Từ lao công thành tỷ phú công nghệ
Sinh năm 1976 tại Kyiv (Ukraine), Jan Koum lớn lên trong thời kỳ Liên Xô cũ – nơi điện thoại bị nghe lén, thư từ có thể bị kiểm duyệt. Năm 1992, khi 16 tuổi, ông cùng mẹ rời quê hương đến Mỹ để tìm cuộc sống mới. Họ đến định cư tại Mountain View, bang California và sống nhờ trợ cấp xã hội. Mẹ làm nghề trông trẻ, còn Koum đi quét dọn siêu thị để phụ giúp.
Tự học lập trình bằng sách mượn từ thư viện công cộng, Koum nhanh chóng thể hiện năng khiếu công nghệ. Sau thời gian làm kiểm thử bảo mật cho Ernst & Young, năm 1997, ông được nhận vào Yahoo! với vị trí kỹ sư hạ tầng. Tại đây, Koum gặp Brian Acton, người bạn đồng nghiệp sau này trở thành cộng sự thân thiết trong hành trình khởi nghiệp.
Trong gần 10 năm gắn bó, họ chứng kiến Yahoo chạy theo quảng cáo, khiến trải nghiệm người dùng bị xao nhãng. Chính môi trường đó giúp Koum hình thành niềm tin: công nghệ phải phục vụ con người, chứ không biến con người thành sản phẩm.
Sau khi rời Yahoo năm 2007, Koum dành thời gian suy nghĩ về hướng đi mới. Khi Apple ra mắt App Store, ông nhận ra cơ hội từ kỷ nguyên di động đang đến gần. Ngày 24/2/2009, đúng ngày sinh nhật của mình, Koum đã đăng ký thành lập WhatsApp Inc. tại California.
Ban đầu, WhatsApp chỉ cho phép người dùng hiển thị trạng thái như “đang bận”, “đang họp”, nhưng khi Apple bổ sung tính năng thông báo đẩy, Koum và Acton lập tức biến ứng dụng này thành nền tảng nhắn tin nhanh, ổn định và miễn phí.
Không có ngân sách quảng cáo, WhatsApp phát triển nhờ truyền miệng. Ứng dụng đơn giản, không banner quảng cáo, không giao diện phức tạp. Tại các nước đang phát triển, nơi tin nhắn SMS còn đắt đỏ, WhatsApp nhanh chóng trở thành phương tiện giao tiếp phổ biến. Đến cuối năm 2013, ứng dụng đạt hơn 400 triệu người dùng toàn cầu.
Giữ vững triết lý giữa đỉnh cao danh vọng
Trên cửa văn phòng WhatsApp, Koum viết dòng chữ: “Không quảng cáo. Không trò bịp. Không rác rưởi”. Đó không chỉ là khẩu hiệu mà là kim chỉ nam ông đặt ra cho đội ngũ xây dựng nền tảng nhắn tin thuần túy, an toàn và tôn trọng quyền riêng tư.
Thành công nhanh chóng khiến WhatsApp lọt vào tầm ngắm của các “ông lớn” công nghệ. Tháng 2/2014, Facebook (nay là Meta) mua lại ứng dụngnày với giá 19 tỷ USD, trở thành một trong những thương vụ đắt giá nhất lịch sử Thung lũng Silicon.
Ngày ký hợp đồng, Jan Koum chọn thực hiện thủ tục tại chính trụ sở cơ quan phúc lợi xã hội nơi ông từng xếp hàng nhận tem phiếu hơn 20 năm trước. “Tôi muốn ký ở đó, để không quên mình đã bắt đầu từ đâu”, ông chia sẻ với Forbes.
Sau thương vụ, Koum gia nhập ban giám đốc Facebook và tiếp tục dẫn dắt WhatsApp. Tuy nhiên, năm 2018, ông rời công ty vì bất đồng với Meta về việc tích hợp quảng cáo và chia sẻ dữ liệu người dùng. Sự ra đi của Koum khẳng định ông vẫn trung thành với triết lý cũ: bảo vệ quyền riêng tư là điều không thể thỏa hiệp.
Ngày nay, WhatsApp có hơn 2 tỷ người dùng tại hơn 180 quốc gia, trở thành công cụ liên lạc không thể thiếu trong đời sống hiện đại. Jan Koum – người từng làm lao công ở Mỹ giờ là tỷ phú công nghệ với khối tài sản hơn 15 tỷ USD (theo Forbes 2023).
Sau khi rời Facebook, Koum dành phần lớn thời gian cho hoạt động thiện nguyện, đặc biệt là hỗ trợ người tị nạn Ukraine và các tổ chức nhân đạo. Ông hiếm khi xuất hiện trước công chúng, nhưng triết lý của mình vẫn được nhắc đến trong giới công nghệ như một tuyên ngôn giản dị: “Hãy xây sản phẩm giúp con người kết nối, chứ không khai thác họ”.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/hanh-trinh-khoi-nghiep-cua-cau-be-quet-san-sieu-thi-tao-nen-ung-dung-2-ty-nguoi-dung-1412251.html
