Từ những dự án đầu tư hàng tỉ đô la Mỹ đến các thương vụ M&A táo bạo, doanh nghiệp Việt đang từng bước vượt khỏi biên giới, vươn ra biển lớn. Đằng sau thành công ấy là khát vọng hội nhập, đổi mới công nghệ và nâng tầm giá trị, góp phần xây dựng nền kinh tế Việt Nam tự cường và hội nhập sâu rộng hơn.
Những “cánh chim” đầu đàn
Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), trong giai đoạn 2020-2025, Việt Nam có 652 dự án đầu tư ra nước ngoài, với tổng vốn đăng ký đạt 2,2 tỉ đô la Mỹ.
Đáng chú ý, các dự án đầu tư ra nước ngoài phân bổ vốn vào nhiều ngành, lĩnh vực như bán buôn bán lẻ với 201 dự án có tổng vốn đầu tư đăng ký là 496,9 triệu đô la Mỹ; công nghiệp chế biến, chế tạo có 57 dự án với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 798 triệu đô la Mỹ, khoa học và công nghệ với 14 dự án, tổng vốn đầu tư đăng ký 696,2 triệu đô la Mỹ.
Cũng theo Cục Đầu tư nước ngoài, không chỉ quy mô đầu tư tăng đều qua các năm, lĩnh vực đầu tư đa dạng hơn mà hoạt động đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam ra nước ngoài cũng dịch chuyển dần sang các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, mở rộng sang các thị trường có nền công nghệ tiên tiến.
Thực tế, hành trình “vươn ra biển lớn” của các doanh nghiệp Việt đã trải qua hơn một phần tư thế kỷ, kể từ khi Nghị định 22/1999/NĐ-CP, nghị định đầu tiên của Chính phủ về đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam ra đời. Đến nay, rất nhiều doanh nghiệp đã tạo lập, từng bước khẳng định thương hiệu Việt trên trường quốc tế, góp phần giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng, hiệu quả hơn vào nền kinh tế toàn cầu.
Một dự án đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực viễn thông của Tập đoàn Viettel. Ảnh: DNCC
Một trong những doanh nghiệp tiêu biểu có thể kể đến như Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel. Đây là đơn vị tiên phong trong việc đầu tư quốc tế ngay từ năm 2006 tại Campuchia. Sau thời gian tìm kiếm cơ hội hợp tác, xin giấy phép, xây dựng hạ tầng mạng lưới, đến tháng 2-2008 Viettel chính thức mở cửa tại Campuchia với thương hiệu Metfone. Đến nay, tập đoàn đã mở được 10 thị trường, chưa kể các văn phòng đại diện tại Mỹ, Pháp, Nga, Nhật Bản…
Với Tập đoàn FPT, năm 2014, doanh nghiệp đã thực hiện mua bán – sáp nhập (M&A) với công ty RWE IT Slovakia để mở rộng tệp khách hàng trong lĩnh vực hạ tầng công ích. Đây là thương vụ M&A đầu tiên trong lĩnh vực công nghệ thông tin của Việt Nam tại thị trường nước ngoài. Năm 2023, FPT trở thành doanh nghiệp công nghệ đầu tiên của Việt Nam đạt doanh thu tỉ đô la Mỹ từ xuất khẩu phần mềm. Hiện tại, tập đoàn đã xây dựng mạng lưới 290 trụ sở, văn phòng, chi nhánh tại bốn châu lục, 29 quốc gia và vùng lãnh thổ, là đối tác quan trọng của hàng trăm tập đoàn lớn trong nhiều lĩnh vực, đối tác công nghệ cấp cao của Airbus, Siemens, Microsoft, Amazon Web Services…
Một công ty khác, Thế giới Di Động cũng đang mở rộng nhanh chóng tại thị trường Indonesia với chuỗi 100 cửa hàng EraBlue. Đây là chuỗi bán lẻ thuộc liên doanh PT Era Blu Elektronik do công ty này hợp tác với PT Erajayja, tập đoàn bán lẻ thiết bị viễn thông di động lớn nhất Indonesia góp vốn đầu tư.
Với Vinamilk, doanh nghiệp đầu đàn của ngành sữa Việt Nam, câu chuyện đầu tư ra nước ngoài cũng đem lại nhiều cảm hứng. Sau khi gặt hái thành công tại thị trường nội địa, Vinamilk đã mở rộng kinh doanh tại thị trường quốc tế, thông qua hoạt động đầu tư vào các chi nhánh nước ngoài như Driftwood (Mỹ), Lao-Jagro Development (Lào), Angkormilk (Campuchia) và công ty liên doanh Del Monte – Vinamilk (Philippines).
Những câu chuyện trên là một số ví dụ rất điển hình cho hành trình tiên phong mang “hộ chiếu Việt” ra thị trường quốc tế của doanh nghiệp Việt Nam. Qua đó, có thể thấy rằng, rất nhiều nhà kinh doanh Việt đã không chỉ tạo được vị thế trong nước mà còn tiếp cận được trình độ sản xuất toàn cầu để “ra biển lớn”, tạo thêm xung lực phát triển cho đất nước trong giai đoạn mới.
Doanh nghiệp cần bệ đỡ để vươn mình
Mặc dù đã có nhiều tín hiệu tích cực nhưng dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam vẫn còn khiêm tốn so với quy mô nền kinh tế. Có rất nhiều rào cản khiến doanh nghiệp chưa mạnh dạn “xuống tiền”, trong đó, có những vấn đề liên quan đến pháp lý, tài chính, thị trường, quản lý… cần sự hỗ trợ từ nhiều phía để giải quyết nhằm tăng tốc đầu tư.
Chia sẻ tin vui tại hội nghị gặp gỡ giữa Thủ tướng Chính phủ và các Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài diễn ra hồi cuối tháng 7 vừa qua, ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Hiệp hội dệt may Việt Nam (VITAS), cho biết hiện nhiều doanh nghiệp ngành dệt may đã có đủ tiềm lực để đầu tư ra nước ngoài. Nhiều doanh nghiệp có thể tận dụng lao động giá rẻ của một số nước như Bangladesh, Ấn Độ, Myanmar, Pakistan… cùng các nguồn lực khác để trở thành các tập đoàn toàn cầu và rất cần sự hỗ trợ của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để tăng tốc phát triển.
Với Viettel, doanh nghiệp này cho biết, việc không có đủ sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp Việt Nam khác cùng tham gia đầu tư cũng là một trở ngại. Vì vậy, trong buổi gặp mặt với Tổng Bí thư Tô Lâm gần đây, Chủ tịch Tập đoàn Viettel Tào Đức Thắng đã đề xuất Bộ Chính trị ban hành nghị quyết chuyên đề về việc thúc đẩy đầu tư quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam.
Doanh nhân này cũng kiến nghị Chính phủ hỗ trợ, giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp lớn trở thành các “sếu đầu đàn” dẫn dắt các doanh nghiệp cùng phát triển, đầu tư ra nước ngoài.
Nhiều doanh nhân khác lại chia sẻ về những khó khăn trong việc tìm hiểu và tuân thủ các quy định, chính sách và luật pháp của quốc gia tiếp nhận đầu tư. Là “tân binh” mà lại thiếu sự hỗ trợ đầy đủ về các vấn đề pháp lý, quy định và thuế tại thị trường mới nên doanh nghiệp dễ đối mặt với rủi ro. Điều này đã khiến nhiều nhà đầu tư chùn chân.
Cùng với đó, tiếp cận vốn cũng là vấn đề lớn. Cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa có các quỹ hỗ trợ tài chính dành cho hoạt động đầu tư ra nước ngoài như Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc nên doanh nghiệp cần tiền đầu tư khó có cửa để xoay xở.
Thêm vào đó, cùng với vấn đề hỗ trợ để những doanh nghiệp lớn đang đầu tư hoặc bắt đầu có ý định đầu tư ra nước ngoài tăng tốc phát triển, nhiều ý kiến cho rằng, một vấn đề cũng quan trọng không kém là thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp vừa và nhỏ – những “sếu con” để có thể cùng các “sếu đầu đàn” đi khai phá những vùng đất mới trong tương lai gần.
Ngọc Như
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/mang-ho-chieu-viet-nam-ra-thi-truong-quoc-te/35101096
