Kỳ vọng mới với thị trường chứng khoán

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc vừa ký Quyết định 2014/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, với mục tiêu đưa thị trường này trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, đồng thời thúc đẩy hội nhập khu vực và quốc tế.

Cơ hội khẳng định vị thế

Đề án đặt mục tiêu ngắn hạn là đáp ứng đầy đủ tiêu chí nâng hạng từ TTCK cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell trong năm 2025; duy trì xếp hạng thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell. Mục tiêu dài hạn là đến năm 2030, TTCK Việt Nam đáp ứng các tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell.

Để đạt tiêu chí nâng hạng lên TTCK mới nổi thứ cấp trong năm nay, đề án tập trung tháo gỡ rào cản ký quỹ trước giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt khi chưa có cơ chế Đối tác Bù trừ Trung tâm (CCP), thông qua việc giải quyết vấn đề ứng trước tiền mua chứng khoán. Đồng thời, đẩy mạnh minh bạch thông tin sở hữu nước ngoài để bảo đảm nhà đầu tư ngoại tiếp cận TTCK bình đẳng.

Về dài hạn, để đáp ứng tiêu chí nâng hạng TTCK cao hơn, đề án nêu rõ Việt Nam sẽ rà soát và nới room sở hữu nước ngoài, loại bỏ hạn chế ở các ngành không cần thiết, đồng thời phát triển hạ tầng thanh toán – bù trừ hiện đại, hỗ trợ cơ chế thanh toán không yêu cầu ký quỹ 100% và triển khai mô hình CCP. Cơ quan quản lý cũng sẽ nghiên cứu áp dụng cơ chế vay, cho vay chứng khoán và bán khống có kiểm soát, phát triển thị trường ngoại hối với các công cụ phòng ngừa rủi ro…

Theo bà Trần Ngọc Thúy Vy, chuyên viên phân tích Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, việc nâng hạng sẽ kích hoạt “cấp độ mới” về chuẩn mực TTCK, mức độ minh bạch, khả năng vận hành, năng lực thu hút vốn trung và dài hạn. Đây là cơ hội để TTCK Việt Nam khẳng định vị thế trong khu vực, đồng thời tạo cú hích chuyển hóa cấu trúc vốn, chất lượng doanh nghiệp (DN) và hành lang pháp lý theo chuẩn mực quốc tế.

“Đợt đánh giá sắp tới của FTSE sẽ là thời điểm quan trọng để TTCK Việt Nam được nâng hạng, mở ra cơ hội tham gia các rổ chỉ số toàn cầu, thu hút dòng vốn lớn từ các quỹ ETF, nhà đầu tư, tổ chức quốc tế. Việc này không chỉ mang lại hiệu ứng tích cực về dòng tiền mà còn khẳng định mức độ minh bạch, hiệu quả vận hành và sức hút của nền kinh tế Việt Nam” – bà Vy nhìn nhận.

Doanh nghiệp cần tự nâng chất

Chuyên gia kinh tế – TS Đinh Thế Hiển nhận định Đề án Nâng hạng TTCK Việt Nam thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế để đưa TTCK trở thành một bộ phận quan trọng của Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam. Bởi lẽ, bất kỳ trung tâm tài chính quốc tế nào cũng cần có một sàn giao dịch chứng khoán đủ tầm, đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư.

Để sàn giao dịch chứng khoán tầm cỡ quốc tế phát triển bền vững, cần có sản phẩm chất lượng tốt, bao gồm cổ phiếu và trái phiếu. Chỉ có hàng hóa tốt mới hấp dẫn và giữ chân được nhà đầu tư quốc tế lâu dài, tạo ra dòng vốn nước ngoài ổn định, không biến động thất thường như từng thấy ở thị trường Thái Lan hơn 10 năm trước.

Theo ông Đinh Thế Hiển, để có sản phẩm tốt trên sàn chứng khoán, bản thân các DN phải đổi mới thực chất, trở thành những DN tầm cỡ, đại diện cho ngành, đứng đầu các chuỗi cung ứng. Khi TTCK thu hút được vốn ngoại cũng sẽ mang lại lợi ích trực tiếp cho DN trong huy động vốn.

Ông Võ Văn Huy, Trưởng Phòng Khách hàng cao cấp – Công ty Chứng khoán DNSE, nhận định khả năng cao TTCK Việt Nam sẽ được nâng hạng trong kỳ xem xét sắp tới của FTSE Russell, dự kiến ngày 7-10. Đây là kết quả của những cải cách mạnh mẽ từ năm cuối 2024, gồm: gỡ bỏ cơ chế ký quỹ trước cho nhà đầu tư ngoại, vận hành hệ thống KRX, thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi và mới nhất là quyết định nâng hạng TTCK.

“Nếu TTCK Việt Nam được nâng hạng, khoảng 1,5 tỉ USD từ các quỹ thụ động theo dõi chỉ số FTSE sẽ đổ vào Việt Nam. Tính cả các quỹ chủ động thì con số này sẽ lên đến 10,4 tỉ USD. Theo HSBC, khoảng 38% quỹ châu Á, 30% quỹ đầu tư mới nổi đã nắm giữ cổ phiếu Việt Nam nên dòng vốn theo dõi có thể không đột biến song nhìn chung, việc nâng hạng TTCK sẽ khiến dòng vốn ngoại lẫn nội đều rất tích cực” – ông Võ Văn Huy phân tích.