Loạt ông lớn ngành năng lượng như Petrovietnam, Vinacomin, Petrolimex nêu loạt vấn đề bất cập về hóa đơn, chứng từ khiến doanh nghiệp gặp khó.
Doanh nghiệp đề xuất không áp dụng các hình thức xử lý, xử phạt đối với các doanh nghiệp sử dụng hóa đơn. Ảnh: Trí Minh
Tốn nhiều thời gian xử lý hóa đơn, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh
Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) phản ánh, quy định việc kê khai thuế đối với các hóa đơn bỏ sót, điều chỉnh, thay thế rất rườm rà, doanh nghiệp tốn nhiều thời gian điều chỉnh cho đúng kỳ.
Ví dụ, trong tháng 12 phát hiện nhiều hóa đơn bị bỏ sót, điều chỉnh, thay thế của các tháng từ tháng 1 – tháng 11, doanh nghiệp phải quay lại điều chỉnh tờ khai mẫu số 01/GTGT của 11 tháng, chưa kể hàng tháng phát hiện sai. Điều này tốn quá nhiều thời gian, dẫn đến khó khăn trong sản xuất, kinh doanh.
Trả lời nội dung này, Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 quy định về khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào như sau: thuế giá trị gia tăng đầu vào phát sinh trong tháng, quý nào được kê khai, khấu trừ khi xác định số thuế phải nộp của tháng, quý đó. Số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết trong tháng, quý thì được khấu trừ vào tháng, quý tiếp theo.
Trường hợp cơ sở kinh doanh phát hiện số thuế giá trị gia tăng đầu vào khi kê khai, khấu trừ bị sai, sót thì được khai thuế trước khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền công bố quyết định kiểm tra thuế, thanh tra thuế như sau:
Người nộp thuế thực hiện khai bổ sung vào tháng, quý phát sinh số thuế giá trị gia tăng đầu vào bị sai, sót nếu việc khai thuế vào tháng, quý phát sinh số thuế giá trị gia tăng đầu vào bị sai, sót làm tăng số thuế phải nộp hoặc giảm số thuế được hoàn; người nộp thuế phải nộp đủ số tiền thuế phải nộp tăng thêm hoặc bị thu hồi số tiền thuế đã được hoàn tương ứng và nộp tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước (nếu có).
Người nộp thuế thực hiện khai vào tháng, quý phát hiện sai, sót nếu việc khai thuế vào tháng, quý phát sinh số thuế giá trị gia tăng đầu vào bị sai, sót làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc chỉ làm tăng hoặc giảm số thuế giá trị gia tăng còn được khấu trừ chuyển sang tháng, quý sau.
Quy định về khấu trừ thuế giá trị gia tăng tại Nghị định số 181/2025/NĐ-CP cũng tương tự.
Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 và Nghị định số 181/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 1.7.2025, đã quy định cụ thể việc kê khai, khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào bị sai, sót. Cục Thuế đề nghị Petrovietnam nghiên cứu quy định để thực hiện.
Tình trạng mua bán hóa đơn, làm giả hóa đơn vẫn tồn tại
Theo Tập đoàn công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin), hiện nay, tình trạng mua bán hóa đơn, làm giả hóa đơn vẫn tồn tại, kể cả với hóa đơn điện tử.
Việc rà soát thông tin của nhà cung cấp được các cơ quan chức năng thực hiện thường xuyên, liên tục. Tuy nhiên, tình trạng của nhà cung cấp từng thời điểm lại khác nhau. Đơn cử, tại thời điểm kê khai khấu trừ thuế, nhà cung cấp đang trong trạng thái hoạt động bình thường.
Sau thời điểm kê khai, tình trạng doanh nghiệp cập nhật mới trạng thái hoạt động thuộc trường hợp có các rủi ro về thuế, dẫn tới doanh nghiệp không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào đối với hóa đơn do nhà cung cấp đó phát hành, thậm chí có những chế tài xử phạt đối với doanh nghiệp khi có các đoàn thanh, kiểm tra.
Theo Vinacomin, rủi ro về hóa đơn vượt ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp, trong khi doanh nghiệp là bên chịu các chế tài xử phạt về việc sử dụng hóa đơn không đúng quy định.
Vì vậy, doanh nghiệp đề xuất không áp dụng các hình thức xử lý, xử phạt đối với các doanh nghiệp sử dụng hóa đơn, mà chỉ nên áp dụng chế tài xử lý, xử phạt đối với các nhà cung cấp trực tiếp phát hành hóa đơn sai quy định của pháp luật.
Trả lời nội dung này, Cục Thuế dẫn quy định tại luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 cho biết, các hành vi bị nghiêm cấm trong khấu trừ, hoàn thuế có hành vi “sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ theo quy định của Chính phủ”.
Trong khi đó, điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào được quy định như sau: có hóa đơn giá trị gia tăng mua hàng hóa, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng thay cho phía nước ngoài.
Cơ sở kinh doanh không đáp ứng quy định về khấu trừ thuế và các hóa đơn, chứng từ được lập từ các hành vi bị nghiêm cấm tại luật thì không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng.
Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định về hành vi bị cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ như sau:
Đối với tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan: thực hiện hành vi gian dối như sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn; làm giả hóa đơn, chứng từ để thực hiện hành vi trái pháp luật…
“Pháp luật về thuế giá trị gia tăng và pháp luật về hóa đơn đã có quy định cụ thể về các hành vi bị nghiêm cấm trong khấu trừ, hoàn thuế, các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ và điều kiện khấu trừ thuế”, Cục Thuế nhấn mạnh.
Petrolimex gặp khó với quy định lập hóa đơn không quá 7 ngày
Đối với Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), doanh nghiệp cho rằng quy định về thời điểm lập hóa đơn đối với trường hợp cung ứng nhiên liệu hàng không (đối soát dữ liệu lớn) chậm nhất 07 ngày của tháng sau tháng phát sinh doanh thu là khó đáp ứng.
“Đối với một hoạt động kinh doanh chuyển khẩu của một số doanh nghiệp đòi hỏi mất nhiều thời gian để đối soát dữ liệu giữa nhiều bên bao gồm nhà cung cấp quốc tế. Mốc thời điểm lập hóa đơn chậm nhất 07 ngày của tháng sau khó đáp ứng vì doanh nghiệp phải phụ thuộc nhiều vào các đối tác quốc tế”, Petrolimex nhấn mạnh.
Về vấn đề này, Cục Thuế cho biết, tại Điều 90 Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn điện tử để giao cho người mua, không phân biệt giá trị từng lần bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
Tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20.3.2025 quy định, việc lập hóa đơn không quá 07 ngày được xác định theo kỳ quy ước để làm căn cứ tính lượng hàng hóa, dịch vụ cung cấp căn cứ thỏa thuận giữa đơn vị bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ với người mua.
Cục Thuế đề nghị Tập đoàn nghiên cứu quy định trên để xác định thời điểm lập hóa đơn.
Lục Giang
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/petrovietnam-vinacomin-petrolimex-neu-loat-van-de-bat-cap-ve-hoa-don/35598340
