Vì sao anh lại bổ sung vào sứ mệnh của VNG câu “From Vietnam to the world” (Từ Việt Nam vươn tầm thế giới) vào năm 2022 – đúng lúc công ty đang ở giai đoạn rất khó khăn khi trải qua nhiều quý thua lỗ liên tiếp?
Đơn giản và ngắn gọn: đó là sự lãng mạn (cười). Khi nhà báo hỏi về chuyện lúc mình khó khăn nhất, lúc mình không có tiền, lúc mình gặp rất nhiều thách thức, tại sao mình vẫn viết nên giấc mơ? Đơn giản là mình lãng mạn thôi, nhưng đó là khi mình vừa có thực tế vừa có sự lãng mạn. Trong vòng 3 năm vừa rồi, VNG đã làm rất nhiều việc để cải thiện kết quả kinh doanh.
Trong giai đoạn 2018–2019 đến 2024, VNG đầu tư rất nhiều vì nhìn quanh thấy cả thế giới đều đầu tư điên cuồng, và nếu mình không làm thì có thể mất cơ hội. Nhưng sau đó, mình phải thực tế hóa: cắt giảm những khoản đầu tư không quan trọng, tổ chức lại, tập trung vào phần cốt lõi.
Dù vậy, tôi vẫn giữ niềm tin rằng trở thành một công ty toàn cầu là định mệnh của VNG, và sẽ kiên trì theo đuổi mục tiêu đó trong thời gian rất dài. Vì thế, những khó khăn ngắn hạn chỉ là bài toán cần giải, còn giấc mơ vẫn phải đặt ở tầm dài hạn. Và giấc mơ này không chỉ là của riêng tôi, mà là của cả tổ chức. Nếu muốn cả tổ chức tin và cùng làm, mình phải liên tục nói về nó.
Đó không phải là lần đầu tiên anh công bố một dự án với tầm nhìn lớn, vô cùng thách thức vào đúng thời điểm khó khăn, thậm chí tối tăm. Từ những kinh nghiệm tương tự trong quá khứ của không chỉ anh mà từ cả những lãnh đạo cấp cao khác của VNG, anh đã rút ra bài học hay bí quyết gì ở những thời điểm như vậy?
Thực ra cũng không có một công thức hay bí quyết gì đâu. Tôi nghĩ nó rất đơn giản: khi mình mong muốn làm một chuyện gì đấy, mình tin tưởng vào nó, thì mình đặt quyết tâm và đặt mục tiêu thôi.
Quay lại thời điểm VNG làm game thành công nhất, tôi chịu rất nhiều sức ép từ bên ngoài. Khi đó, tôi đã viết ra giấc mơ “Make the Internet change Vietnamese lives” (Phát triển Internet để thay đổi cuộc sống người Việt Nam). Cũng từ đó, VNG bắt đầu thử nhiều hướng ngoài game: Zing MP3, mạng xã hội, thương mại điện tử, và nhiều lĩnh vực khác. Nhiều cái trong số đó đã thất bại.
Cuối cùng, tôi nhận ra: trong toàn bộ quá trình này, giấc mơ và mục tiêu ban đầu có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó trở thành kim chỉ nam cho mọi việc chúng tôi làm. Khi tập thể có định hướng rõ ràng và được truyền cảm hứng để cùng nhau đi tới, kết quả chắc chắn sẽ tốt.
Trên hành trình ấy, VNG đã trải qua không ít thất bại nhưng cũng gặt hái nhiều thành công, tích lũy kinh nghiệm và năng lực để trưởng thành hơn. Và chính từ đó mới có những “quả ngọt”, như Zalo là một ví dụ.
Ở đây, sự lãng mạn phải đi kèm với thực tế. Giống như việc 2 người yêu nhau, rất nồng thắm thì lãng mạn lắm, nhưng để xây dựng một gia đình hạnh phúc lâu dài thì cần rất nhiều yếu tố thực tế. Trong doanh nghiệp cũng vậy thôi.
Sự lãng mạn luôn luôn quan trọng, nhưng sau đấy đòi hỏi phải có quyết tâm, kiên trì, năng lực học hỏi, và tỉnh táo để biết lúc nào nên đầu tư, lúc nào nên dừng lại, lúc nào nên học bài học hay tiến tới. Đó là một quá trình gồm rất nhiều chi tiết, chứ không chỉ đơn giản là lãng mạn hay hô khẩu hiệu là xong.
Điều tôi nhận ra là, mặc dù có thể VNG không hoàn toàn đạt được giấc mơ to lớn như mình nghĩ, nhưng chúng tôi sẽ có được những hành trình đáng giá. Nhiều dự án VNG đã phải dừng hoạt động, nhưng những người từng tham gia vẫn chia sẻ là mọi người có trải nghiệm tuyệt vời với VNG khi làm những dự án đó.
Ở VNG, tôi nói rất nhiều về việc, để thành công phải có sự tích lũy. Thứ nhất là tích lũy tư bản hay tiền bạc. Thứ hai là tích lũy về năng lực, con người và kinh nghiệm. Sau 21 năm, tôi có được rất nhiều bài học xương máu: từ kinh doanh đến chiến lược, vận hành. Thậm chí, nhiều bài học bây giờ hoàn toàn khác so với cách đây 5-7 năm.
Và sự tích lũy đó đòi hỏi một yếu tố: phải rất kiên trì, chứ không phải làm 2–3 năm rồi chuyển sang thứ khác.
.png)
Khi công bố VNG+1 vào dịp sinh nhật 21 năm (9/9/2025), VNG đã có những sản phẩm hay mảng kinh doanh nào có đặc tính toàn cầu thực sự?
Tôi sẽ không nói về mảng game nữa, vì mọi người nghe đã quen thuộc rồi, mà kể về một mảng kinh doanh hoàn toàn mới của VNG là AI Cloud.
Năm 2023, bác Jensen-Huang (Nhà sáng lập, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Nvidia – Tập đoàn sản xuất chip lớn nhất thế giới) sang Việt Nam. Tôi có dịp ăn trưa với bác và bác nói “đang tìm kiếm đối tác trong khu vực Đông Nam Á. VNG chơi không?”. Tôi đồng ý ngay.
Chỉ trong chưa đầy 6 tháng, từ bữa ăn trưa với bác Jensen tháng 11/2023 đến tháng 5/2024, chúng tôi đã khai trương hạ tầng GPU Cloud đầu tiên tại Thái Lan, trở thành đơn vị triển khai và thương mại hóa AI nhanh nhất trong khu vực châu Á.
Nhớ lại thời điểm đó, VNG cũng mới khánh thành Trung tâm dữ liệu (TTDL) ở TP.HCM, tôi nghĩ bây giờ là thiên thời, địa lợi, nhân hòa rồi: nhu cầu GPU đang tăng cao, mình có sẵn TTDL, lại có thể bắt tay với Nvidia.
Nhưng chỉ một tuần sau, Chính phủ Mỹ đưa quy định: các doanh nghiệp Việt Nam muốn nhập chip Nvidia thì phải xin phép Bộ Thương mại Mỹ. Với thời gian xin phép lên tới 12 tháng, nếu theo lộ trình này, chắc chắn VNG chậm hơn thị trường.
Thế nên, sau khi nghiên cứu nhanh, chỉ trong 3 tuần, chúng tôi quyết định chuyển sang đặt GPU Cloud tại Thái Lan. Quyết định đó giúp VNG rút ngắn thời gian đáng kể so với kế hoạch ban đầu.
Trước khi có sản phẩm, chúng tôi đã xây dựng một team sale rồi. Tháng 3/2024, các lãnh đạo GreenNode (mảng sản phẩm AI Cloud của VNG) đã tham dự Hội nghị toàn cầu của Nvidia để phát tờ rơi – chúng tôi đã bắt đầu bán hàng ngay từ thời điểm đó. Đến tháng 5/2024, khi hạ tầng GPU Cloud chính thức đi vào hoạt động thì chúng tôi đã bán được cho một đối tác quốc tế. Đây là hợp đồng có giá trị trên 1.000 tỷ đồng – lớn nhất trong lịch sử mà VNG từng ký với một khách hàng.
Đầu tiên là thay đổi được tư duy lãnh đạo, sau đó chia sẻ được tinh thần đó cho toàn bộ team thực hiện thì mọi người sẽ làm được rất nhiều việc chưa bao giờ làm. Xây dựng một hệ thống vận hành cho GPU Cloud rất phức tạp. Từ network (mạng), server (máy chủ), đến configuration (cấu hình) trước đây phụ thuộc vào nhà cung cấp, còn giờ là các kỹ sư VNG sang Thái Lan tự làm hết chỉ trong vòng 2-3 tháng. Tất cả những việc đấy của team AI Cloud xuất phát từ tâm thế: “Tôi muốn làm!”.
Tôi nghĩ AI Cloud là business toàn cầu hóa đầu tiên của VNG: phần lớn doanh thu thực sự đến từ thị trường toàn cầu, phục vụ cho khách hàng toàn cầu. Hiện tại, tôi đang lấy đó làm ví dụ để thúc đẩy mọi người tự tin đi ra thế giới.
Tất nhiên, thành công đó cũng mang tính thời điểm thôi. Còn để xây dựng một doanh nghiệp toàn cầu thành công bền vững lại là một thách thức khác.
Vậy còn việc toàn cầu hoá những sản phẩm, mảng kinh doanh vốn có phần lớn người dùng và doanh thu đến thị trường Việt Nam như Game, Zalo và Zalopay thì sao?
Trong ngành công nghệ, từ trước đến giờ, dù chưa “go global” thì mọi người ở VNG đã phải cạnh tranh sòng phẳng với các công ty global ở chính Việt Nam ngay từ đầu rồi. Lúc làm Zing Me thì phải cạnh tranh với Yahoo, sau đó cạnh tranh với Facebook. Rồi khi Zalo ra mắt thì phải cạnh tranh với rất nhiều đối thủ: từ LINE, Kakao Talk,… và sau này là Facebook Messenger, “đánh nhau” suốt 5-6 năm.
Bài toán bây giờ là: Làm sao để trở thành công ty global nếu mình phải cạnh tranh ở những thị trường mình không có năng lực hoặc chưa hiểu sâu?
Lấy ví dụ mảng kinh doanh lâu đời nhất của VNG là game publishing (phát hành game) thì quả thực “go global” đau khổ lắm (cười). Chúng tôi đã bắt đầu chiến lược này từ 5 năm trước và trải qua 3-4 lần tái cấu trúc: từ xây dựng team ở các nước, rồi team ở Việt Nam, từ centralize (tập trung) đến decentralize (phân quyền), rất nhiều sự thay đổi. Thực ra không có câu trả lời chính xác mô hình nào là tốt nhất vì nó sẽ phải phù hợp với năng lực, con người và văn hóa của VNG. Tôi tin là trong quá trình kiên trì tìm tòi, chúng tôi sẽ xây dựng nên mô hình vận hành phù hợp cho mảng game ở sân chơi toàn cầu.
Anh có giấc mơ gì về “global product” cho những sản phẩm tài chính số như Zalopay hay không?
Năm 2017, khi dụ dỗ một nhóm trong VNG cùng làm Zalopay, tôi nói về giấc mơ một ngày ở Việt Nam không cần dùng tiền mặt. Và hiện tại, giấc mơ đó đã trở thành sự thật, đó là điều khiến tôi vô cùng sung sướng. Bây giờ, khi đi công tác ra ngoài Hà Nội, tôi chỉ cần cái điện thoại thôi, không cầm đồng nào trong người hết.
Năm ngoái, tôi leo núi Yên Tử và chỉ mang điện thoại. Lên lưng chừng núi, tôi khát nước và ghé vào một quán ven đường để mua. Tôi hỏi chủ quán mã QR để quét trả tiền nhưng vì điện thoại mất sóng nên chưa được. Tôi đề nghị chụp ảnh mã QR, khi lên đỉnh có sóng di động thì sẽ chuyển khoản sau. Chủ quán cũng đồng ý luôn.
Vậy là tôi lấy một chai nước 30.000 đồng, cộng thêm một bắp ngô 30.000 đồng, tổng vay nợ chủ quán là 60.000 đồng. Lên tới nơi, tôi chuyển trả ông chủ quán 100.000 đồng rồi nhắn tin: “Cảm ơn vì đã tin tưởng!” (cười).
Đó là câu chuyện được viết nên từ giấc mơ: ở Việt Nam sẽ không cần dùng tiền mặt. Còn bây giờ, tôi nói với team Zalopay về giấc mơ tiếp theo của mình là: “Anh muốn đi khắp thế giới cũng không cần tiền mặt!”.
Giấc mơ đó có quá xa vời không khi mà nhiều fintech toàn cầu, lớn hơn Zalopay rất nhiều cũng chưa làm được điều đó cho người dùng của mình?
Dĩ nhiên, tôi không biết chắc chắn sẽ ra sao, nhưng đó là tầm nhìn khi nghĩ đến chuyện tạo ra một sản phẩm quốc tế. Và đó cũng là lý do vì sao mọi người thấy gần đây Zalopay hợp tác với rất nhiều đối tác nước ngoài.
Với tôi, giấc mơ “go global” không chỉ để mở rộng thị trường, mà còn để nâng tầm năng lực cá nhân và tổ chức. Giống như bóng đá Việt Nam, chỉ khi mơ World Cup mới thúc đẩy mình tập luyện và nâng cao trình độ.
Hiện tại, vé máy bay từ TP.HCM đi khắp các thành phố lớn ở Đông Nam Á còn rẻ hơn bay ra Hà Nội, mà chỉ cần hộ chiếu là xong, không cần visa. Thế nhưng, số lượng người trẻ muốn bay sang Lào, Campuchia, Thái Lan, Philippines để vừa trải nghiệm, vừa học hỏi thêm vẫn còn chưa nhiều.
Vì thế, một trong những thứ tôi rất muốn làm là giúp các bạn trẻ Việt Nam dễ dàng hơn khi đi ra thế giới. Khi có “giấc mơ World Cup” cho riêng mình, chắc chắn các bạn sẽ phát triển nhiều hơn, thay vìchỉ nhìn vào cuộc chơi ở sân nhà.
Bài: Hoàng Ly – Thu Phương
Thiết kế: Hương Xuân
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/vnz-phia-sau-giac-mo-cong-ty-toan-cau-cua-nha-sang-lap-va-chu-tich-vng/35330380
