Chứng khoán bật tăng, nhà đầu tư coi chừng ‘cái bẫy’ nguy hiểm này

Sau chuỗi ngày sụt giảm liên tục, thị trường bất ngờ có nhịp hồi mạnh, VN-Index bật tăng hơn 22 điểm trong phiên 24/9, qua đó lấy lại mốc 1.657,46 điểm. Nhiều nhà đầu tư phấn khích, tin rằng sóng tăng đã trở lại. Song, không phải nhịp tăng nào cũng phản ánh sự hồi phục bền vững của thị trường.

Thực tế, không ít lần những nhịp tăng tương tự chỉ là ‘cú lừa’ của thị trường, mở ra cái bẫy tăng giá khiến nhiều nhà đầu tư mắc kẹt. Đây cũng chính là lúc cần cảnh giác với hiện tượng bull trap – cái bẫy tăng giá thường xuất hiện sau những giai đoạn thị trường điều chỉnh mạnh.

Bull trap là gì?

Bull trap (bẫy tăng giá) xảy ra khi giá cổ phiếu hoặc chỉ số thị trường tăng mạnh trở lại sau đợt giảm, tạo cảm giác rằng xu hướng tăng đã quay lại. Nhà đầu tư vội vàng mua vào, nhưng ngay sau đó giá lại đảo chiều giảm tiếp, khiến nhiều người kẹt hàng và thua lỗ.

Có thể hình dung bull trap giống như “cú nhử” khiến đám đông tưởng rằng thị trường đã qua đáy, nhưng thực tế chỉ là một nhịp hồi kỹ thuật trước khi xu hướng giảm tiếp diễn.

Vì sao bull trap xuất hiện?

Thứ nhất, sau chuỗi giảm dài, lực cầu bắt đáy thường xuất hiện, cộng thêm hoạt động mua ròng của khối ngoại hoặc tin tức vĩ mô tích cực ngắn hạn. Điều này tạo ra nhịp hồi nhanh, mạnh.

Thứ hai, tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) khiến nhiều nhà đầu tư F0 lao vào mua đuổi, đẩy giá càng tăng. Nhưng khi dòng tiền ngắn hạn chốt lời, lực cầu không đủ duy trì, thị trường lại quay đầu giảm.

Thứ ba, bull trap còn bị “thổi phồng” bởi những tin đồn hoặc tín hiệu kỹ thuật giả, khiến nhà đầu tư dễ tin rằng xu hướng tăng thực sự đã quay lại.

Dấu hiệu nhận biết bull trap

Nhận diện bull trap không hề dễ, nhưng có một vài tín hiệu để cảnh giác:

Khối lượng giao dịch tăng đột biến trong phiên hồi nhưng sau đó suy yếu nhanh.

Chỉ số bật tăng mạnh nhưng chưa vượt qua vùng kháng cự quan trọng , dễ bị chặn lại.

Thiếu thông tin nền tảng đủ mạnh để hỗ trợ xu hướng tăng dài hạn, chỉ dựa vào tin ngắn hạn.

Ví dụ, nếu VN-Index tăng hơn 20 điểm nhưng chủ yếu nhờ một vài cổ phiếu vốn hóa lớn, trong khi phần lớn nhóm ngành khác chưa hồi phục, khả năng bull trap cao.

Ai là người thua trong bull trap?

Những người dễ “sập bẫy” nhất chính là nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm. Khi thấy thị trường hồi mạnh, họ tin rằng xu hướng giảm đã kết thúc, vội vàng giải ngân toàn bộ. Nhưng chỉ vài phiên sau, thị trường quay đầu giảm, tài khoản lại đỏ lửa.

Đây là vòng lặp quen thuộc: mua đuổi vì FOMO, rồi bán tháo trong hoảng loạn, khiến khoản lỗ ngày càng nặng.

Làm sao tránh bull trap?

Để không bị bull trap đánh lừa, nhà đầu tư có thể áp dụng một số nguyên tắc:

Không vội mua đuổi trong phiên tăng mạnh đầu tiên. Hãy chờ thị trường xác nhận xu hướng qua nhiều phiên, khối lượng ổn định.

Theo dõi dòng tiền vào toàn thị trường , không chỉ một vài cổ phiếu trụ.

Kết hợp yếu tố vĩ mô : Nếu chưa có thông tin hỗ trợ dài hạn, nhịp tăng thường chỉ mang tính kỹ thuật.

Quản trị rủi ro : Nếu muốn bắt đáy, chỉ giải ngân từng phần nhỏ và đặt điểm cắt lỗ rõ ràng.

Những nhịp hồi mạnh sau chuỗi giảm sâu có thể rất hấp dẫn, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro bull trap. Với nhà đầu tư mới, quan trọng nhất là giữ kỷ luật, không để cảm xúc FOMO chi phối. Thị trường luôn còn cơ hội, nhưng tài khoản chỉ an toàn khi bạn biết kiềm chế và chờ đợi tín hiệu rõ ràng.

Trong đầu tư, đôi khi không vội mua lại chính là cách bảo toàn lợi nhuận tốt nhất.