Diễn đàn AF8: Khi Quản trị công ty là “đơn vị tiền tệ quốc tế”

Sự kiện chiều 28.11.2025 có sự tham gia của đại diện Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD), VinaCapital, HDBank, VCCorp.

Chủ tịch VIOD Hà Thu Thanh: Bài học trăm năm từ các thị trường phát triển

Mở đầu buổi gặp gỡ báo chí, bà Hà Thu Thanh , Chủ tịch VIOD, đã đưa ra một định nghĩa về vai trò của Quản trị công ty (QTCT) trong kỷ nguyên mới. “Chúng ta không nên nhìn nhận QTCT chỉ ở góc độ tuân thủ pháp luật. Hãy coi đó là một ‘đơn vị tiền tệ quốc tế’ (International Currency) . Khi doanh nghiệp Việt Nam muốn bước ra sân chơi khu vực, muốn thu hút dòng vốn từ các thị trường phát triển, thì đồng tiền chung để giao dịch chính là sự minh bạch và hiệu quả quản trị,” bà Thanh nhấn mạnh.

Để minh chứng cho tầm quan trọng của các tổ chức chuyên môn độc lập, bà Thanh đã dẫn chứng câu chuyện từ lịch sử thế giới. Tại các thị trường phát triển như Anh Quốc hay Châu Âu, Viện Thành viên Hội đồng Quản trị (IOD) đã có lịch sử hàng trăm năm, song hành cùng sự hình thành và phát triển của Ủy ban Chứng khoán. Ví dụ điển hình là khi VIOD kỷ niệm 5 năm thành lập thì IOD Anh Quốc đã kỷ niệm 125 năm. Tại Mỹ và Canada, các tổ chức tương tự cũng đã có bề dày lịch sử lên tới 80 năm.

Ngay tại khu vực ASEAN, các nước láng giềng như Thái Lan, Singapore, Malaysia, Indonesia đều đã thành lập IOD từ năm 1998 – ngay sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á. Thị trường khi đó nhận ra một bài học rằng bên cạnh các gian lận tài chính, nguyên nhân gốc rễ của khủng hoảng còn nằm ở sự yếu kém trong quản trị. Do đó, sự ra đời của các IOD được xem là mảnh ghép cần thiết, đóng vai trò như một đơn vị trung gian độc lập để đánh giá “sức khỏe” quản trị, tương tự như vai trò của kiểm toán đối với số liệu tài chính.

Kế thừa tinh thần đó, AF8 năm nay mang đến những điểm mới mang tính chiến lược. Lần đầu tiên, diễn đàn có sự tham gia trực tiếp của MSCI – tổ chức xếp hạng hàng đầu thế giới – trong phiên chuyên đề “ESG Ratings & Climate-Related Risks” – Đánh giá xếp hạng ESG và quản trị rủi ro khí hậu. Bên cạnh đó, chủ đề Quản trị Công ty dành cho Doanh nghiệp Gia đình cũng được đưa vào thảo luận như một chủ đề quan trọng, khi thế hệ kế nghiệp đang ngày càng chuyên nghiệp hóa để chuẩn bị cho việc các đợt IPO lớn.

Phó TGĐ VCCorp Nguyễn Đăng Ngọc: “Minh bạch thông tin là lớp khiên bảo vệ tốt nhất”

Đại diện cho đơn vị đồng hành truyền thông và cũng là chủ quản của CafeF, ông Nguyễn Đăng Ngọc , Phó Tổng Giám đốc VCCorp, đã có bài phát biểu về vai trò của dữ liệu và niềm tin. Ông khẳng định một thị trường vốn mạnh không chỉ đo bằng thanh khoản hay vốn hóa, mà phải được xây dựng trên nền tảng của NIỀM TIN , và niềm tin này phải bắt nguồn từ giá trị thật và sự thật.

Trong kỷ nguyên số, minh bạch thông tin chính là cách tốt nhất để doanh nghiệp tự bảo vệ mình. Với bề dày 19 năm đồng hành cùng thị trường chứng khoán và sở hữu kho dữ liệu tài chính, ông Ngọc cam kết VCCorp và CafeF sẽ không chỉ dừng lại ở việc đưa tin sự kiện.

“Chúng tôi sẽ tận dụng sức mạnh công nghệ để phân tích dữ liệu sâu, kể những câu chuyện quản trị thực tế, đa chiều và trung lập. Mục tiêu của chúng tôi là cùng với VIOD nhận diện, cổ vũ và lan tỏa những doanh nghiệp làm thật, quản trị thật,” ông Ngọc chia sẻ. Đây là cam kết mạnh mẽ từ một đơn vị truyền thông hàng đầu, nhằm đưa các tiêu chuẩn quản trị quốc tế đến gần hơn với cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư đại chúng.

CEO VIOD Phan Lê Thành Long: “ACGS 20 – Khát vọng của những ‘sếu đầu đàn'”

Đi sâu vào các khía cạnh kỹ thuật, ông Phan Lê Thành Long , Tổng Giám đốc VIOD, đã thẳng thắn chỉ ra thực trạng của doanh nghiệp Việt qua lăng kính Thẻ điểm Quản trị Công ty ASEAN (ACGS). Dù điểm số đã có sự cải thiện, nhưng thực tế Việt Nam vẫn đang xếp thứ 6/6 trong các nước tham gia đánh giá, với khoảng cách còn khá lớn so với Thái Lan hay Malaysia.

Để thu hẹp khoảng cách này, tại AF8, VIOD sẽ công bố sáng kiến “ACGS20” . Đây là nhóm 20 doanh nghiệp tiên phong của Việt Nam có cam kết mạnh mẽ nhất trong việc vươn tầm khu vực, hướng tới đạt chuẩn “Tài sản đáng đầu tư của ASEAN” (ASEAN Asset Class). Song song với đó, Lễ Vinh danh VNCG50 (Top 50 Doanh nghiệp cam kết và tiên phong nâng cao chất lượng QTCT theo Bộ tiêu chí VNCG50) và Board of the Year (Hội đồng quản trị của năm) sẽ tiếp tục đóng vai trò là những “bộ lọc” uy tín, giúp thị trường nhận diện những doanh nghiệp không chỉ có lợi nhuận tốt mà còn có nền tảng quản trị bền vững.

HDBank: Khát vọng vươn tầm và mục tiêu trở thành “tài sản ASEAN”

Là một trong những đại diện tiêu biểu của khối ngân hàng, ông Trần Hoài Nam , Phó Tổng Giám đốc thường trực HDBank, đã có những chia sẻ đầy tâm huyết về hành trình quản trị của ngân hàng. Năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi HDBank vinh dự nằm trong Top 5 doanh nghiệp Việt Nam được trao giải Doanh nghiệp niêm yết quản trị công ty xuất sắc khu vực ASEAN (ACGS) kỳ đánh giá 2024 tại Kuala Lumpur.

Tuy nhiên, ông Nam khẳng định đây chưa phải là đích đến cuối cùng. Mục tiêu của HDBank lớn hơn nhiều: trở thành một “tài sản ASEAN” . Ông dẫn chứng rằng trong năm 2024, khu vực có 250 doanh nghiệp được công nhận danh hiệu này nhưng Việt Nam chưa có đại diện nào, trong khi Thái Lan, Singapore và Malaysia chiếm đa số. Đây là danh hiệu dành cho những doanh nghiệp đạt chuẩn cao nhất về quản trị, minh bạch và hiệu quả theo bộ tiêu chí khu vực.

Ông Nam nhấn mạnh rằng HDBank tin tưởng có đủ nền tảng để chinh phục danh hiệu này, nhưng yếu tố quyết định không chỉ nằm ở các con số tài chính. “Chúng tôi tập trung vào việc áp dụng các thông lệ tốt trong thực hành quản trị , đặc biệt là xây dựng hệ thống quản trị rủi ro theo các chuẩn mực quốc tế. Chính sự minh bạch và nền tảng quản trị rủi ro vững chắc mới là yếu tố cốt lõi để HDBank kỳ vọng đạt chuẩn ‘Tài sản ASEAN’ và tạo dựng niềm tin bền vững với các định chế tài chính quốc tế,” ông Nam chia sẻ.

Minh chứng cho cam kết này là việc HDBank liên tục được các tổ chức uy tín như IFC, ADB, Proparco hay DEG lựa chọn đồng hành. Gần đây nhất, ngân hàng đã thu hút thành công khoản hợp vốn 215 triệu USD từ FinDev Canada, JICA và SMBC; phát hành thành công 50 triệu USD trái phiếu xanh cho IFC. Đặc biệt, HDBank đã có bước đi chiến lược khi thành lập Ủy ban ESG trực thuộc Hội đồng quản trị , khẳng định cam kết dài hạn đối với phát triển bền vững.

VinaCapital: “Quản trị không phải trang sức, nó là tiền tươi thóc thật”

Đại diện cho góc nhìn của nhà đầu tư tổ chức (Buy-side), bà Nguyễn Hoài Thu , Phó Tổng Giám đốc VinaCapital, đã có những phân tích sắc sảo về lợi ích kinh tế của quản trị công ty.

Bà Thu khẳng định: “Quản trị công ty không phải là món trang sức để doanh nghiệp đeo cho đẹp. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền của doanh nghiệp.”

Theo đại diện VinaCapital, các doanh nghiệp quản trị tốt sẽ có lợi thế rất lớn về Chi phí vốn (Cost of Capital) . Họ có thể vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp hơn, phát hành trái phiếu hay cổ phiếu với mức giá cao hơn (Premium) so với thị trường. Ngược lại, những doanh nghiệp quản trị kém, thiếu minh bạch sẽ bị thị trường “phạt” (Discount) bằng mức định giá thấp, vì nhà đầu tư phải trừ đi phần rủi ro quản trị.

Khi được hỏi về vai trò của quỹ đầu tư trong việc thanh lọc thị trường, bà Thu nhấn mạnh VinaCapital luôn ưu tiên sự đối thoại và gây áp lực tích cực (Engagement) để doanh nghiệp thay đổi. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp cố tình vi phạm và không cải thiện, hình phạt nặng nề nhất chính là sự rút vốn (divestment). “Khi dòng vốn lớn rút đi, đó là bài học đắt giá nhất,” bà Thu chia sẻ.

Thảo luận bàn tròn: Giải mã những vấn đề “nóng”

Trong phiên hỏi đáp với báo chí, các diễn giả đã thẳng thắn đối thoại về những vấn đề gai góc nhất của thị trường hiện nay.

Về vấn đề bảo vệ cổ đông thiểu số khi hủy tư cách công ty đại chúng: Trả lời câu hỏi về việc một số HĐQT bất ngờ đưa tờ trình hủy tư cách công ty đại chúng khiến cổ phiếu giảm sàn, gây thiệt hại cho cổ đông nhỏ lẻ, bà Hà Thu Thanh nhấn mạnh đây là vấn đề về Đạo đức kinh doanh và Trách nhiệm giải trình . Bà cho rằng dù Luật Doanh nghiệp đã có quy định, nhưng thực thi cần sự giám sát chặt chẽ hơn. Cổ đông nhỏ lẻ cần liên kết lại và sử dụng quyền của mình để yêu cầu HĐQT giải trình minh bạch.

Về mối quan hệ giữa sở hữu cổ phiếu và động lực quản trị: Trước băn khoăn về việc thành viên HĐQT không sở hữu cổ phiếu liệu có tâm huyết, ông Phan Lê Thành Long lý giải: Theo thông lệ quốc tế, Thành viên HĐQT Độc lập thường không sở hữu hoặc sở hữu rất ít cổ phiếu để đảm bảo tính khách quan. Động lực của họ đến từ uy tín nghề nghiệp và trách nhiệm ủy thác. Tuy nhiên, với thành viên điều hành, các chương trình ESOP có thể là công cụ hữu hiệu để gắn kết lợi ích.

Sự kiện chính thức của Diễn đàn Thường niên AF8 sẽ diễn ra vào ngày 05/12/2025 tại TP.HCM, hứa hẹn là nơi quy tụ của hơn 300 lãnh đạo doanh nghiệp để cùng bàn thảo về chiến lược “Bứt phá”.