Cơ hội và thách thức trong mục tiêu làm chủ AI
Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành yếu tố cạnh tranh toàn cầu, Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc. Dù còn hạn chế về nguồn lực và hạ tầng, song loạt động thái chính sách gần đây cùng với sự hình thành của các sáng kiến công – tư cho thấy một quyết tâm rõ rệt trong việc bắt kịp xu hướng chuyển đổi công nghệ.
Phát biểu tại lễ ra mắt Liên minh AI Âu Lạc ngày 20/6, ông Trương Gia Bình – Chủ tịch Tập đoàn FPT nhấn mạnh rằng trong kỷ nguyên số, năng lực công nghệ không chỉ phục vụ phát triển kinh tế mà còn liên quan trực tiếp đến an ninh và chủ quyền quốc gia. Theo ông, một quốc gia không thể bảo vệ chính mình nếu không làm chủ được các nền tảng công nghệ cốt lõi như AI.
Cùng với đó, mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045 cũng đặt ra yêu cầu cụ thể về việc tăng cường nội lực công nghệ. Dù Việt Nam đã xác định rõ các trụ cột chiến lược, gồm quản trị hiện đại, hội nhập sâu, phát triển bằng khoa học công nghệ và xuất khẩu tri thức, nhưng việc thiếu hụt nguồn lực đầu tư cho AI đang là rào cản đáng kể. Trong khi các quốc gia lớn chi hàng trăm tỷ USD mỗi năm cho nghiên cứu AI, thì Việt Nam vẫn trong giai đoạn tiếp cận ban đầu. Chênh lệch này nếu không được thu hẹp, sẽ khiến Việt Nam dễ bị bỏ lại trong một cuộc cạnh tranh có tính chất kéo dài.
Thực tế cũng cho thấy hạ tầng công nghệ hiện tại từ năng lực tính toán đến lưu trữ dữ liệu chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển các ứng dụng AI quy mô lớn. Tuy nhiên, việc các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Nvidia mở rộng hiện diện tại Việt Nam có thể là cơ hội để cải thiện phần nào bài toán hạ tầng trong thời gian tới.
Từ chính sách định hướng đến hành động phối hợp
Không chỉ từ phía doanh nghiệp, Nhà nước cũng đã có các động thái rõ ràng nhằm thúc đẩy AI phát triển theo hướng có trọng tâm. Gần đây nhất, Quyết định số 1131/QĐ-TTg đã xác định AI là nhóm công nghệ trọng yếu đứng đầu trong danh sách 11 công nghệ chiến lược quốc gia. Trong đó, mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), trợ lý ảo, AI ngành dọc, bản sao số và metaverse được ưu tiên phát triển.
Cùng với đó là các chính sách tiền đề như Chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030, Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học – công nghệ, hay Nghị quyết 46/NQ-CP coi AI là mũi đột phá trong đổi mới sáng tạo. Mục tiêu của các chính sách này là tạo nền tảng thể chế đủ mạnh để Việt Nam tham gia hiệu quả vào cuộc cạnh tranh số đang diễn ra ở quy mô toàn cầu.
Tuy vậy, ông Trương Gia Bình cho rằng chính sách là điều kiện cần, nhưng chưa đủ. Việc phát triển AI cần sự phối hợp rộng rãi giữa các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và chuyên gia trong và ngoài nước. Đặc biệt, cần có lộ trình phổ cập AI trong giáo dục phổ thông và đào tạo lại lực lượng lao động để từng bước nâng cao năng suất dựa trên công nghệ.
Liên minh AI Âu Lạc, theo kỳ vọng của ông Bình có thể trở thành mô hình kết nối giữa các chủ thể nói trên, hướng đến phát triển các sản phẩm công nghệ do chính người Việt làm chủ, phục vụ nhu cầu nội tại thay vì phụ thuộc vào nền tảng ngoại nhập. Đây được xem là một bước đi thực tế để Việt Nam không chỉ tiêu dùng công nghệ mà có thể tham gia vào chuỗi sáng tạo công nghệ toàn cầu.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/mot-lien-minh-ai-vua-ra-doi-chu-tich-fpt-truong-gia-binh-noi-ve-mot-co-hoi-khong-the-bo-lo-1385977.html
