Mùa IPO đã đến, quy mô huy động vốn cao nhất kể từ năm 2018

Mùa IPO đã đến, quy mô huy động vốn cao nhất kể từ năm 2018

Sau nhiều năm trầm lắng, thị trường sơ cấp Việt Nam đang bước vào một mùa vụ IPO sôi động nhất kể từ sau năm 2018, khi hàng loạt doanh nghiệp lớn đồng loạt triển khai kế hoạch huy động vốn quy mô hàng tỷ USD.

Quy mô IPO năm 2025 có thể đạt trên 1 tỷ USD

Thương vụ nổi bật mở màn cho làn sóng nửa cuối năm 2025 là IPO của Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS), với tổng giá trị phát hành hơn 10,800 tỷ đồng. Đây hiện là thương vụ IPO có quy mô lớn nhất từ đầu năm, đồng thời ghi nhận sức hút vượt trội khi thu hút tới 26,000 cổ đông, lượng đăng ký mua gấp 2.5 lần khối lượng chào bán.

Tuy nhiên, mới đây Chứng khoán VPBank (VPBankS) cũng chính thức công bố kế hoạch IPO lên tới 12,700 tỷ đồng, vượt cả quy mô của TCBS, thể hiện rõ tham vọng gia tăng vị thế trong nhóm công ty chứng khoán hàng đầu.

Trong khi đó, các thương vụ khác như Chứng khoán VPS, Hòa Phát Agriculture (HPA) hay Hạ tầng Gelex cũng dự kiến huy động hàng nghìn tỷ đồng trong đó Hạ tầng Gelex vừa mới công bố quy mô khoảng 3,000 tỷ đồng.

Như vậy, tổng quy mô các đợt IPO trong năm 2025 có thể lên tới hơn 1 tỷ USD, mức cao nhất trong vòng 6 năm trở lại đây và chỉ đứng sau kỷ lục năm 2018.

Thống kê giá trị các đợt IPO từ sau năm 2018 (Nguồn Deloitte).

Dù làn sóng mới chỉ tập trung vào khối tài chính – chứng khoán nhưng các doanh nghiệp lĩnh vực bán lẻ như Long Châu, Bách Hóa Xanh, Điện Máy Xanh cũng đã manh nha kế hoạch IPO trong giai đoạn 2026–2030.

Điều này cho thấy thị trường sơ cấp Việt Nam đang được “hâm nóng” trở lại sau nhiều năm gián đoạn, với nhiều lớp cơ hội nối tiếp nhau.

Bối cảnh này cũng trùng hợp với thời điểm Nghị định 245 có hiệu lực, giúp rút ngắn thời gian từ IPO đến niêm yết từ 90 ngày xuống còn 30 ngày, đồng thời đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi đáng kể cho doanh nghiệp. Song song, kỳ đánh giá nâng hạng thị trường của FTSE Russell vào tháng 10 tới đang được kỳ vọng sẽ mở ra dòng vốn ngoại quy mô lớn, tạo cú hích mạnh cho thị trường vốn trong nước.

Làn sóng IPO mới chỉ bắt đầu

Các chuyên gia cho rằng, làn sóng IPO năm 2025 không phải là “điểm đến” mà mới chỉ là khởi đầu của một chu kỳ huy động vốn mới, khi nhiều doanh nghiệp quy mô lớn vẫn đang trong quá trình chuẩn bị kế hoạch lên sàn. Con đường có thể được thực hiện trực tiếp qua IPO hoặc gián tiếp thông qua đăng ký giao dịch trên UPCoM như F88.

Ông Nguyễn Anh Khoa, Giám đốc phân tích Agriseco nhận định trong bối cảnh TTCK có diễn biến tích cực trong năm 2025, làn sóng IPO của các doanh nghiệp đang được kích hoạt. Đầu tiên, các thương vụ IPO lớn của các công ty chứng khoán như TCBS hay sắp tới có thể là VPBS sẽ là động lực để nhiều doanh nghiệp thuộc nhiều ngành nghề khác nhau lên kế hoạch IPO. Trong đó, một số doanh nghiệp nổi bật đã rục rịch có những thông tin ban đầu về việc IPO có thể kể đến như Nông nghiệp Hòa Phát (HPA), The CrownX của Masan, Bách Hóa Xanh của Thế giới di động.

“IPO và tăng vốn thực sự là một động lực quan trọng cho thị trường. Khi doanh nghiệp huy động vốn thành công, quy mô vốn hóa được mở rộng, thanh khoản cải thiện, đồng thời thị trường có thêm nguồn cung chất lượng để nhà đầu tư lựa chọn. Đặc biệt, nhiều thương vụ IPO còn mở ra cơ hội tiếp cận các ngành mới, lĩnh vực mới, giúp thị trường trở nên hấp dẫn hơn”, ông Khoa cho biết.

Ông Bùi Văn Huy – Giám đốc nghiên cứu Công ty FIDT – cho rằng xu hướng IPO cho thấy niềm tin của doanh nghiệp vào khả năng hấp thụ vốn của thị trường đang dần hồi phục, đồng thời góp phần mở rộng hàng hóa, tăng chiều sâu và quy mô vốn hóa cho sàn niêm yết.

Tuy nhiên, xét ở góc độ nhà đầu tư, mỗi đợt tăng vốn hay IPO cần được xem xét thận trọng trên ba khía cạnh.

Trước hết, cần đánh giá mục đích sử dụng vốn có hướng vào mảng hoạt động cốt lõi và các dự án tạo giá trị dài hạn hay không, bởi việc huy động dàn trải sẽ khó mang lại hiệu quả bền vững. Thứ hai, giá phát hành và tỷ lệ pha loãng phải ở mức hợp lý để đảm bảo cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp và cổ đông hiện hữu. Cuối cùng, cần theo dõi hiệu quả sau phát hành, đặc biệt là tác động đến EPS, ROE và cấu trúc tài chính, vì đây là yếu tố quyết định kế hoạch tăng vốn có thực sự tạo giá trị hay chỉ dừng lại ở mục tiêu ngắn hạn.

Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều doanh nghiệp triển khai tăng vốn gắn với chiến lược mở rộng thực chất, như các công ty chứng khoán nâng quy mô vốn chủ để tăng hạn mức cấp margin, hay doanh nghiệp hạ tầng, năng lượng huy động vốn cho dự án đầu tư dài hạn. Ngược lại, các kế hoạch tăng vốn mang tính hình thức, chưa gắn với chiến lược cụ thể thường không tạo hiệu ứng tích cực.

“Tổng thể, làn sóng IPO và tăng vốn là tín hiệu tích cực cho sự phục hồi của thị trường sơ cấp và bước chuẩn bị cần thiết trước tiến trình nâng hạng, nhưng chưa đảm bảo tạo hiệu ứng ngắn hạn cho thị trường thứ cấp”, ông Huy kết luận.

Quân Mai

FILI

– 13:09 29/09/2025