Chuyển đổi số: Động lực nâng tầm hệ sinh thái tiêu dùng – bán lẻ

Chuyển đổi số: Động lực nâng tầm hệ sinh thái tiêu dùng – bán lẻ

Chuyển đổi số đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong ngành bán lẻ. Ở Việt Nam, các tập đoàn lớn bắt đầu đưa trí tuệ nhân tạo và dữ liệu thời gian thực vào quản lý vận hành, từ dự báo nhu cầu đến chuỗi cung ứng. Đây không chỉ là giải pháp tiết kiệm chi phí, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh trong một thị trường ngày càng khốc liệt.

Chuyển đổi số – xu hướng tất yếu của bán lẻ Việt Nam

Ngành bán lẻ toàn cầu đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ khi trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn trở thành công cụ cốt lõi để tối ưu hóa vận hành. Theo khảo sát của McKinsey, 65% tổ chức toàn cầu đã sử dụng AI trong các hoạt động của mình, gần gấp đôi so với năm trước, giúp phân tích dữ liệu lớn để dự báo xu hướng thị trường, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng và giảm rủi ro trong chuỗi cung ứng.

Tại Việt Nam, thương mại hiện đại phát triển nhanh chóng, cạnh tranh khốc liệt với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước. Các nhà bán lẻ đều coi công nghệ là “chìa khóa” để tạo lợi thế, từ quản trị tồn kho, thanh toán số, thương mại điện tử đến cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Thị trường AI tại Việt Nam dự kiến đạt 1 tỷ USD vào năm 2025, với tốc độ tăng trưởng hàng năm 30%, trong khi McKinsey ước tính AI có thể mang lại giá trị kinh tế từ 2.6 đến 4.4 nghìn tỷ USD mỗi năm trên toàn cầu, chủ yếu từ các lĩnh vực như vận hành khách hàng, marketing và bán hàng. Trong bối cảnh đó, lợi thế không còn chỉ nằm ở độ phủ điểm bán, mà được quyết định bởi năng lực công nghệ để kiểm soát chi phí, nắm bắt nhu cầu và giữ chân khách hang. Cùng lúc, Chính phủ thúc đẩy Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến 2030, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp triển khai AI và dữ liệu. Có thể nói, chuyển đổi số giờ đây không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn của ngành bán lẻ.

Trong bức tranh ấy, nhiều doanh nghiệp nội địa đã bắt đầu tăng tốc chuyển đổi, và các tập đoàn đầu ngành tiêu dùng – bán lẻ như Masan (Hose: MSN) được xem là những đơn vị tiên phong khi đưa công nghệ và dữ liệu vào trung tâm chiến lược.

AI-first digital backbone – xương sống số của Masan

Với chiến lược phát triển mới, Masan xây dựng một nền tảng chuyển đổi số lấy AI làm trung tâm, đóng vai trò “xương sống” kết nối toàn bộ hệ sinh thái tiêu dùng – bán lẻ. Trọng tâm của nền tảng này là khai thác dữ liệu thời gian thực để tự động hóa từ khâu dự báo nhu cầu, đặt hàng, quản lý chuỗi cung ứng cho đến vận hành cửa hàng. Cách tiếp cận “AI dẫn dắt” không chỉ giúp tối ưu chi phí và giảm lãng phí, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh mới nhờ khả năng phản ứng linh hoạt với thay đổi trong hành vi tiêu đùng

Một điểm nhấn cụ thể là WiNARE, hệ thống đặt hàng tự động ứng dụng AI tại chuỗi bán lẻ của Masan – WinCommerce. Theo lộ trình, WiNARE sẽ giúp giảm ít nhất 15% khối lượng công việc nhân viên vào cuối 2025, đồng thời cắt giảm tỷ lệ hỏng hủy ngành hàng thịt gần 2% doanh thu, tương đương tiết kiệm hàng chục tỷ đồng mỗi tháng. Ngoài ra, tỷ lệ hiện diện hàng hóa trên kệ đã tăng từ 80% lên gần 90%. Hệ thống đang mở rộng sang nhiều ngành hàng như hải sản, rau củ quả và thực phẩm chế biến sẵn, dự kiến bao phủ 70% danh mục vào cuối 2025.

Việc triển khai WiNARE cho thấy chiến lược chuyển đổi số của doanh nghiệp không chỉ nằm trên giấy, mà đã mang lại hiệu quả cụ thể: giảm tải công việc thủ công, tối ưu quản lý hàng tươi sống và nâng cao trải nghiệm mua sắm.

Dữ liệu và AI: lợi thế cạnh tranh dài hạn

Trong kỷ nguyên dữ liệu, lợi thế cạnh tranh không chỉ đến từ quy mô điểm bán hay danh mục sản phẩm, mà từ khả năng thu thập, phân tích và vận dụng dữ liệu để tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với sự phát triển nhanh của AI và dữ liệu thời gian thực, doanh nghiệp bán lẻ có cơ hội thiết lập chuẩn mực mới về hiệu quả, minh bạch và khả năng thích ứng với biến động thị trường.

Việc đầu tư vào nền tảng công nghệ thống nhất không chỉ giúp Masan cải thiện hiệu quả vận hành, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh dài hạn. Khi các mảng kinh doanh từ chuỗi bán lẻ (WinMart/WinMart+/WiN thuộc WinCommerce), hàng tiêu dùng nhanh (Masan Consumer), thực phẩm (Masan MEATLife) đến dịch vụ tài chính được kết nối trên cùng một nền tảng dữ liệu, tập đoàn có thể đồng bộ chuỗi cung ứng, giảm chi phí và phản ứng nhanh hơn trước thay đổi nhu cầu thị trường.

Các chuyên gia cho rằng, ứng dụng AI trong bán lẻ hiện đại ở Việt Nam mới chỉ ở giai đoạn đầu. Điều này đồng nghĩa doanh nghiệp tiên phong có cơ hội “đi trước một bước”, vừa thiết lập chuẩn mực vận hành mới, vừa nâng cao niềm tin của nhà đầu tư.

Về dài hạn, chiến lược công nghệ gắn liền với kế hoạch mở rộng WinCommerce lên 8,000 cửa hàng vào năm 2030. Khi quy mô tăng gấp đôi, lợi thế cạnh tranh không còn đến từ số lượng điểm bán, mà từ khả năng vận hành tinh gọn, hiệu quả và gắn kết trải nghiệm khách hàng. Chuyển đổi số trong bán lẻ không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu. Với chiến lược ưu tiên AI trong tự động hóa và số hóa, cùng những ứng dụng thực tế, Masan được xem là một trong những doanh nghiệp nội địa thử nghiệm ứng dụng AI để tạo lợi thế cạnh tranh mới.

Theo báo cáo cập nhật tháng 9/2025 của BVSC, Masan được đánh giá có triển vọng tích cực với dự báo doanh thu năm 2025 đạt 85,042 tỷ đồng (+2.2% so với cùng kỳ năm trước) và lợi nhuận sau thuế đạt 3,501 tỷ đồng (+75.1% so cùng kỳ). BVSC khuyến nghị OUTPERFORM cho cổ phiếu MSN với giá mục tiêu 106,000 đồng/cp, nhấn mạnh động lực tăng trưởng chính đến từ WinCommerce (Chuỗi bán lẻ WinMart/WinMart/WiN), Masan MEATLife (MML-Mảng chế biến thịt), Masan High-Tech Materials (Mảng khoáng sản, UPCoM: MSR) và Phúc Long, trong khi Masan Consumer (Mảng FMCG, UPCoM: MCH) được kỳ vọng phục hồi mạnh từ 2026.

Minh Tài

FILI

– 09:11 30/09/2025