Cuộc đua PPP: “Nhập làn” muộn, Sun Group bứt tốc với lối đi riêng

Sân bay Vân Đồn: Dự án PPP ‘thần tốc’

So với các doanh nghiệp đã tham gia BOT, BT từ sớm, Sun Group bước vào PPP khá muộn. Nhưng ngay dự án PPP đầu tiên của tập đoàn vốn gắn với các dự án du lịch nghỉ dưỡng này đã mang tính biểu tượng. Đó là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, sân bay đầu tiên tại Việt Nam do tư nhân đầu tư xây dựng và vận hành. Đây là công trình đặc biệt trong lịch sử hàng không Việt Nam, bởi trước đó toàn bộ 21 sân bay trong nước đều được đầu tư bằng vốn nhà nước.

Dự án do Sun Group làm chủ đầu tư theo hình thức BOT, tổng mức đầu tư (gồm cả lãi vay) 7.258 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn 45 năm. Chỉ trong chưa đầy hai năm (2016 – 2018), công trình hoàn thành và đi vào khai thác, được đánh giá là có tiến độ ‘thần tốc’ so với nhiều dự án hạ tầng công.

Sân bay Vân Đồn đạt tiêu chuẩn cấp 4E của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), với đường băng dài 3,6 km, rộng 45 m, đủ sức đón các loại tàu bay thân rộng như Boeing 777, 747, 787 hay Airbus A350 – điều vốn chỉ các cảng hàng không lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cần Thơ mới đáp ứng được. Khu vực sân đỗ có bảy vị trí, gồm bốn bãi gần và ba bãi xa; nhà ga hành khách công suất 2,5 triệu lượt/năm; khu xử lý hàng hóa 10.000 tấn/năm.

Ngay năm đầu tiên khai thác, sân bay được kỳ vọng đón hơn 1,8 triệu khách nội địa và khoảng 688.000 khách quốc tế. Với vị trí chiến lược tại vùng Đông Bắc, Vân Đồn nhanh chóng trở thành động lực tăng trưởng mới cho Quảng Ninh, tạo sức hút cho nhà đầu tư và du khách tới vùng di sản Hạ Long – Bái Tử Long.

Điểm đặc biệt là Sun Group vừa là nhà đầu tư xây dựng vừa là đơn vị vận hành, khai thác. Điều này cho thấy doanh nghiệp tư nhân hoàn toàn có thể đảm đương các lĩnh vực hạ tầng công nghệ phức tạp, vốn lâu nay chỉ được mặc định giao cho doanh nghiệp nhà nước. Vân Đồn vì thế không chỉ là một sân bay, mà còn là minh chứng cho khả năng của tư nhân trong kiến tạo hạ tầng quốc gia bằng nguồn vốn xã hội hóa.

Tiếp đó, Sun Group đầu tư cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, tuyến đường huyết mạch kết nối Quảng Ninh với cửa khẩu biên giới. Sự kết hợp sân bay và cao tốc cho thấy chiến lược phát triển hạ tầng đồng bộ, tạo sức bật cho cả vùng kinh tế phía Bắc. Hai dự án này trở thành khẳng định Sun Group là ứng viên nặng ký trong cuộc đua ở các dự án PPP quy mô lớn sau đó.

Cụm dự án nghìn tỷ phục vụ APEC 2027

Khi Việt Nam giành quyền đăng cai Hội nghị Cấp cao APEC 2027, Phú Quốc được chọn làm nơi tổ chức sự kiện. Đảo ngọc nhanh chóng biến thành đại công trường với hàng loạt dự án hạ tầng được phê duyệt và triển khai, trong đó Sun Group đảm trách ba dự án PPP quan trọng với tổng vốn gần 92.000 tỷ đồng. Đây là bước tiến lớn, nâng tầm hiện diện của tập đoàn trong lĩnh vực hợp tác công – tư.

Mở rộng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc là dự án then chốt, với vốn đầu tư gần 22.000 tỷ đồng. Quy mô rộng hơn 1.000 ha, dự án xây dựng thêm nhà ga T2 công suất 10 triệu khách/năm, nâng tổng năng lực sân bay lên 20 triệu khách sau khi hoàn thành hai giai đoạn. Trong bối cảnh APEC dự kiến thu hút hàng chục nghìn đại biểu, việc nâng cấp hạ tầng hàng không là điều kiện tiên quyết.

Song song, Sun Group triển khai Khu đô thị hỗn hợp Bãi Đất Đỏ, vốn khoảng 64.000 tỷ đồng, diện tích gần 90 ha. Đây được quy hoạch như trung tâm hội nghị – dịch vụ – thương mại quốc tế, với quảng trường, khách sạn, trung tâm hội nghị và khu thương mại hiện đại. Giai đoạn 1 phải hoàn thành trước 2027 để kịp phục vụ hội nghị.

Dự án thứ ba là Khu đô thị sinh thái Núi Ông Quán, vốn 5.550 tỷ đồng, diện tích 22 ha, phát triển theo hướng nghỉ dưỡng – sinh thái kết hợp không gian tổ chức sự kiện bên lề. Dù quy mô nhỏ hơn, dự án bổ trợ quan trọng, tạo trải nghiệm văn hóa và giao lưu cho khách quốc tế.

Điểm chung của cả ba dự án là tính cấp bách và sức ép tiến độ. Ngay sau khi được phê duyệt giữa năm 2025, Sun Group khởi công đồng loạt trong tháng 9, với yêu cầu hoàn thành sớm hơn kế hoạch ít nhất 3 – 6 tháng. Hiện nay, sân bay Phú Quốc đã giải phóng khoảng 166/348 ha đất, nền móng nhà ga T2 đạt hơn 10%; các dự án đô thị đang hoàn tất thủ tục pháp lý để chuẩn bị thi công.

Đáng chú ý, cùng với hạ tầng, Sun Group còn ra mắt hãng hàng không Sun PhuQuoc Airways, vốn 2.500 tỷ đồng, dự kiến cất cánh từ cuối năm 2025. Việc đồng thời đầu tư sân bay và hãng bay cho thấy tư duy tổng thể, hình thành chuỗi hạ tầng – dịch vụ liên hoàn.

Lối đi riêng: PPP gắn với sự kiện và du lịch quốc gia

Điểm khác biệt của Sun Group trên bản đồ PPP nằm ở cách lựa chọn dự án. Thay vì tham gia dàn trải vào các tuyến cao tốc, tập đoàn tập trung vào các công trình cửa ngõ quốc gia, nơi gắn trực tiếp với du lịch, thương mại và sự kiện đối ngoại.

Nếu Vân Đồn được coi là cửa ngõ bầu trời của miền Bắc, thì Phú Quốc với APEC 2027 sẽ trở thành trung tâm của các hoạt động ngoại giao tầm cỡ. Mỗi dự án Sun Group tham gia đều gắn với chiến lược phát triển quốc gia và góp phần nâng tầm vị thế đất nước.

Một dấu ấn khác là chiến lược hệ sinh thái. Sun Group không triển khai PPP như những dự án riêng lẻ, mà kết nối chặt chẽ với chuỗi bất động sản, du lịch, nghỉ dưỡng của tập đoàn. Mô hình này vừa tối ưu hiệu quả kinh tế, vừa bảo đảm tính bền vững, giúp hạ tầng được khai thác lâu dài chứ không chỉ phục vụ sự kiện ngắn hạn.

Trong bối cảnh ngân sách không thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu đầu tư hạ tầng đất nước, sự tham gia của Sun Group và các doanh nghiệp tư nhân cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của khu vực tư nhân. Song song, điều này cũng đặt ra yêu cầu giám sát chặt chẽ, bảo đảm cân bằng lợi ích công – tư, để PPP thực sự trở thành động lực phát triển chung.

Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/cuoc-dua-ppp-nhap-lan-muon-sun-group-but-toc-voi-loi-di-rieng-1400676.html