VNECO (phần 2): Những “phép màu” kế toán
VNECO bắt đầu hành trình “lột xác” sau khi đón cổ đông mới, đặc biệt là lãnh đạo có xuất thân là dân tài chính, kế toán. Cùng với đó là hành trình xử lý khoản tiền 200 tỷ đồng trong đại án bà Hứa Thị Phấn.
* VNECO: Cổ phiếu tăng gấp 3 giữa khủng hoảng tài chính (Kỳ 1)
Năm 2015, Tổng Công ty cổ phần Xây dựng Điện Việt Nam (VNECO, HOSE: VNE) chính thức không còn vốn Nhà nước sau khi SCIC thoái toàn bộ 29.6% cổ phần. Cùng thời điểm, một số nhà đầu tư tổ chức xuất hiện như CTCP Khải Toàn (17.61%), Chứng khoán Vietcombank (VCBS, 7.73%) và quỹ ngoại PYN Elite Fund (từng nắm 8.58%).
Tuy nhiên, các cổ đông lớn sau đó lần lượt rút lui, nhường chỗ cho nhóm cổ đông mới, nổi bật là CTCP MalBlue – nơi ông Nguyễn Anh Tuấn giữ vai trò Chủ tịch, cùng một số lãnh đạo VNECO gia tăng sở hữu. Diễn biến này trùng với giai đoạn cổ phiếu VNE vừa thoát đáy năm 2020 và bắt đầu xu hướng hồi phục.
Sự xuất hiện của ông Nguyễn Anh Tuấn với tư cách Chủ tịch từ giữa năm 2020 từng mang lại hy vọng cho VNECO. Với nền tảng là thạc sĩ kế toán quốc tế, 5 năm kinh nghiệm tại Deloitte Việt Nam và 20 năm tại các đơn vị kiểm toán uy tín, ông Tuấn đã triển khai loạt biện pháp xử lý nợ tồn đọng.
Năm 2021, VNECO xóa được gần 100 tỷ đồng nợ khó đòi tồn tại hơn 10 năm. Đặc biệt, năm 2022, việc chuyển toàn bộ hơn 64 tỷ đồng phải thu từ 3 đối tác (CTCP Đầu tư Xây dựng Điện Hồi Xuân, Công ty TNHH Về Nguồn và Công ty TNHH Đầu tư Lâm Thuận Phát) sang CTCP Thương mại ReeNize giúp VNECO hoàn nhập dự phòng gần 54 tỷ đồng, qua đó “thoát lỗ trong gang tấc”, bất chấp chi phí lãi vay rất cao.
Tuy nhiên, những “phép màu” này chỉ mang tính kỹ thuật. ReeNize hiện vẫn là khách hàng có dư nợ phải thu lớn nhất với gần 153 tỷ đồng ở cuối quý 2/2025, và nhiều khoản nợ khác đang chuyển sang nhóm khó đòi, buộc VNECO phải trích lập dự phòng 33 tỷ đồng giai đoạn 2023-2024 góp phần thua lỗ.
Ông Nguyễn Anh Tuấn lên làm Chủ tịch VNECO từ năm 2020
|
VNECO hoàn nhập gần 54 tỷ đồng trong năm 2022, nhờ đó thoát lỗ. Nguồn: BCTC hợp nhất kiểm toán 2022 của VNECO
|
Thương mại ReeNize và MalBlue là ai? CTCP Thương mại ReeNize tiền thân là Công ty TNHH MTV Phát triển Giáo dục MalBlue, thành lập năm 2018 với số vốn 3 tỷ đồng, do CTCP Du lịch MalBlue (sau này là CTCP MalBlue) sở hữu, hoạt động trong mảng dịch vụ hỗ trợ giáo dục. Năm 2021, Công ty đổi tên như hiện tại, nâng vốn lên 30 tỷ đồng. Cổ đông gồm ông Đỗ Đình Xâm (35%), ông Tống Đình Thắng (35%) và bà Nguyễn Thị Doan (30%). Ông Tống Đình Thắng hiện là Trưởng Ban đầu tư VNECO, được bầu đầu năm 2024. ReeNize xuất hiện lần đầu trong danh sách phải thu của VNECO năm 2021 với 235 tỷ đồng, sau đó “tiếp quản” toàn bộ khối lượng công việc từ 3 đối tác khác vào năm 2022, giúp VNECO hoàn nhập dự phòng 54 tỷ đồng. CTCP MalBlue thành lập năm 2016 với tên gọi ban đầu là CTCP Du lịch MalBlue, vốn 2 tỷ đồng. Cổ đông sáng lập gồm Công ty TNHH MTV Kroize nắm 50%, CTCP Đầu tư và Tư vấn Xây dựng Thịnh Phát 25%, Công ty TNHH Dịch vụ Kế toán Đông Dương 25%; ông Nguyễn Anh Tuấn làm Chủ tịch. Từ năm 2017-2022, vốn điều lệ tăng lên gần 358 tỷ đồng, Công ty cũng đổi tên thành CTCP MalBlue. MalBlue từng sở hữu 12.28% cổ phần VNECO, sau đó thoái xuống 4.45% vào cuối năm 2023 do bị bán giải chấp một phần, góp phần khiến giá VNE lao dốc hồi tháng 10/2023. |
Bán tài sản cầm cự, lãnh đạo bị phát mãi
Áp lực tài chính khiến VNECO phải bán lỗ (theo sổ sách) các bất động sản tại đường Nguyễn Đình Chính (quận Phú Nhuận cũ, TPHCM) để trả nợ ngân hàng. Tình hình càng trầm trọng hơn khi Công ty vẫn mang nghĩa vụ trong vụ án bà Hứa Thị Phấn, liên quan khoản 200 tỷ đồng Tòa án yêu cầu hoàn trả cho Ngân hàng Xây dựng Việt Nam.
Vướng mắc pháp lý này khiến VNECO không thể thực hiện kế hoạch huy động 500 tỷ đồng để đầu tư thiết bị cẩu điện gió và hoàn thiện dự án bất động sản Mỹ Thượng (Huế). Tại đại hội thường niên 2020, cựu Chủ tịch Đoàn Đức Hồng chia sẻ: vụ việc có “tác động rất lớn đến hoạt động đầu tư do không thể vay vốn”.
Khó khăn chưa dừng lại ở đó. Từ giữa năm 2024 đến tháng 7/2025, Công ty TNHH MTV Quản lý nợ và Khai thác tài sản của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank AMC) liên tiếp rao bán phát mãi hàng loạt bất động sản của VNECO và bên liên quan. Tâm điểm là tài sản tại số 153/6 Nguyễn Thị Minh Khai (phường Bến Thành, TPHCM) với diện tích gần 400m2.
VietinBank AMC thông báo xử lý tài sản bảo đảm đối với căn nhà tại địa chỉ 153/6 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Phạm Ngũ Lão, quận 1 (cũ), TPHCM thuộc sở hữu của VNECO. Nguồn: VietinBank AMC
|
Nhiều lãnh đạo VNECO và người thân cũng bị ảnh hưởng, trong đó có Kế toán trưởng Phạm Đỗ Minh Triết (đồng thời là cháu của Phó Chủ tịch VNECO Phạm Phú Mai) bị phát mãi nhà ở tại Đà Nẵng; Chủ tịch Nguyễn Anh Tuấn mất lô đất 122m2 tại Dĩ An, Bình Dương (cũ); em trai ông Tuấn là ông Nguyễn Mạnh Tuyển cũng bị xử lý tài sản tại Dĩ An; ngoài ra còn có tài sản của cựu Thành viên BKS VNECO Nguyễn Thị Hoàng Oanh.
Những tài sản của các cá nhân trên được thế chấp cho khoản vay của ReeNize tại VietinBank – Chi nhánh 4 (TPHCM), đã được phát mãi nhiều lần nhưng không thành công.
Tin xử lý tài sản bảo đảm khoản vay của CTCP Thương mại ReeNize trên trang của VietinBank AMC. Nguồn: VietinBank AMC
|
CTCP MalBlue từng do ông Nguyễn Anh Tuấn làm Chủ tịch và là cổ đông lớn của VNECO, cũng bị VietinBank AMC phát mãi loạt tài sản. Nguồn: VietinBank AMC
|
Bị phạt nặng vì báo lãi “ảo”
Cuối tháng 6/2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phạt VNECO 320 triệu đồng do vi phạm công bố thông tin, trong đó có 175 triệu đồng do công bố sai lệch. Đáng chú ý, báo cáo tài chính quý 4/2023 ghi nhận lãi 1.3 tỷ đồng, nhưng kiểm toán xác nhận thực tế lỗ hơn 28.5 tỷ đồng, chênh lệch gần 30 tỷ đồng.
VNECO cũng báo cáo sai về tình hình quản trị khi ghi nhận không phát sinh giao dịch với người nội bộ, trong khi báo cáo tài chính hợp nhất các năm 2023-2024 có ghi nhận giao dịch với thành viên chủ chốt và người liên quan.
Một điểm cũng đáng chú ý khác là Chủ tịch VNECO Nguyễn Anh Tuấn từng là Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán CPA Việt Nam. Đây cũng chính là đơn vị kiểm toán BCTC 2023-2024 của VNECO.
Không chỉ VNECO, cổ phiếu VN8 của công ty con Xây dựng điện Điện VNECO 8 (HNX: VE8) vừa bị buộc hủy niêm yết do thua lỗ 3 năm liên tiếp, tổng số lỗ lũy kế vượt quá vốn điều lệ thực góp và vốn chủ sở hữu âm trong báo cáo tài chính năm 2024 được kiểm toán. Tương tự công ty mẹ, VNECO 8 cũng xin lùi thời gian tổ chức đại hội thường niên 2025 đến tháng 9 năm nay.
VNECO và khoản tiền 200 tỷ đồng trong đại án bà Hứa Thị Phấn VNECO được xác định là bên có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong đại án Hứa Thị Phấn, do dính tới khoản tiền 200 tỷ đồng từng nhận từ bị cáo Ngô Kim Huệ – người bị kết luận là “cánh tay nối dài” của bà Phấn. Năm 2007, VNECO ký hợp đồng hợp tác đầu tư với bà Huệ để triển khai dự án khu phức hợp trên lô đất rộng hơn 80,000m2 tại Bình Chánh (TPHCM). Theo thỏa thuận, bà Huệ góp vốn bằng quyền sử dụng đất, còn VNECO ứng trước 310 tỷ đồng (nguồn từ trái phiếu và vay ngân hàng), tương đương 90% giá trị lô đất. Tuy nhiên, phía bà Huệ không hoàn tất thủ tục sang tên đất như cam kết nên hợp đồng bị chấm dứt năm 2010. Hai bên ký thanh lý, bà Huệ hoàn trả đầy đủ 400 tỷ đồng (gồm tiền gốc và lãi) cho VNECO từ 2010 đến 2011. 8 năm sau, khi đại án bà Hứa Thị Phấn bị xét xử, tòa xác định khoản tiền 310 tỷ đồng thực chất do bị cáo Phấn nhận và sử dụng, còn bà Huệ chỉ đóng vai trò trung gian. Dù hợp đồng đã thanh lý, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TPHCM vẫn tuyên VNECO phải hoàn trả 200 tỷ đồng cho Ngân hàng Xây dựng Việt Nam – nơi bị bà Phấn chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng. Trong nhiều năm qua, VNECO đã khiếu nại lên các cấp có thẩm quyền, cho rằng không có căn cứ để hủy giao dịch dân sự đã hoàn tất suốt 8 năm. Khoản tiền này cũng đã được Công ty dùng cho các dự án điện trọng điểm như Vĩnh Tân – Sông Mây, Phú Mỹ – Sông Mây, Duyên Hải – Trà Vinh… và được cơ quan kiểm toán nhà nước phê duyệt hằng năm. Đầu năm 2022, Cục thi hành án dân sự TP. Đà Nẵng quyết định hoãn thi hành án đối với VNECO về việc buộc Công ty phải hoàn trả hơn 200 tỷ đồng nói trên cho Ngân hàng Xây dựng Việt Nam. VNECO cho biết đang làm các thủ tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục Giám đốc thẩm. |
– 10:05 21/08/2025
Nguồn: https://vietstock.vn/2025/08/vneco-phan-2-nhung-phep-mau-ke-toan-737-1343438.htm