Cuộc cạnh tranh của Vidifi, Đèo Cả, Sơn Hải tại dự án mở rộng cao tốc Bắc – Nam

Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (Vidifi) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đề xuất là nhà đầu tư tham gia Dự án mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông theo phương thức PPP.

Như vậy sau Tập đoàn Đèo Cả và Tập đoàn Sơn Hải, Vidifi là cái tên tiếp theo chính thức “nhập cuộc”.

Vidifi mong muốn được Chính phủ lựa chọn là nhà đầu tư thực hiện dự án mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông, trong đó ưu tiên Dự án khu vực phía Bắc (gồm các đoạn tuyến: Mai Sơn- Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 – Nghi Sơn, Nghi Sơn – Diễn Châu, Bãi Vọt – Hàm Nghi, Hàm Nghi – Vũng Áng, Vũng Áng – Bùng) với chiều dài khoảng 300 km và tổng mức đầu tư khoảng 45.375 tỷ đồng, theo phương thức PPP (hoặc theo phương thức khác do cấp có thẩm quyền quyết định).

“Nếu được giao là nhà đầu tư, Vidifi cùng các nhà đầu tư liên danh xin cam kết và đảm bảo thực hiện dự án với tiến độ, chất lượng tốt nhất; chủ động thu xếp vốn và không cần hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước”, văn bản của Vidifi nêu rõ.

Lãnh đạo Vidifi cho biết đã làm việc và thống nhất với Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) cùng góp vốn thành lập Liên danh nhà đầu tư thực hiện dự án nếu được Chính phủ tin tưởng, giao nhiệm vụ.

SCIC là đơn vị có tiềm lực mạnh về tài chính, được giao quản lý, đầu tư và kinh doanh phần vốn Nhà nước tại nhiều doanh nghiệp và được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực cơ sở hạ tầng.

Bên cạnh sự hợp tác cùng SCIC, Vidifi cũng đang tiếp tục tìm kiếm, đàm phán và thống nhất với một số nhà đầu tư khác có năng lực và phù hợp với các điều kiện để cùng liên danh triển khai dự án (nếu Vidifi được giao làm Nhà đầu tư).

Vidifi với lợi thế có 2 cổ đông ngân hàng lớn là Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) và Vietcombank. Vốn điều lệ của doanh nghiệp là 3.800 tỷ đồng, trong đó VDB (chiếm gần 87% cổ phần) là ngân hàng được Chính phủ giao thực hiện nhiệm vụ huy động vốn (phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, huy động vốn trong và ngoài nước, cho vay lại vốn vay ODA…) để thực hiện chính sách tín dụng đầu tư của Nhà nước, trong đó có ưu tiên cho vay đối với các dự án phát triển hạ tầng giao thông.

Vì vậy, nếu Vidifi được giao làm nhà đầu tư dự án thì VDB sẵn sàng huy động, thu xếp vốn và cung cấp tín dụng, tạo điều kiện tốt nhất để VIDIFI có thể triển khai thành công dự án theo quy định.

Trước đó, Vidifi được Thủ tướng Chính phủ giao làm chủ đầu tư Dự án xây dựng đường ô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng  theo hình thức Hợp đồng BOT, VDB được giao huy động vốn và cung cấp tín dụng cho Dự án với tổng mức đầu tư khoảng 44.818 tỷ đồng.

Hiện tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng đã được Vidifi hoàn thành, đưa vào sử dụng từ năm 2015. Sau 10 năm đưa vào khai thác vận hành, mặc dù lưu lượng giao thông trên tuyến tăng gấp nhiều lần so với thời gian đầu nhưng chất lượng mặt đường vẫn đảm bảo, tuyến đường hiện vẫn được đánh giá là một trong những tuyến đường tốt nhất Việt Nam.

Việc Vidifi tham gia đề xuất đầu tư các đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông đã nâng tổng số doanh nghiệp lớn muốn tham gia đầu tư lên con số 3, cùng với Đèo Cả và Sơn Hải, cho thấy sức hút rất lớn của các dự án hạ tầng giao thông chiến lược.

Trong khi các dự án đầu tư công đã khởi công hoặc đang thi công phần lớn đoạn tuyến, thì các dự án mở rộng tiếp theo được kỳ vọng sẽ áp dụng mạnh hình thức PPP để giảm áp lực cho ngân sách nhà nước, đồng thời phát huy vai trò của khu vực tư nhân trong phát triển kết cấu hạ tầng.

Tập đoàn Đèo Cả, một “ông trùm” trong lĩnh vực BOT giao thông, từng gây ấn tượng mạnh với các dự án vượt biển, hầm qua đèo hay đường cao tốc miền Trung, cũng đã nhanh chân thể hiện mong muốn tham gia các đoạn tuyến mở rộng.

Tương tự, Tập đoàn Sơn Hải – doanh nghiệp nổi lên với chất lượng thi công vượt trội trong nhiều dự án lớn – cũng không bỏ lỡ cơ hội ghi dấu ấn trong giai đoạn mới của cao tốc Bắc – Nam.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, toàn tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông có tổng chiều dài 2.063 km, với quy mô quy hoạch từ 6 – 12 làn xe. Tuy nhiên, hiện có tới 1.163 km đang được đầu tư hoặc khai thác với quy mô chỉ 4 làn xe hạn chế (mặt đường rộng 17 m) không còn phù hợp với nhu cầu vận tải ngày càng gia tăng nhanh chóng.

Thực tế cho thấy nhiều đoạn tuyến đã xuất hiện tình trạng quá tải, ùn tắc, đặc biệt trong các dịp cao điểm. Việc sớm mở rộng lên 6 làn xe hoàn chỉnh là yêu cầu tất yếu để bảo đảm khai thác hiệu quả hệ thống cao tốc, nâng cao năng lực vận chuyển và thúc đẩy liên kết vùng.

Chính phủ đã nhiều lần nhấn mạnh quan điểm khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư các đoạn tuyến mở rộng theo hình thức PPP. Tuy nhiên, quá trình lựa chọn nhà đầu tư vẫn cần sự cẩn trọng, minh bạch và đảm bảo hiệu quả tổng thể – từ chất lượng, tiến độ đến khả năng thu hút vốn và năng lực vận hành lâu dài.

Nếu được thực hiện bài bản, đây sẽ là mô hình mẫu cho hợp tác công – tư trong phát triển hạ tầng Việt Nam, góp phần thực hiện hóa mục tiêu đến năm 2030, cả nước có 5.000 km đường cao tốc – một nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.