Cuộc đua mới đang bao trùm bầu trời Đông Nam Á: Đại diện của Việt Nam vừa tung cú đánh lớn

Bầu trời Đông Nam Á bùng nổ

Các hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Đông Nam Á đang bước vào cuộc đua mở rộng đầy cạnh tranh, bất chấp áp lực chi phí gia tăng đang làm giảm lợi nhuận. Qantas Airways là hãng dẫn đầu xu hướng này.

Trong hai thập kỷ qua, các hãng bay giá rẻ đã phát triển mạnh tại châu Á nhờ mức thu nhập của người dân tăng lên.

Dự báo cho thấy nhu cầu đi lại bằng đường hàng không tại châu Á sẽ tăng nhanh hơn các khu vực khác trong nhiều thập kỷ tới. Các hãng như VietJet (Việt Nam) và AirAsia (Malaysia) dự kiến sẽ tiếp tục mua thêm máy bay, mở rộng quy mô đội bay vốn đã lớn để giành thêm thị phần.

Tuy nhiên, biên lợi nhuận tại khu vực này vẫn thấp hơn so với các nơi khác. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) dự báo trong năm nay, các hãng hàng không khu vực châu Á – Thái Bình Dương sẽ đạt biên lợi nhuận ròng khoảng 1,9%, thấp hơn mức trung bình toàn cầu là 3,7%.

Các hãng hàng không trên khắp châu Á đã khôi phục phần lớn công suất hoạt động kể từ sau đại dịch, kéo theo sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, đặc biệt trong phân khúc khách hàng nhạy cảm về giá. Điều này đã khiến giá vé máy bay giảm so với mức cao gần đây.

Theo dữ liệu từ ForwardKeys, giá vé máy bay quốc tế tại châu Á trong năm 2024 đã giảm 12% so với năm 2023. AirAsia – hãng hàng không giá rẻ lớn nhất khu vực – ghi nhận mức giảm 9% giá vé trung bình trong quý đầu năm, khi hãng tăng thêm sức chứa và chuyển phần tiết kiệm từ giá nhiên liệu thấp cho khách hàng.

Tuy nhiên, các hãng hàng không đang đối mặt với nhiều thách thức mới. Chi phí vận hành, bao gồm chi phí nhân công và phí sân bay, tiếp tục tăng. Cùng với đó, tình trạng thiếu hụt máy bay mới đang đẩy chi phí thuê và bảo trì lên cao.

Trước bối cảnh này, hãng hàng không Qantas của Úc vừa thông báo sẽ đóng cửa Jetstar Asia – công ty con giá rẻ nội địa đặt trụ sở tại Singapore – vào cuối tháng 7 tới, sau hai thập kỷ hoạt động.

Jetstar Asia cho biết hãng đang chịu áp lực lớn từ chi phí gia tăng, bao gồm mức tăng hai chữ số đối với nhiên liệu, phí sân bay, dịch vụ mặt đất và an ninh tại Singapore.

Phó Chủ tịch IATA khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, ông Sheldon Hee, nhận định: “Đây là một khoản đệm rất mỏng, và với mức lợi nhuận thấp như vậy, bất kỳ sự gia tăng chi phí nào cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tồn tại của một hãng hàng không.” Ông đồng thời nhấn mạnh rằng chi phí vận hành trong khu vực đang tăng mạnh.

Trong báo cáo tháng 2, công ty dữ liệu hàng không OAG cho biết Châu Á – Thái Bình Dương hiện là thị trường hàng không cạnh tranh nhất thế giới. Giá vé máy bay đang giảm do công suất được mở rộng nhanh chóng, điều này “có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận” của các hãng.

Tiến lớn hoặc rút lui

Đông Nam Á hiện có mật độ chuyến bay quốc tế do các hãng hàng không giá rẻ khai thác ở mức cao bất thường. Theo dữ liệu từ Trung tâm Hàng không CAPA, khoảng hai phần ba số ghế quốc tế trong khu vực năm nay thuộc về các hãng giá rẻ, so với chỉ khoảng một phần ba trên toàn cầu.

Các nhà phân tích cho biết Qantas đã quyết định rút Jetstar Asia khỏi Singapore để chuyển máy bay sang thị trường trong nước tại Úc và New Zealand – nơi có chi phí vận hành thấp hơn – thay vì tiếp tục chịu lỗ tại một thị trường cạnh tranh khốc liệt.

Brendan Sobie, nhà phân tích hàng không độc lập tại châu Á, cho biết các hãng bay giá rẻ ở Đông Nam Á vốn đã gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận ngay cả trước đại dịch, và hiện đang chịu thêm áp lực từ chi phí leo thang.

Các hãng giá rẻ giữ giá vé thấp nhờ tối ưu hóa chi phí vận hành, trong đó việc sở hữu đội bay lớn gồm các máy bay cùng loại giúp họ đạt hiệu quả quy mô cao. 

Tuy nhiên, Jetstar Asia chỉ có 13 máy bay – nhỏ hơn nhiều so với các đối thủ trong khu vực. Tính đến ngày 31/3, Scoot (hãng con giá rẻ của Singapore Airlines) sở hữu 53 máy bay, AirAsia có 225 máy bay, VietJet có 117 máy bay (bao gồm cả chi nhánh tại Thái Lan), và Cebu Pacific (Philippines) có 99 máy bay.

Cả bốn hãng này đều có kế hoạch mở rộng đội bay trong năm nay và những năm tới. Hôm thứ Ba (17/6), VietJet ký một thỏa thuận để mua thêm 150 máy bay thân hẹp Airbus tại Triển lãm hàng không Paris, coi đây là bước khởi đầu cho chiến lược tăng trưởng dài hạn. Trước đó vài tuần, hãng cũng đặt hàng 20 máy bay thân rộng A330neo và đang chờ xử lý đơn hàng 200 máy bay Boeing.

AirAsia, hiện có đơn hàng ít nhất 350 máy bay, đang đàm phán mua thêm từ 50 đến 70 máy bay phản lực thân hẹp tầm xa và khoảng 100 máy bay phản lực khu vực nhằm mở rộng mạng bay.

“Cuối cùng, phải tiến lớn hoặc rút lui,” ông Subhas Menon, Tổng giám đốc Hiệp hội các hãng hàng không Châu Á – Thái Bình Dương, nhận định.

An An (Theo Reuters)