Ngày 31/8/2025, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 25/2025/TT-NHNN, sửa đổi và bổ sung nhiều quy định liên quan đến việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán. Đây được xem là một bước đi quan trọng, không chỉ tháo gỡ những vướng mắc lâu nay trong thủ tục cho nhà đầu tư nước ngoài mà còn tạo thêm điểm cộng trong kỳ đánh giá nâng hạng thị trường cổ phiếu sắp tới của FTSE Russell.
Một trong những thay đổi đáng chú ý nằm ở Điều 6, khi nhà đầu tư nước ngoài không cư trú có thể ủy quyền cho tổ chức tài chính đứng ra mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán. Trách nhiệm xác minh, định danh khách hàng và tổ chức được ủy quyền được thực hiện theo đúng luật phòng chống rửa tiền. Điểm mới khác là việc lược bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, mở rộng giấy tờ định danh ngoài hộ chiếu, và loại bỏ nghĩa vụ ngân hàng phải theo dõi hiệu lực giấy tờ hay lưu mẫu chữ ký, mẫu dấu của khách hàng. Ngoài ra, việc cho phép sử dụng hệ thống SWIFT, mở tài khoản ngoại tệ qua phương thức điện tử, và miễn đối chiếu sinh trắc học trong giao dịch thanh toán điện tử được đánh giá là những cải cách thực chất.
Nhờ các quy định này, quy trình mở tài khoản chứng khoán cho khối ngoại trở nên gọn nhẹ hơn nhiều. Sau khi nhận mã số giao dịch chứng khoán điện tử (e-STC) từ VSDC, nhà đầu tư có thể nhanh chóng mở tài khoản tại công ty chứng khoán cũng như tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký. Trước đây, thủ tục thường kéo dài do ràng buộc gặp mặt trực tiếp hay thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự. Lần cải cách này cũng chính thức thừa nhận vai trò của ngân hàng lưu ký toàn cầu, vốn là một yêu cầu quan trọng từ phía các tổ chức xếp hạng thị trường.
Nhìn rộng hơn, Thông tư 25 không phải bước đi đơn lẻ. Trước đó, Chính phủ cùng các cơ quan quản lý đã thúc đẩy hàng loạt văn bản nhằm đơn giản hóa quy trình và tăng tính minh bạch, như Thông tư 03/2025/TT-NHNN hay Thông tư 20/2025/TT-BTC. Thời gian xử lý hồ sơ mở tài khoản, theo Bộ Tài chính, hiện chỉ mất khoảng hai tuần, kể cả khâu phối hợp với ngân hàng lưu ký toàn cầu – một cải thiện rõ rệt so với trước đây. Bên cạnh đó, loạt quy định từ cuối 2024 đến nay cũng dần nới lỏng yêu cầu về ký quỹ và giao dịch trước khi có đủ tiền, giúp thị trường hấp dẫn hơn với các tổ chức quốc tế.
Những cải cách liên tiếp này hướng đến một mục tiêu lớn là nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo kế hoạch, FTSE Russell sẽ công bố kết quả đánh giá vào ngày 7/10/2025. Nếu được đưa vào nhóm thị trường mới nổi, Việt Nam có thể đón dòng vốn thụ động khoảng 1 tỷ USD và dòng vốn chủ động bổ sung từ 4 – 6 tỷ USD. Đây là nguồn lực lớn có tác động vừa cải thiện thanh khoản, vừa tăng chiều sâu cho thị trường.
Theo đánh giá của SSI Research, việc nâng hạng không chỉ mở đường cho dòng vốn ngoại quy mô hàng chục tỷ USD từ các quỹ chỉ số toàn cầu, mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, kích thích dòng tiền trong nước và nâng chuẩn minh bạch. Một khi Việt Nam thoát khỏi nhóm “cận biên” để bước vào nhóm “mới nổi”, thanh khoản và định giá thị trường sẽ được hưởng lợi lâu dài.
Về dài hạn, Thông tư 25 cùng chuỗi cải cách trước đó được ví như “chiếc chìa khóa” mở ra cánh cửa hội nhập, đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần hơn tới một cột mốc chiến lược gia nhập nhóm các thị trường mới nổi.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/trai-tham-don-dong-von-ngoai-thi-truong-chung-khoan-viet-nam-tien-gan-tam-ve-nang-hang-1400488.html
