Theo dữ liệu từ TSE, trong nửa đầu năm 2025, đã có 59 công ty hủy niêm yết hoặc công bố kế hoạch rời sàn, tăng từ mức 51 cùng kỳ năm trước và là con số cao nhất trong giai đoạn nửa đầu năm kể từ năm 2014. Nếu xu hướng này tiếp diễn, số công ty rút khỏi sàn năm nay có thể vượt mốc kỷ lục 94 doanh nghiệp ghi nhận năm 2024.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh TSE nỗ lực tái cấu trúc để tăng sức hấp dẫn với nhà đầu tư quốc tế. Các doanh nghiệp niêm yết đang chịu áp lực cải thiện định giá, nâng cao lợi nhuận cho cổ đông và cắt giảm các mối liên kết chéo thông qua sở hữu cổ phần.
Cải cách của TSE đã góp phần đưa thị trường chứng khoán Nhật Bản trở thành một trong những nơi có hiệu suất đầu tư tốt nhất toàn cầu vài năm qua. Nhà đầu tư ngày càng thúc đẩy các công ty thực hiện mua lại cổ phiếu, tối ưu hóa cơ cấu vốn và gia tăng hoạt động M&A.
Xu hướng này phản ánh nỗ lực toàn diện của sàn chứng khoán Tokyo nhằm làm cho thị trường Nhật Bản hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài bằng cách đảm bảo rằng các công ty niêm yết mang lại lợi nhuận cao cho cổ đông, trong khi những công ty không đạt được mục tiêu sẽ đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi sàn. TSE đã kêu gọi các công ty theo đuổi những mục tiêu bao gồm cải thiện định giá và cắt giảm mối quan hệ quá mật thiết với các công ty khác dưới hình thức sở hữu chéo cổ phần.
Ông Hiroshi Matsumoto, quản lý danh mục cấp cao tại Pictet Japan nhận định: “Việc số lượng doanh nghiệp niêm yết giảm là dấu hiệu cho thấy thị trường vốn đang hoạt động hiệu quả”.
Xu hướng này cũng cho thấy Nhật Bản đang đi theo lộ trình của các thị trường phát triển như Mỹ, Anh – nơi các công ty chuyển sang mô hình tư nhân nhằm tránh chi phí niêm yết và tận dụng vốn tư nhân tăng trưởng.
Từ năm ngoái, TSE đã nhấn mạnh định hướng tập trung vào “chất lượng hơn số lượng” trong danh sách niêm yết. Những công ty có định giá thấp hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn Prime và Standard có thể đối mặt với nguy cơ hủy niêm yết sớm nhất từ tháng 10/2026.
Số công ty trên sàn Tokyo đã giảm còn 3.842 vào năm 2024 đạt mức thấp nhất kể từ khi TSE sáp nhập với sàn Osaka năm 2013. Theo ước tính của Bloomberg, con số này có thể tiếp tục giảm xuống 3.808 vào cuối tháng 6/2025.
Xu hướng M&A ngày càng mạnh cũng là yếu tố thúc đẩy việc rút khỏi sàn. Nhiều doanh nghiệp bị thâu tóm bởi công ty mẹ hoặc các quỹ đầu tư, như trường hợp ID&E Holdings bị Tokio Marine Holdings mua lại, hay NTT thực hiện sáp nhập NTT Data để giải quyết lo ngại xung đột lợi ích giữa công ty mẹ – con cùng niêm yết.
Khi chi phí duy trì niêm yết công khai tăng lên và các cổ đông tích cực thúc đẩy nhiều khoản chi trả và thay đổi chính sách hơn, việc tiếp quản các công ty bởi ban quản lý đang gia tăng. Các công ty như I’rom Group Co. cũng chọn về lại mô hình tư nhân thông qua hợp tác với các nhà đầu tư nước ngoài như Blackstone.
Ông Tao Zhiyuan, chuyên gia tại AllianceBernstein Japan, đánh giá: “Nhật Bản sở hữu nhiều doanh nghiệp hóa chất quy mô nhỏ với tiềm năng cao nhưng chưa đủ lớn để thu hút dòng vốn toàn cầu. Sự phát triển thông qua M&A có thể giúp gia tăng số lượng mục tiêu đầu tư hấp dẫn từ góc nhìn quốc tế”.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/doanh-nghiep-nhat-dong-loat-rut-khoi-san-tokyo-giua-lan-song-m-a-va-cai-cach-niem-yet-1385690.html
