Sau 5 năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA), kim ngạch thương mại song phương đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ, đạt gần 300 tỷ USD, đóng góp tích cực vào “bức tranh” tăng trưởng xuất khẩu (XK) của Việt Nam.
.jpg)
Tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam lũy kế từ đầu năm đến hết ngày 15/7/2025 đạt 470,63 tỷ USD, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2024. Ảnh: Đông Giang
Với kết quả tích cực này, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, trong bối cảnh địa chính trị thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, việc khai thác hiệu quả các FTA, đa dạng hóa thị trường là một trong những “chìa khóa” để hỗ trợ DN XK vượt thách thức.
Bước tiến tích cực cho hàng Việt
Trong thông cáo phát đi ngày 1/8/2025 nhân dịp EVFTA tròn 5 năm tuổi, Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhấn mạnh, kể từ khi được triển khai, EVFTA đã góp phần thúc đẩy thương mại EU – Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ.
Dẫn số liệu của Cục Thống kê Việt Nam, EuroCham cho biết, trong vòng chưa đầy 5 năm (từ tháng 8/2020 đến tháng 5/2025), kim ngạch thương mại song phương đã đạt 298 tỷ USD. Con số này chiếm gần 40% tổng kim ngạch thương mại tích lũy giữa hai bên (815 tỷ USD) trong hơn 30 năm hợp tác giao thương kể từ 1995 – một minh chứng rõ ràng cho vai trò xúc tác của EVFTA trong việc mở rộng thị trường và làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam – EU.
Eurocham cho biết, Việt Nam là đối tác thương mại hàng hóa lớn nhất của EU tại ASEAN và đứng thứ 16 trên toàn cầu. Các mặt hàng XK sang châu Âu khá đa dạng từ điện tử, dệt may, nội thất cho đến nông sản.
Chỉ số Niềm tin Kinh doanh được EuroCham công bố trong quý II/2025, cho thấy, có tới 66% doanh nghiệp (DN) tham gia khảo sát cho biết, đang tích cực giao thương trong khuôn khổ EVFTA và gần như toàn bộ DN (98,2%) có hiểu biết nhất định về Hiệp định. Một nửa số DN đã ghi nhận lợi ích ở mức từ trung bình đến đáng kể – tỷ lệ này được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng khi các cam kết cắt giảm thuế quan được triển khai đầy đủ trong thời gian tới.
Nhưng điều quan trọng, là không chỉ các tập đoàn lớn được hưởng lợi mà những DN vừa và nhỏ cũng đang khai thác tốt từ Hiệp định. Tỷ lệ DN xem cắt giảm thuế quan là lợi thế then chốt đã tăng vọt từ 29% trong quý II/2024 lên 61% trong cùng kỳ năm nay. Trong đó, một số DN có thể định lượng lợi nhuận trực tiếp từ EVFTA với mức tăng trung bình được ghi nhận vào lợi nhuận ròng là 8,7%, một số DN báo cáo con số ấn tượng lên tới 25%.
Trong bối cảnh thương mại thế giới có nhiều biến động, ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho rằng, EVFTA mang đến sự rõ ràng và ổn định hiếm hoi. Những điều khoản minh bạch và cam kết chung giữa Việt Nam và EU cho thấy, sự hài hòa về tiêu chuẩn cùng thị trường mở chính là con đường dẫn đến tăng trưởng bền vững và thịnh vượng lâu dài.
Số liệu từ Cục Hải quan cho thấy, 7 tháng đầu năm 2025, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, hoạt động thương mại của Việt Nam tiếp tục có nhiều điểm sáng. Tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong kỳ 1 tháng 7/2025 (từ ngày 1/7- 15/7/2025) đạt 38,21 tỷ USD; lũy kế từ đầu năm đến hết ngày 15/7/2025 đạt 470,63 tỷ USD, tăng 16,2%, tương ứng tăng 65,48 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tổng trị giá XK đạt 239,19 tỷ USD, tăng 14,7%, tương ứng tăng 30,62 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2024. Đến hết ngày 15/7/2025, cán cân thương mại hàng hóa thặng dư 7,74 tỷ USD.
TS. Lê Quốc Phương, chuyên gia thương mại cho rằng, đây là kết quả tích cực trong bối cảnh kinh tế thế giới đối mặt nhiều biến động và thách thức lớn. Theo ông Phương, từ chỗ chỉ XK được một vài mặt hàng cho một số thị trường nhất định, đến nay, hàng Việt đã có mặt tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. DN Việt từng bước khai thác tốt cơ hội từ các thị trường mà Việt Nam đã ký FTA.
.jpg)
Sau 5 năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA), thương mại song phương đã đạt gần 300 tỷ USD. Ảnh: Lê Tiên
Chủ động nâng cao năng lực
Về triển vọng XK những tháng cuối năm 2025, dự báo của Bộ Công Thương cũng như nhiều chuyên gia thương mại cho rằng, cơ hội đan xen khó khăn, thách thức. Ngày 31/7 (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, với mức thuế dao động từ 10% đến 41%, trong đó có Việt Nam (20%).
Với tình hình này, một số chuyên gia thương mại cho rằng, XK hàng hóa vào thị trường Mỹ sẽ đối mặt thêm khó khăn; áp lực cạnh cạnh tranh đối với hàng hóa XK của Việt Nam là không nhỏ.
Đại diện EuroCham còn chỉ ra, việc đáp ứng đầy đủ các tiêu chí xuất xứ – yếu tố then chốt để DN có thể tiếp cận ưu đãi thuế quan hiện không đơn giản, bởi phần lớn mặt hàng XK chủ lực của Việt Nam vẫn phụ thuộc nguyên phụ liệu nhập khẩu từ nước thứ ba…
Với bối cảnh đó, ông Lê Quốc Phương khuyến nghị, để đạt mục tiêu tăng trưởng XK năm 2025, các DN cần tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh, tập trung khai thác hiệu quả 17 hiệp định/thỏa thuận thương mại đã ký kết; tiếp tục tìm kiếm, mở rộng thị trường XK mới…
Đề xuất giải pháp hỗ trợ DN khai thác tốt các FTA, thúc đẩy XK, ông Bruno Jaspaert cho rằng, hiện C/O (giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) đã trở thành công cụ không thể thiếu giúp DN bảo đảm tuân thủ quy định, tận dụng ưu đãi thuế quan và xây dựng niềm tin với đối tác quốc tế, Vì vậy, Việt Nam cần cải thiện thủ tục theo hướng minh bạch, đơn giản và hiệu quả hơn nữa.
Theo Chủ tịch EuroCham, nếu tiếp tục chung sức, tháo gỡ các rào cản và tập trung vào thực thi hiệu quả, EVFTA sẽ tiếp tục chứng minh cho cả thế giới rằng các hiệp định thương mại song phương có thể tạo ra giá trị thực tiễn và lợi ích lâu dài cho cả hai bên. “EuroCham và cộng đồng DN châu Âu cam kết sát cánh cùng Việt Nam trong giai đoạn mang tính bước ngoặt này. Chúng tôi xem Việt Nam là ngôi nhà thứ hai của mình và sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng dài hạn”, ông Bruno Jaspaert khẳng định.
Thực tế cho thấy, thời gian qua, Bộ Công Thương triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ DN thúc đẩy XK như tiếp tục tìm kiếm, đàm phán FTA với các thị trường có nhiều dư địa tại Mỹ Latin, Nam Á, Đông Âu, Trung Đông…; chủ động thông báo cho DN về nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại…
Trước thông tin về mức thuế đối ứng từ Mỹ, Bộ Công Thương cho biết, trong thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai các công việc tiếp theo, hướng đến hoàn thành thỏa thuận về thương mại đối ứng trên nguyên tắc cởi mở, xây dựng, bình đẳng, tôn trọng độc lập, tự chủ, thể chế chính trị, cùng có lợi và cân nhắc tới trình độ phát triển của nhau. Hai bên cũng sẽ nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư ổn định, hài hòa lợi ích, tương xứng với mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ.
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/khai-thac-hieu-qua-cac-fta-de-gia-tang-xuat-khau/34311177
