Cuộc đua cung cấp than hàng nghìn tỷ đồng
Công ty CP Vận tải biển Việt Nam (Vosco, HOSE: VOS) đang gây chú ý khi quyết tâm lấn sân sang lĩnh vực cung cấp và vận chuyển than nhập khẩu, thị trường vốn chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt của nhiều doanh nghiệp thương mại lớn trong và ngoài nước. Việc liên tục cạnh tranh các gói thầu có giá trị hàng nghìn tỷ đồng gần đây cho thấy chiến lược mở rộng chuỗi giá trị của doanh nghiệp, vượt khỏi vai trò truyền thống là đơn vị khai thác vận tải biển.
Ngày 27/10/2025, Công ty Nhiệt điện Duyên Hải – Chi nhánh Tổng công ty Phát điện 1 đã mở thầu gói 03NH-DH3&DH3MR-2025, thuộc kế hoạch mua than nhập khẩu cho 6 tháng cuối năm 2025, phục vụ vận hành Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 và Duyên Hải 3MR. Gói thầu có giá trị dự toán hơn 2.165 tỷ đồng và thu hút 4 nhà thầu tham gia. Đáng chú ý nhất là sự góp mặt của Vosco, ‘tay chơi mới’ nhưng gây bất ngờ ở mức độ cạnh tranh.
.jpg)
Liên danh Vosco – Dịch vụ Hàng hải Vosco chào giá 72,93 triệu USD, thấp nhất trong số các nhà thầu. Mức giá này bỏ xa liên danh Century Commodities Solution – HB (73,51 triệu USD) và nhóm Vinacomin – Noble (73,76 triệu USD), tạo lợi thế rõ rệt về giá và mở ra cơ hội lớn để Vosco giành hợp đồng này.
Không dừng lại ở đó, ngày 10/11/2025, Nhiệt điện Duyên Hải tiếp tục mở thầu gói 04NH-DH3&DH3MR-2025 – cũng có giá trị hơn 2.165,6 tỷ đồng và cạnh tranh gay gắt hơn với 6 nhà thầu nộp hồ sơ. Ở gói này, liên danh Vosco – Dịch vụ Hàng hải Vosco đưa ra mức giá 75,38 triệu USD, nhưng phải đối mặt với các đối thủ có giá chào thấp hơn. Trong đó, Công ty CP Khoáng sản Đan Ka tạm dẫn đầu với mức 74,2 triệu USD; theo sau là liên danh China Bai Gui International Trade – HB (74,79 triệu USD) và liên danh PT Sumber Global Energy – Công ty CP Việt Xuân Mới Miền Nam (75,04 triệu USD).
Việc cùng lúc cạnh tranh tại hai gói thầu lớn trong vòng chưa đầy nửa tháng cho thấy Vosco đang bước vào thị trường cung cấp than với sự chuẩn bị nghiêm túc và tham vọng rõ rệt. Sự hiện diện của doanh nghiệp vận tải biển lâu năm trong lĩnh vực cung ứng nguyên liệu cho điện lực cũng phản ánh xu hướng mở rộng sang các hoạt động thương mại, logistics có biên lợi nhuận ổn định hơn.
Trên thực tế, tham vọng của Vosco đã được thể hiện từ đầu năm 2025. Tính cả hai gói thầu trên, Vosco đã tham gia tổng cộng 7 gói thầu cung cấp than trong năm và bước đầu thu được kết quả. Ngày 31/3/2025, Tổng công ty Phát điện 1 công bố kết quả lựa chọn nhà thầu gói 02NH-DH3&DH3MR-2025, trong đó liên danh Vosco – Dịch vụ Hàng hải Vosco trúng thầu với giá trị hơn 1.062 tỷ đồng. Doanh nghiệp sẽ cung cấp than Sub-Bituminous xuất xứ Indonesia cho hai nhà máy điện thuộc Duyên Hải, thực hiện trong vòng 7 tháng kể từ ngày ký.
Bức tranh tài chính Vosco: Doanh thu giảm, lãi lớn nhờ bán tàu
Song song với tham vọng mở rộng sang lĩnh vực than nhập khẩu, tình hình tài chính của Vosco trong quý 3/2025 ghi nhận những biến động đáng kể. Doanh thu hợp nhất chỉ đạt gần 850 tỷ đồng, thấp hơn nhiều mức 1.270 tỷ đồng cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, doanh nghiệp lại báo lãi sau thuế gần 132 tỷ đồng, đảo chiều mạnh so với khoản lỗ hơn 14 tỷ đồng của quý 3 năm trước.
Động lực chính đến từ khoản lãi gần 99 tỷ đồng nhờ bán tàu Vosco Star, giúp kết quả lợi nhuận bật tăng dù các mảng kinh doanh cốt lõi giảm tốc. Lũy kế 9 tháng, doanh thu của Vosco đạt 2.147,6 tỷ đồng, bằng một nửa cùng kỳ 2024; lợi nhuận sau thuế đạt 88 tỷ đồng, thấp hơn đáng kể mức 344 tỷ đồng của năm trước, thời điểm doanh nghiệp ghi nhận khoản lãi bất thường hơn 400 tỷ đồng từ bán tàu Đại Minh.
Hiệu quả kinh doanh suy giảm chủ yếu do mảng thương mại VOS giảm hơn 70%, xuống còn 650 tỷ đồng. Việc trả lại tàu dầu Đại An, tàu hóa chất Đại Hưng và bán tàu Vosco Star trong tháng 7 khiến nguồn thu từ vận tải bị thu hẹp đáng kể. Nhiều tàu khác như Vosco Unity hay một số tàu hàng khô phải lên đà sửa chữa dài ngày, làm chi phí tăng mạnh nhưng không tạo doanh thu, kéo biên lợi nhuận gộp xuống mức thấp nhất từ năm 2020.
Cuối quý 3, tổng tài sản của Vosco tăng hơn 1.000 tỷ đồng lên gần 4.000 tỷ đồng, chủ yếu từ đầu tư thêm tàu mới khiến tài sản cố định tăng hơn 1.300 tỷ đồng. Đi cùng sự mở rộng này, nợ vay tăng nhanh từ mức 0 đầu năm lên 856 tỷ đồng. Chi phí lãi vay trong 9 tháng tăng mạnh lên gần 20 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước chưa đến 70 triệu đồng.
Tại ĐHĐCĐ bất thường ngày 7/11/2025, Vosco thông qua kế hoạch bán tàu Vosco Unity và xem xét bán hoặc bán thuê lại 1–3 tàu Supramax để tái cơ cấu đội tàu, đồng thời củng cố nguồn vốn cho giai đoạn mới. Đại hội cũng thống nhất bổ sung hai ngành nghề kinh doanh là đóng tàu, cấu kiện nổi (mã 3011) và đóng thuyền, xuồng thể thao, giải trí (mã 3012).
Tàu Vosco Unity chuẩn bị được thanh lý có trọng tải 53.552 DWT, đóng năm 2004 tại Nhật Bản. Đây là một trong 10 tàu hàng khô chủ lực của Vosco, bên cạnh Vosco Starlight, Vosco Prosper hay Vosco Jubilant. Hiện Vosco khai thác đội tàu hàng rời từ 13.316 đến 57.903 DWT, chủ yếu là tàu Supramax và Handysize hoạt động toàn cầu.
Là doanh nghiệp vận tải biển lâu đời, Vosco từng sở hữu đội tàu hùng hậu và tiên phong mở nhiều tuyến vận chuyển quốc tế như Mỹ, Ấn Độ, Australia hay Đông Phi. Tuy nhiên, giai đoạn suy thoái vận tải biển kéo dài 2013–2020 khiến doanh nghiệp phải tập trung xử lý lỗ lũy kế. Đến cuối 2022, Vosco mới hoàn tất việc xóa lỗ và bước vào giai đoạn tái thiết.
Hiện Vosco có vốn điều lệ 1.400 tỷ đồng; Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) nắm 51% vốn. Trong khi đó, Công ty CP Dịch vụ Hàng hải Vosco – đối tác cùng Vosco cạnh tranh các gói thầu cung cấp than từng là công ty con 100% vốn – hiện do ông Cao Minh Tuấn, nguyên Tổng giám đốc Vosco, giữ chức Chủ tịch HĐQT.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/vosco-gia-nhap-cuoc-dua-cung-cap-than-canh-tranh-loat-goi-thau-nghin-ty-1415450.html
