầu
Không chỉ đầu tư vào hệ thống giao dịch chính, HNX còn triển khai nhiều hệ thống phụ trợ nhằm hỗ trợ toàn diện nhà đầu tư và tổ chức phát hành. Hệ thống công bố thông tin doanh nghiệp (CIMS) ra mắt từ năm 2012 đã giúp các tổ chức niêm yết gửi thông tin nhanh chóng, tự động, góp phần đảm bảo công khai, minh bạch.
Hệ thống thông tin thị trường và các nền tảng dữ liệu trực tuyến như InfoGate và InfoFile cung cấp thông tin giao dịch, chỉ số, giá cả gần như theo thời gian thực, với độ trễ chỉ vài giây. Hoạt động giám sát giao dịch cũng được tăng cường với hệ thống theo dõi và phát hiện hành vi gian lận, vi phạm quy định trên thị trường, góp phần bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và nâng cao tính minh bạch.
Đặc biệt, việc phối hợp với HOSE, VSDC và nhà thầu KRX đã giúp HNX triển khai thành công hệ thống công nghệ thông tin mới KRX, đưa vào vận hành từ ngày 5/5/2025. Hệ thống này đánh dấu bước phát triển đột phá về công nghệ, tích hợp và đồng bộ toàn bộ TTCK Việt Nam theo chuẩn mực quốc tế.
Thêm vào đó, công tác giám sát thị trường chứng khoán được HNX thực hiện bài bản ngay từ đầu, bao gồm giám sát hành vi giao dịch, công bố thông tin định kỳ, bất thường của doanh nghiệp, cổ đông lớn và giám sát rủi ro tại các công ty chứng khoán thành viên.
Thông qua công tác giám sát, HNX không chỉ phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm mà còn kiến nghị xây dựng, sửa đổi hệ thống văn bản pháp luật phù hợp với thực tiễn, tăng cường hiệu quả quản lý thị trường.
Hoạt động công bố thông tin cũng được chú trọng phát triển theo hướng minh bạch, kịp thời và thuận tiện. Ngay từ năm 2005, HNX đã có bản tin chứng khoán phát hành hàng ngày; sau đó ra mắt website www.hastc.org.vn và từ năm 2007 bắt đầu triển khai công bố thông tin bằng tiếng Anh, bản tin điện tử, phiên bản mobile và các hệ thống cung cấp dữ liệu trực tuyến. Phương thức truyền tải thông tin cũng được tự động hóa qua công cụ datafeed, giúp các đối tác dễ dàng truy cập dữ liệu, nâng cao tính minh bạch và bình đẳng thông tin.
Xây dựng nền tảng vững chắc, hướng đến thị trường vốn hiện đại, minh bạch, bền vững
Sau 20 năm hoạt động, HNX đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Các phiên đấu giá cổ phần được tổ chức minh bạch, khách quan, góp phần thúc đẩy cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp, hỗ trợ tiến trình tái cơ cấu nền kinh tế, cải thiện quản trị doanh nghiệp và tạo nguồn cung hàng hóa chất lượng cho thị trường thứ cấp.
Cùng với đó, 5 thị trường giao dịch hiện đang được vận hành tại HNX bao gồm thị trường cổ phiếu niêm yết, thị trường UPCoM, thị trường TPCP, thị trường chứng khoán phái sinh và thị trường TPDNRL, đều phát triển theo đúng lộ trình và yêu cầu của nền kinh tế.
Các thị trường tại HNX đã chứng minh vai trò là kênh huy động vốn hiệu quả cho ngân sách Nhà nước và doanh nghiệp, đồng thời là kênh đầu tư minh bạch, ổn định cho công chúng. Hoạt động giao dịch luôn duy trì thông suốt, an toàn và ổn định, được nhà đầu tư trong và ngoài nước tin tưởng.
Công tác giám sát và công bố thông tin của HNX tiếp tục được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả theo chỉ đạo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, góp phần ngăn ngừa vi phạm và nâng cao chất lượng quản trị công ty.
Những nỗ lực không ngừng nghỉ trong suốt hai thập kỷ qua đã được ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba, Cờ Thi đua của Thủ tướng Chính phủ.
Thành công của HNX là thành quả của nội lực và sự chỉ đạo sát sao của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, sự phối hợp của các đơn vị liên quan như Kho bạc Nhà nước, Vụ Tài chính Ngân hàng, Cục Tài chính Doanh nghiệp, VSDC và sự đồng hành của các thành viên thị trường.
Bước sang giai đoạn mới, HNX đặt mục tiêu tiếp tục vận hành ổn định, an toàn các thị trường hiện hữu, từng bước hoàn thiện mô hình tổ chức và bổ sung các nghiệp vụ mới. HNX sẽ tập trung thúc đẩy thanh khoản, phát triển sản phẩm và thị trường mới theo định hướng của cơ quan quản lý, nâng cao chất lượng công tác thẩm định hồ sơ niêm yết, bảo vệ nhà đầu tư và giữ vững tính toàn vẹn của thị trường.
Song song, HNX sẽ tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp trong quản trị công ty, nâng cao chất lượng công bố thông tin và tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính quốc gia.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/20-nam-hinh-thanh-va-phat-trien-hnx-cong-nghe-tien-phong-van-hanh-on-dinh-cong-khai-minh-bach-5-thi-truong-trong-mot-1386267.html
