Bài toán tiện ích người dùng và hướng đi mới
Tại HCMC Business Summit 2025 tổ chức ngày 25/9, chủ đề hạ tầng sạc được đặt cạnh mục tiêu chuyển đổi sang phương tiện điện. Theo CEO V-Green Nguyễn Thành Dương, dù chính sách thúc đẩy đã rõ, nhiều người vẫn ngại mua xe điện vì thời gian sạc còn dài; ở không ít chung cư, tòa nhà văn phòng, quy định an toàn cũng hạn chế việc cắm sạc qua đêm. Sự kém linh hoạt ấy khiến trải nghiệm “nạp năng lượng” của xe điện chưa sánh được với thói quen đổ xăng.
Trong bối cảnh đó, Công ty CP Phát triển trạm sạc toàn cầu V-Green thuộc hệ sinh thái Vingroup vì thế chọn giải pháp rút ngắn thời gian chờ bằng mô hình đổi pin tính phí (battery swapping). Doanh nghiệp dự kiến triển khai 150.000 tủ đổi pin tại các đô thị trên cả nước để theo kịp đà tiêu thụ của xe máy điện VinFast. Ở góc độ thị trường, hạ tầng sạc được ví như “trạm xăng của kỷ nguyên mới”: nơi nào trạm phủ dày, nơi đó xe điện sẽ bán tốt hơn.
Sau 18 tháng thành lập, V-Green đã hiện diện tại 5 quốc gia gồm Việt Nam, Lào, Philippines, Ấn Độ và Indonesia; trong đó Indonesia tăng trưởng nhanh. Tại Việt Nam, quy mô hạ tầng sạc thuộc nhóm lớn trong khu vực; số “súng sạc” được cho là vượt trội so với nhiều thị trường lân cận, thậm chí gấp ba lần Thái Lan. Doanh nghiệp cho biết ngay trong quý IV năm nay, TP.HCM sẽ xuất hiện thêm các điểm sạc trên vỉa hè. Cùng lúc, V-Green ký hợp tác với nhiều hệ thống bán lẻ và đơn vị có mặt bằng, biến cửa hàng thành điểm đặt trạm sạc và tủ đổi pin.
Công tác quy hoạch cũng đã được các đô thị lớn đồng hành. Theo ông Dương, Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng đã dành những vị trí thuận lợi để lắp đặt trạm, nhằm nâng độ phủ và rút ngắn quãng đường tiếp cận dịch vụ cho người dùng.
Khoảng trống hạ tầng và bài toán vốn khổng lồ
V-Green hiện vận hành khoảng 150.000 cổng sạc, đủ đáp ứng riêng nhu cầu của xe VinFast. Tuy nhiên, xét theo tỷ lệ bình quân, Việt Nam đang ở mức 1 súng sạc phục vụ khoảng 4 xe; trong khi tại Trung Quốc, tỷ lệ này xấp xỉ 2,5 ô tô điện cho 1 súng sạc. Để thu hẹp khoảng cách, doanh nghiệp đặt mục tiêu nâng tổng cổng sạc lên 500.000 trong ba năm tới.
Ở mảng hai bánh, rào cản nằm ở thói quen đã định hình suốt nhiều thập kỷ với xe xăng. Ông Hoàng Hà – Phó Tổng giám đốc Khối Kinh doanh & Marketing xe máy điện VinFast cho biết, giai đoạn 2017–2023, sản lượng bán ra còn khiêm tốn, trong khi các hãng FDI Nhật Bản nhiều năm dẫn dắt thị trường. Bức tranh chỉ thay đổi rõ hơn gần đây khi người dùng nhận thấy lợi ích của phương tiện điện về chi phí vận hành, bảo dưỡng và phát thải. Năm 2025, xe máy điện VinFast đã đứng thứ hai thị trường Việt Nam; thách thức lớn lúc này là kịp thời đáp ứng nhu cầu tăng nhanh.
Để chủ động nguồn cung, VinFast đã nâng công suất nhà máy Hải Phòng lên 1 triệu xe/năm và nhà máy Hà Tĩnh lên 2 triệu xe/năm. V-Green dự báo từ năm 2026, nhu cầu xe máy điện có thể đạt 2 triệu chiếc mỗi năm; VinFast đặt mục tiêu cung ứng tối thiểu 1,5 triệu xe, hướng tới vị trí số 1.
Quy mô chuyển đổi nếu nhìn trên tổng số khoảng 80 triệu xe máy chạy xăng hiện nay là cực lớn. Giả sử toàn bộ được thay thế bằng xe điện, Việt Nam sẽ cần khoảng 150 triệu viên pin gắn trên xe và thêm 150 triệu viên lưu thông để phục vụ đổi pin, tổng cộng 300 triệu viên. Với đơn giá ước 200 USD/viên, riêng chi phí pin đã tương đương khoảng 60 tỷ USD. Hạ tầng đi kèm cũng không hề nhỏ khi mỗi tủ đổi pin khoảng 5.000 USD và để đủ phục vụ 80 triệu xe, ước tính cần khoảng 500.000 tủ.
Trong bối cảnh đó, V-Green chọn hướng xã hội hóa khi nhượng quyền trạm sạc/đổi pin và mời gọi nhà đầu tư cùng tham gia. Cách tiếp cận này giúp chia nhỏ suất đầu tư, tăng tốc mở điểm, đồng thời tạo hệ sinh thái nơi các chủ mặt bằng, bãi xe, tòa nhà, chuỗi bán lẻ… đều có thể trở thành “mắt xích” phân phối năng lượng. Nếu các điểm sạc trên vỉa hè, bãi gửi xe, cửa hàng tiện lợi… được bố trí hợp lý về an toàn và mỹ quan đô thị, người dùng có thể “nạp” trong các khoảng dừng ngắn; còn tủ đổi pin sẽ bảo đảm những hành trình dài hơn không bị gián đoạn.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/sep-tai-vingroup-noi-ve-bai-toan-60-ty-usd-trong-kich-ban-chuyen-doi-xe-xang-sang-xe-may-dien-1403625.html
