Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ký ban hành sắc lệnh nâng thuế nhập khẩu đối với thép và nhôm từ 25% lên 50%, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 4/6/2025. Đây là động thái cứng rắn mới nhất nhằm bảo hộ ngành công nghiệp kim loại nội địa của Mỹ trước làn sóng hàng giá rẻ từ nước ngoài.
Theo tuyên bố của Nhà Trắng, việc tăng gấp đôi thuế nhằm “ứng phó hiệu quả hơn với tình trạng dư cung và giá thấp của thép, nhôm nhập khẩu”, đồng thời “giảm nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia” do các sản phẩm kim loại giá rẻ gây ra. Tuy nhiên, đáng chú ý, Mỹ vẫn giữ mức thuế 25% với hàng nhập khẩu từ Anh, do đang trong quá trình đàm phán thương mại song phương.
Chính sách thuế mới được ban hành trong bối cảnh xuất khẩu thép của Việt Nam sang Mỹ vốn đã sụt giảm mạnh trong những năm gần đây. Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), quý I/2025, lượng xuất khẩu thép thành phẩm chỉ đạt 1,4 triệu tấn – giảm tới 37,2% so với cùng kỳ, trong khi tiêu thụ nội địa vẫn tăng trưởng hơn 12%.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ các biện pháp phòng vệ thương mại ngày càng khắt khe từ Mỹ và nhiều thị trường lớn khác. Đơn cử, từ tháng 9/2024, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các dòng tôn mạ xuất khẩu từ Việt Nam, bao gồm tôn mạ kẽm, mạ lạnh và mạ màu.
Do đó, các doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Hoa Sen (HSG) đã sớm ngừng xuất khẩu sang thị trường Mỹ để tránh rủi ro pháp lý. Hoa Sen cho biết, biện pháp thuế mới lần này “không tác động đến hoạt động kinh doanh hiện tại”, bởi đã chủ động dừng xuất khẩu từ cuối quý III/2024.
Tuy vậy, theo báo cáo tài chính gần nhất, Tập đoàn này vẫn ghi nhận kết quả tích cực trong 7 tháng đầu niên độ tài chính 2024–2025, cho thấy khả năng thích ứng với biến động thị trường quốc tế.
Với Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG) – doanh nghiệp thép lớn nhất Việt Nam, thị trường Mỹ hiện chỉ chiếm chưa tới 1% tổng sản lượng xuất khẩu. Hòa Phát từ lâu đã xác định thị trường nội địa là trụ cột tăng trưởng, với hơn 80% sản lượng tiêu thụ trong nước, trong khi hoạt động xuất khẩu phân bổ tại hơn 40 quốc gia.
Động thái gia tăng thuế từ Mỹ do đó được đánh giá có tác động không đáng kể đến kết quả kinh doanh của tập đoàn này.
Trong khi đó, các doanh nghiệp tôn mạ như GDA, NKG, HSG vẫn chịu ảnh hưởng nhất định. Ước tính, doanh thu từ thị trường Mỹ chiếm khoảng 35% tại GDA, 25% với Nam Kim (NKG) và khoảng 15% với Hoa Sen (HSG), theo thống kê của Chứng khoán An Bình (ABS).
Mỹ từng là thị trường xuất khẩu tiềm năng với thép Việt. Số liệu từ DOC cho thấy, năm 2021, kim ngạch nhập khẩu thép mạ từ Việt Nam vào Mỹ đạt 626 triệu USD, tăng lên 751 triệu USD năm 2022, nhưng đã giảm mạnh về 241 triệu USD trong năm 2023, phản ánh xu hướng giảm sút rõ rệt do tác động từ các biện pháp bảo hộ.
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu nhiều rủi ro, giới phân tích nhận định tiêu thụ nội địa hưởng lợi từ sự phục hồi bất động sản và đầu tư công sẽ tiếp tục là động lực chính cho ngành thép Việt Nam.
Nhiều doanh nghiệp lớn cũng đang điều chỉnh chiến lược để tập trung hơn vào thị trường trong nước, đồng thời đa dạng hóa kênh xuất khẩu sang các khu vực ít rào cản hơn như Đông Nam Á, Nam Á và châu Phi.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/my-chinh-thuc-tang-thue-thep-nhom-len-50-bat-ngo-cac-doanh-nghiep-lon-cua-viet-nam-khong-he-bi-anh-huong-1382505.html
