Đo lường ảnh hưởng của tỷ giá lên chứng khoán

Chênh lệch lãi suất USD-VND tạo áp lực lên tỷ giá

Hiện Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đang rơi vào thế khó trong việc hạ lãi suất, khi lạm phát chưa về mức mục tiêu, trong khi các chỉ số kinh tế Mỹ vẫn chưa cho thấy khả năng suy thoái. Theo ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), dự báo tới tháng 9/2025, Fed có một đợt cắt giảm lãi suất.

Lạm phát lõi của CPI đang có dấu hiệu giảm nhiệt; lạm phát PPI cũng đang giảm rất nhanh sau mức đỉnh tháng 3; lạm phát PCE cũng tiếp tục đi xuống.

Tuy vậy, Fed đang quan sát xem lạm phát có chịu ảnh hưởng từ chính sách thuế quan mới hay không, vốn có độ trễ và có thể được thể hiện trong các báo cáo tháng 5, tháng 6. Fed từng đưa ra nhận định thuế quan sẽ chỉ ảnh hưởng đến lạm phát Mỹ một lần, sau đó, lạm phát sẽ hạ nhiệt vì nhìn chung giá cả đang trong xu hướng giảm dần.

Việc Fed neo lãi suất tham chiếu ở mức 4,25 – 4,5%/năm, trong khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang thực thi chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ kinh tế, với mức lãi suất ở mặt bằng thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, khiến chênh lệch lãi suất VND – USD ở trạng thái âm, tạo áp lực tăng lên tỷ giá USD/VND, bất chấp đồng DXY suy yếu và nhiều đồng tiền tăng giá so với USD.

Theo ông Trần Hoàng Sơn, khi USD Index (DXY) giảm về dưới 100 điểm, đồng tiền của hầu hết khu vực đều tăng tốt, đặc biệt là GBP, EUR và JPY.

Tỷ giá VND trong năm nay vẫn sẽ tiếp tục biến động, nhưng mức biến động vẫn nằm trong khung cho phép và dự báo của Ngân hàng Nhà nước trong năm nay, có thể là khoảng 3%.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Phân tích cổ phiếu Công ty Chứng khoán MB (MBS) nhận định, việc tỷ giá tăng có thể gây ra tâm lý lo ngại đối với các nhà đầu tư ngoại, tuy nhiên một yếu tố khác hỗ trợ cho dòng vốn ngoại vào thị trường Việt Nam là xu hướng các nhà đầu tư toàn cầu đang trở lại các thị trường châu Á. Theo đó, thị trường Việt Nam cũng sẽ hưởng lợi.

Nguyên nhân dòng vốn rút ra khỏi Mỹ và tìm kiếm các thị trường tại châu Á đến từ việc Mỹ bị Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm do lo ngại nợ công của Mỹ tăng cao và thâm hụt ngân sách, cũng như sự thiếu thống nhất giữa chính phủ và Quốc hội Mỹ trong việc giải quyết vấn đề này. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng lo ngại về triển vọng kinh tế Mỹ dưới thời kỳ Trump 2.0.

Tác động đến thị trường chứng khoán

Hiện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, với lãi suất ở mức thấp lịch sử, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, áp lực tỷ giá tăng có thể thu hẹp dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ.

Ông Vũ Duy Khánh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Smart Invest (AAS) cho rằng, áp lực tỷ giá có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các nhóm cổ phiếu nhạy cảm với lãi suất và tỷ giá như ngân hàng, chứng khoán, thép. Tuy nhiên, nếu Fed bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất, dòng vốn ngoại có thể quay lại các thị trường mới nổi, bao gồm Việt Nam, hỗ trợ cho thị trường chứng khoán.

“Áp lực tỷ giá và lãi suất là rủi ro ngắn hạn, nhưng môi trường vĩ mô ổn định và triển vọng nâng hạng thị trường sẽ là động lực dài hạn. Nhà đầu tư cần theo dõi chặt chẽ diễn biến chỉ số DXY (chỉ số đồng USD) và chính sách của Fed để đánh giá tác động đến dòng vốn ngoại”, ông Khánh nêu quan điểm.

Nếu đặt trong bối cảnh những năm trước thì việc tỷ giá tăng mạnh gần đây sẽ khá tiêu cực, vì vừa ảnh hưởng tới kinh tế vĩ mô vừa thúc đẩy tâm lý rút vốn của khối ngoại.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhìn nhận, việc tỷ giá tăng mạnh lần này có nhiều điểm khác so với giai đoạn 2023 – 2024, bởi vì ngay từ đầu năm 2025, Chính phủ đã xác định rõ là sẽ ưu tiên tăng trưởng hơn kiềm chế lạm phát, duy trì chính sách tiền tệ “lỏng”, đâu đó có thể hiểu cần chuẩn bị cho kịch bản tỷ giá sẽ tăng. Vì vậy, những diễn biến gần đây không mang tính “lần đầu”, hay bất ngờ đối với thị trường chứng khoán.

Thêm vào đó, theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thống kê, Bộ Tài chính, vốn FDI giải ngân vẫn rất tốt trong 5 tháng đầu năm. Điều đó chứng tỏ việc doanh nghiệp nước ngoài vẫn chọn Việt Nam là điểm đến đầu tư trong bối cảnh nhiều biến động địa chính trị trên toàn cầu.

Ngân hàng UOB Việt Nam đã đưa ra dự báo, tỷ giá USD/VND sẽ biến động quanh mức 26.000 – 26.300 trong năm 2025 và sẽ quay lại mức 25.800 vào đầu năm 2026.

Đồng thời, UOB cho rằng, mức biến động trong năm 2025 của cặp tỷ giá này chỉ khoảng 3%, dựa vào các yếu tố vĩ mô ổn định như thặng dư thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài, kiều hối và du lịch, mặc dù các khó khăn, thách thức vẫn hiện hữu, nhất là vấn đề thương lượng song phương, cụ thể là thuế quan với Mỹ.

Trên thực tế, tỷ giá tăng gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu, do chi phí đầu vào tăng. Ngành vận tải cũng chịu tác động vì chi phí nhiên liệu và vận chuyển thường tăng theo.

Bên cạnh đó, tỷ giá tăng khiến giá hàng hóa nhập khẩu tăng, làm giảm sức mua, ảnh hưởng đến nhóm hàng tiêu dùng có đầu vào là hàng nhập khẩu. Ngoài ra, doanh nghiệp có nợ vay bằng USD chịu áp lực khi VND mất giá, do chi phí trả nợ tăng lên. Ngược lại, đây lại là cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Theo ông Trần Hoàng Sơn, diễn biến tỷ giá vẫn đang được các doanh nghiệp cũng như các tổ chức kinh tế, Ngân hàng Nhà nước theo dõi sát sao.

Tỷ giá tăng “nóng” ảnh hưởng trực tiếp tới dòng vốn trên thị trường và tác động không nhỏ tới hoạt động sản xuất – kinh doanh của các doanh nghiệp, tùy thuộc vào từng ngành nghề. Bên cạnh đó, áp lực tỷ giá tăng cao sẽ tạo gánh nặng trực tiếp cho những doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu (sản xuất ô tô, thép…), hoặc có cơ cấu nợ vay USD lớn (một số doanh nghiệp dầu khí, điện, hàng không…).

Đây là các nhóm chịu rủi ro chi phí đầu vào và chi phí lãi vay gia tăng, ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. Vì vậy, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về cơ cấu tài chính và mức độ phụ thuộc ngoại tệ của từng doanh nghiệp để tránh rủi ro tỷ giá.