Lấy sự tử tế và chất lượng sản phẩm làm gốc’ là lời khuyên của ông Nguyễn Văn Thứ dành cho những người trẻ đang khởi nghiệp trong lĩnh vực xanh. Câu chuyện của GC Food là minh chứng cho sức mạnh của niềm tin, liên kết nông dân và quản trị chuẩn mực.
Sau khi rời ngành ngân hàng năm 2008, ông Nguyễn Văn Thứ – nhà sáng lập, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm G.C (GC Food) – tình cờ đặt chân đến vùng đất Ninh Thuận. Ông nhận thấy nơi đây có trồng nha đam nhưng diện tích còn ít, chất lượng chưa cao. Nhiều nông dân thậm chí nhổ bỏ cây, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Từ thực tế đó, ông nảy ra ý tưởng tìm cách chế biến sâu loại nông sản này.
Những ngày đầu, ý tưởng hợp tác trồng và bao tiêu nha đam của ông vấp phải sự từ chối từ phía nông dân. Để tạo dựng niềm tin, GC Food đã chủ động ứng trước vốn xây mương, lắp hệ thống tưới và cung cấp giống, với chi phí 40-50 triệu đồng/sào. Riêng đợt đầu tiên, tổng số vốn công ty ứng cho các hộ nông dân đã lên đến 2 tỷ đồng.
Khi nhà máy chế biến nha đam vừa đi vào hoạt động vài tháng, một sự cố kỹ thuật khiến cả lô hàng bị hỏng. Ông Thứ đứng trước nguy cơ đứt gãy liên kết vùng trồng, biến động giá nguyên liệu và rủi ro sản xuất. May mắn thay, nhờ lời khuyên “Vệ sinh, vệ sinh và vệ sinh” từ một đối tác Nhật Bản, GC Food đã nhận ra bài học quan trọng.
Từ đó, công ty áp dụng quy trình vệ sinh nghiêm ngặt trước, trong và sau sản xuất – nguyên tắc được duy trì suốt hơn 10 năm qua.
“Người Nhật không chỉ quan tâm đến sản phẩm mà còn đánh giá kỹ quy trình sản xuất. Họ cử người đến khảo sát nhà máy, thử nghiệm sản phẩm và quan sát cách làm việc của toàn bộ bộ máy – từ ban giám đốc đến tổ trưởng, công nhân. Chính sự cẩn trọng, khắt khe của đối tác Nhật đã dạy tôi nhiều bài học, giúp doanh nghiệp trưởng thành hơn trong kinh doanh”, ông Thứ chia sẻ tại hội thảo “Khởi nghiệp xanh và bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số: Xu hướng và cơ hội tại Việt Nam” diễn ra gần đây.
Vùng trồng nguyên liệu nha đam của GC Food. Ảnh: DNCC
Khởi nghiệp xanh – Những nguyên tắc cần phải tuân thủ
Ông Thứ chia sẻ, GC Food tiếp tục tái định vị là công ty ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và năm 2025, công ty lên kế hoạch tập trung vào các chiến lược trọng tâm, bao gồm mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và quốc tế, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng cường đầu tư vào công nghệ và tự động hóa sản xuất, đồng thời cải thiện quả quản lý chi phí và chuỗi cung ứng.
Đặc biệt, công ty cũng chú trọng phát triển bền vững đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường, trách nhiệm xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG).
Đáng chú ý, dù xác định biến động thương mại toàn cầu và chính sách thuế quan có tác động, GC Food vẫn lên kế hoạch tăng cường xuất khẩu, tận dụng các hiệp định thương mại để mở rộng thị phần tại các thị trường tiềm năng như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Ông Thứ cũng nhấn mạnh đến việc đầu tư vào vùng trồng, làm chủ vùng nguyên liệu là vô cùng quan trọng. Vì vậy, GC Food tiếp tục liên kết cùng nông dân, vùng nguyên liệu và nghiên cứu các sản phẩm chỉ dẫn địa lý để nghiên cứu mở rộng các sản phẩm không chỉ nha đam mà còn các sản phẩm từ nguyên liệu khác như nho, táo, dứa theo đặc thù địa phương.
Ông Thứ xem đây là lợi thế đặc biệt để phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của GC Food, đóng góp vào phát triển kinh tế địa phương.
“Tóm lại, các bạn trẻ muốn startup xanh thì điều quan trọng là lấy sự tử tế và chất lượng sản phẩm làm gốc rễ”, ông nói.
Các chuyên gia chia sẻ tại hội thảo “Khởi nghiệp xanh và bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số: Xu hướng và cơ hội tại Việt Nam”.
Bà Vũ Kim Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA), cho biết một xu hướng nổi bật hiện nay là cộng đồng startup Việt Nam ngày càng tập trung phát triển các sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường dựa trên công nghệ xanh và bền vững. Xu hướng này vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng đối với các sản phẩm bền vững. Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng, nhiều startup đã thể hiện sự nhạy bén, trở thành đại diện cho thế hệ khởi nghiệp mới đầy năng động.
“Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp xanh thuộc mạng lưới BSA đã chủ động xây dựng và vận hành hiệu quả các nền tảng thương mại điện tử. Thậm chí, một số startup còn trở thành những người có sức ảnh hưởng (KOL) hay người tiêu dùng chủ chốt (KOC), trực tiếp tham gia quảng bá sản phẩm Việt, mang lại kết quả kinh doanh khả quan trên môi trường số,” bà Kim Anh chia sẻ.
Theo bà, xu hướng phát triển bền vững trên thế giới hiện nay là tích hợp công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), blockchain hay công nghệ sinh học để quản lý tài nguyên, tối ưu năng suất và giảm phát thải carbon. Đây là cơ hội để cộng đồng startup Việt học hỏi, triển khai các dự án sáng tạo trong lĩnh vực xanh, bền vững và vươn ra thị trường khu vực, quốc tế với chi phí tối ưu.
“Thế giới đang đánh giá rất cao tiềm năng của các sản phẩm xanh, sạch. Muốn nông sản Việt vươn ra thế giới và hiện diện nhiều hơn trên các kệ hàng quốc tế, yếu tố tiên quyết là phải đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng,” bà Kim Anh nhấn mạnh.
Bà cũng cho biết, tại vòng bán kết cuộc thi “Khởi nghiệp Xanh lần thứ 11 – năm 2025”, do BSA phối hợp Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng Cao và Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB) tổ chức, đã có nhiều dự án khởi nghiệp xanh đáng chú ý. Các dự án này tập trung vào sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số, người khuyết tật, người yếu thế; đồng thời khai thác phụ phẩm nông nghiệp để tái chế, phát triển sản phẩm từ nguồn tài nguyên bản địa.
Nhiều rào cản cần tháo gỡ
Bà Hoàng Thị Thoa, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, Trường ĐH Công Thương TP.HCM, cho biết các startup xanh hiện đang đối mặt với ba “nút thắt” lớn: thiếu chính sách hỗ trợ đặc thù, khó tiếp cận nguồn vốn và thiếu nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ môi trường và quản trị bền vững.
Bên cạnh đó, thị trường tiêu dùng cho sản phẩm xanh vẫn chưa thật sự sẵn sàng, người tiêu dùng còn e ngại chi trả cao, trong khi các tiêu chuẩn xanh chưa được phổ cập rộng rãi trong chuỗi cung ứng.
Một thách thức khác đến từ khung pháp lý chưa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ xanh. Các vật liệu mới, thân thiện môi trường vẫn thiếu hành lang pháp lý rõ ràng; tiêu chí đấu thầu lại chủ yếu dựa trên giá và kinh nghiệm, chưa khuyến khích đổi mới sáng tạo – vốn là thế mạnh của startup.
Ngoài ra, tín dụng và ưu đãi thuế dành cho doanh nghiệp xanh vẫn chưa đủ hấp dẫn. Nhiều startup cho rằng các gói tín dụng xanh không khác biệt so với vay thương mại thông thường, còn chính sách ưu đãi thuế cho sản phẩm công nghệ xanh chưa rõ ràng.
Chính vì vậy, cộng đồng startup xanh kỳ vọng vào một chiến lược dài hạn, trong đó Nhà nước tăng cường đầu tư cho khoa học – công nghệ và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý phù hợp với tốc độ phát triển của kinh tế xanh.
Ở góc độ chính sách địa phương, bà Lê Thị Bé Ba, Phó giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB), cho biết thành phố đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ startup sáng tạo xanh như miễn, giảm thuế; hỗ trợ tài chính không hoàn lại; cơ chế sandbox; hỗ trợ lãi suất vay…
Trong giai đoạn 2024–2025, SIHUB triển khai chương trình tuyển chọn và ươm tạo các dự án, doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực phát triển bền vững theo ba giai đoạn: tiền ươm tạo, ươm tạo và tăng tốc, dựa trên Nghị quyết 20/2023/NQ-HĐND. Song song đó, TP.HCM thường xuyên tổ chức các sự kiện kết nối, huấn luyện kỹ năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, giúp các dự án tìm giải pháp cho các vấn đề bền vững.
Từ góc độ nhà đầu tư, ông Trần Nhật Khanh, Giám đốc điều hành Touchstone Partners, chia sẻ chiến lược đầu tư của quỹ tập trung vào phát triển bền vững và kinh tế xanh, phù hợp với mục tiêu Net Zero 2050 của Chính phủ Việt Nam và Net Zero 2035 của TP.HCM.
Các lĩnh vực ưu tiên bao gồm công nghệ pin, phần mềm giám sát hiệu quả năng lượng, công nghệ nông nghiệp, kinh tế tuần hoàn và các giải pháp dựa vào thiên nhiên – tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp sẵn có để phục vụ nông nghiệp bền vững và chuyển dịch năng lượng.
“Khi các công ty khởi nghiệp do Touchstone đầu tư thành công, họ sẽ tạo ra tác động tích cực sâu rộng tại Việt Nam. Chúng tôi tìm kiếm những nhà sáng lập có tầm nhìn và sự chính trực cao, nhằm vừa thúc đẩy tác động xã hội, vừa mang lại lợi nhuận vượt trội, góp phần đẩy nhanh hành trình hướng tới một nền kinh tế thịnh vượng và bền vững,” ông Khanh nhấn mạnh.
Quốc Hải
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/khoi-nghiep-xanh-vuot-bao-bai-hoc-tu-ong-chu-gc-food/35365197
