Từ lớp học tạm đến vườn đinh lăng xào xạc
Năm 2017, khi Nguyễn Thị Luyến xếp lại tập giáo án cuối cùng của mình trong một lớp học tạm vùng núi huyện Như Thanh, chị không ngờ đó lại là ngày kết thúc con đường làm giáo viên. Hợp đồng không được gia hạn, chị bỗng trở thành người mẹ trẻ không nghề nghiệp, trong tay chỉ có vài sào đất đồi khô cằn, một căn nhà cấp bốn xập xệ và khoản nợ ngân hàng hơn 40 triệu đồng.
.png)
“Lúc đó mình vừa sinh con thứ hai, chồng làm phụ hồ bấp bênh, cuộc sống bí bách đến mức nhìn đâu cũng thấy đường cùng”, chị kể, tay vẫn không ngừng xếp những túi trà thảo dược vào giỏ hàng chuẩn bị gửi về TP Thanh Hóa.
Một lần về quê ngoại ở Thường Xuân, chị nghe các cụ nói đinh lăng ngày xưa là cây thuốc quý, nhà nào cũng trồng. Ý nghĩ lóe lên: “Tại sao không thử trồng đinh lăng để làm sản phẩm sạch”?
Chị bắt đầu với 200 gốc đinh lăng chặt từ bụi cây mẹ nhà hàng xóm. Không có kỹ thuật, không thuốc hóa học – chỉ có đôi tay, nước suối và hy vọng. Có năm, gió Lào nóng như thiêu, đám cây cháy khô cả lá; có vụ, mối cắn rễ, cả vườn lụi tàn sau một đêm. “Tôi từng ngồi giữa vườn mà khóc. Bao nhiêu công sức đổ xuống đất…”
Gầy dựng từ thất bại: sản phẩm sạch đi từ căn bếp
Sau ba vụ, chị Luyến thu được khoảng 50kg rễ khô và một đống lá – nhưng lại… không biết bán cho ai. Chợ quê thì chê “đắt”, thương lái ép giá không đủ tiền công. Chị xoay sang tự làm trà lá đinh lăng: sao khô bằng chảo gang, đóng túi kraft, dán tem viết tay. Có người mua thử một gói, rồi quay lại mua tiếp 5 gói. Từ đó, đơn hàng nhỏ bắt đầu đến qua Facebook, Zalo rồi Shopee.
Nhưng để bước chân vào chương trình OCOP là một hành trình vất vả. Hồ sơ, tiêu chuẩn sản xuất, mẫu kiểm nghiệm – mọi thứ đều mới mẻ. Chị học qua mạng, hỏi cán bộ khuyến nông, làm đi làm lại ba lần mới đủ điều kiện. “Tôi không có bằng cấp, chỉ có sự kiên trì. Sai thì sửa, làm lại đến khi được”.
Năm 2022, trà đinh lăng của chị đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh. Cũng trong năm đó, chị Luyến thành lập Hợp tác xã Dược liệu Sạch Như Thanh, với hơn 50 hộ dân trồng đinh lăng, cung ứng nguyên liệu cho xưởng chế biến nhỏ của chị – nay đã có máy sấy công nghiệp và khu đóng gói khép kín.
Một người làm, cả làng đổi thay
Giờ đây, ngoài trà, chị Luyến còn sản xuất bột lá đinh lăng, cao dược liệu và thử nghiệm xà phòng từ rễ. Sản phẩm được bày bán tại các cửa hàng thực phẩm sạch ở Thanh Hóa, Ninh Bình, và có đơn hàng thử nghiệm gửi sang Hàn Quốc.
“Lúc đầu người ta bảo tôi bị khùng. Ai lại bỏ dạy học đi đào rễ cây. Giờ thì nhiều người trong làng cũng bắt đầu trồng theo”, chị cười. Chị không nghĩ mình là doanh nhân, mà là một người mẹ chọn con đường sống tử tế với đất đai và con người quê hương.
Dù cuộc sống đã ổn định hơn, chị vẫn đi chiếc xe máy cũ kỹ, vẫn tự sao trà mỗi tối, và vẫn trả góp khoản nợ cũ từng tháng. Nhưng giờ bên chị không còn là những gốc đinh lăng cô đơn, mà là một cộng đồng nhỏ đang cùng nhau làm nông nghiệp sạch – bền vững, văn minh và đầy hy vọng.
“Không có con đường nào dễ. Nhưng nếu ai cũng ngại khó, thì quê mình sẽ mãi nghèo. Tôi không giỏi, tôi chỉ làm – bằng hết lòng”.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/trong-thu-cay-tien-dau-trong-do-nguoi-phu-nu-xay-nen-ca-su-nghiep-1380214.html
