Hơn một thập kỷ đồng hành
Đài Phát thanh & Truyền hình Hà Nội đưa tin, Tập đoàn Jardine Matheson (Hồng Kông, Trung Quốc) vừa tái khẳng định cam kết tài chính lâu dài với Tập đoàn Trường Hải (THACO), sau hơn một thập kỷ hợp tác. Thông tin đáng chú ý là công ty con của Jardine – Jardine Cycle & Carriage Limited (JC&C) sẵn sàng đóng vai trò nhà đầu tư tài chính chủ lực nếu đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam của THACO được Chính phủ phê duyệt.
Trong bối cảnh Việt Nam đang chuẩn bị chiến lược huy động vốn tư nhân cho hạ tầng quy mô lớn, sự đồng hành của nhà đầu tư ngoại giàu kinh nghiệm như Jardine Matheson có thể là yếu tố quan trọng giúp hiện thực hóa một trong những dự án giao thông tham vọng nhất lịch sử.
Jardine Matheson là một trong những tập đoàn lớn có lịch sử hơn 190 năm hoạt động trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tập đoàn này hiện hoạt động đa ngành từ bán lẻ, ô tô, bất động sản đến logistics và thực phẩm – đồ uống. Tại Việt Nam, ngoài THACO, Jardine còn nắm cổ phần hoặc sở hữu chuỗi thương hiệu lớn như Vinamilk, REE, Guardian, Pizza Hut, Starbucks và Schindler.
JC&C – công ty con phụ trách các khoản đầu tư chiến lược tại Đông Nam Á đã bắt đầu đầu tư vào THACO từ tháng 7/2008. Khi đó, JC&C chi 77 triệu USD để mua 20% cổ phần THACO, tương ứng mức định giá khoảng 385 triệu USD cho toàn bộ doanh nghiệp. Đến năm 2019, JC&C mua thêm 30,3 triệu cổ phần với giá 128.500 đồng/cổ phiếu, tổng trị giá khoảng 170 triệu USD, nâng tỷ lệ sở hữu lên 26,6%. Giao dịch này cho thấy THACO đã được định giá khoảng 9,4 tỷ USD vào thời điểm đó.
Đáng chú ý, vào tháng 11/2023, JC&C tiếp tục rót 8.680 tỷ đồng (tương đương 350 triệu USD) vào THACO thông qua một thương vụ trái phiếu chuyển đổi kỳ hạn 5 năm, lãi suất 6%/năm. Trái phiếu có quyền chuyển đổi thành cổ phần theo một mức định giá được hai bên thỏa thuận. Theo thông tin ông Trần Bá Dương chia sẻ trong thư gửi cổ đông, mức định giá chuyển đổi tương đương 20 lần lợi nhuận hợp nhất của THACO năm 2027.
Việc lựa chọn trái phiếu chuyển đổi thay vì góp vốn trực tiếp cho thấy JC&C duy trì phương án linh hoạt, có thể tăng sở hữu nhưng không gây loãng cổ phần hiện tại. Nếu thực hiện quyền chuyển đổi, JC&C sẽ không cần rót thêm tiền mặt mà vẫn tăng sở hữu nhờ hoán đổi nợ thành vốn. Trong bối cảnh THACO chưa niêm yết, đây là phương thức phổ biến để bảo toàn giá trị và kiểm soát đầu tư.
Về phần mình, Jardine Matheson trong năm 2024 ghi nhận tổng doanh thu 35,7 tỷ USD và tổng tài sản đạt 86,8 tỷ USD. Tuy báo cáo tài chính ghi nhận lỗ ròng 468 triệu USD, nhưng vốn chủ sở hữu vẫn ở mức cao – 53,3 tỷ USD, đảm bảo năng lực tài chính dài hạn cho các kế hoạch đầu tư tại khu vực.
Bài toán vốn khổng lồ với dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam
Trong đề xuất gửi Chính phủ về đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, THACO đưa ra phương án thành lập một doanh nghiệp dự án với vốn điều lệ ban đầu khoảng 312.000 tỷ đồng – tương ứng 20% tổng mức đầu tư (khoảng 1,56 triệu tỷ đồng, chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng). Trong đó, THACO muốn nắm quyền chi phối với tỷ lệ sở hữu 51%, phần còn lại kêu gọi các nhà đầu tư tư nhân và nhà nước cùng tham gia.
Phần vốn góp 20% sẽ do doanh nghiệp dự án tự huy động. Còn lại, 80% – khoảng 1.250.000 tỷ đồng – sẽ vay từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước, dưới sự bảo lãnh và hỗ trợ lãi suất của Chính phủ trong vòng 30 năm. Với tỷ lệ kiểm soát 51%, THACO sẽ phải góp tối thiểu 159.120 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2025, vốn chủ sở hữu hiện tại của THACO chỉ đạt 57.861 tỷ đồng. Như vậy, tập đoàn cần thu xếp thêm hơn 100.000 tỷ đồng để giữ vai trò chi phối trong doanh nghiệp dự án.
Để bổ sung nguồn vốn, ông Dương đề cập khả năng bán bớt cổ phần tại THACO, cũng như kỳ vọng tiếp tục nhận được hỗ trợ tài chính từ Jardine Matheson. Trong điều kiện THACO chưa niêm yết, các giao dịch cổ phần nội bộ được dùng làm tham chiếu định giá.
Cụ thể, trong quý II/2023, VietinBank Securities đã bán hơn 4,7 triệu cổ phần THACO với giá bình quân 30.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng định giá doanh nghiệp ở mức 3,9 tỷ USD. Đến quý I/2025, mức giá này tăng lên 35.000 đồng/cổ phiếu – tương ứng định giá 4,1 tỷ USD. Dù thấp hơn nhiều so với định giá từ phía JC&C (9,4 tỷ USD), các con số này vẫn phản ánh sự quan tâm của nhà đầu tư và kỳ vọng tăng trưởng trong dài hạn.
Tuy nhiên, việc định giá THACO vẫn mang tính ước tính, do thiếu dữ liệu thị trường từ hoạt động niêm yết. Các yếu tố như tài sản ròng, dòng tiền tương lai và khả năng sinh lời sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến mức định giá trong các vòng huy động vốn tiếp theo.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/mot-tap-doan-quen-mat-san-sang-rot-von-ty-usd-neu-thaco-duoc-lua-chon-lam-duong-sat-cao-toc-1382252.html
