Quá trình hình thành và phát triển
Được thành lập năm 1963, Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (HOSE: DGC) tiền thân là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Tổng cục Hóa chất Việt Nam. Tháng 3/2004, doanh nghiệp chuyển đổi mô hình hoạt động sang công ty cổ phần với tên gọi Công ty CP Bột giặt và Hóa chất Đức Giang. Sau cổ phần hóa, doanh nghiệp từng bước mở rộng quy mô thông qua việc thành lập và nắm giữ vốn tại nhiều công ty con trong lĩnh vực hóa chất và phân bón.
.jpg)
Trong giai đoạn sau cổ phần hóa, Hóa chất Đức Giang hình thành hệ sinh thái gồm các đơn vị như Công ty CP Hóa chất Đức Giang Lào Cai, Công ty CP Hóa chất Phân bón Lào Cai, Công ty CP Hóa chất Đức Giang Đình Vũ và Công ty CP Hóa chất Bảo Thắng. Năm 2017, Hóa chất Phân bón Lào Cai và Hóa chất Bảo Thắng được sáp nhập vào Công ty CP Hóa chất Đức Giang Lào Cai. Đến tháng 9/2018, Hóa chất Đức Giang Lào Cai tiếp tục được sáp nhập vào công ty mẹ, nâng vốn điều lệ lên hơn 1.078 tỷ đồng. Tháng 4/2019, doanh nghiệp chính thức chuyển đổi mô hình hoạt động sang Tập đoàn Hóa chất Đức Giang. Sau nhiều lần tăng vốn, vốn điều lệ hiện đã đạt gần 3.800 tỷ đồng.
Song song với tái cấu trúc nội bộ, Hóa chất Đức Giang cũng thực hiện nhiều thương vụ mua bán – sáp nhập. Tháng 6/2018, doanh nghiệp mua 51% cổ phần Công ty CP Phốt pho Apatit Việt Nam; tháng 2/2023 tiếp tục mua 51% vốn Công ty CP Ắc quy Tia Sáng; và đến tháng 7/2023 hoàn tất việc mua 100% vốn Công ty CP Phốt pho 6, chuyển doanh nghiệp này sang mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
Trước đây, hoạt động sản xuất phốt pho vàng tại Lào Cai có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp, gồm Hóa chất Đức Giang Lào Cai, Công ty CP Nam Tiến Lào Cai, Công ty CP Phốt pho vàng Việt Nam, Công ty CP Phốt pho Việt Nam, Công ty CP Phốt pho Apatit Việt Nam, Công ty CP Phốt pho Vàng Lào Cai và Công ty CP Đông Nam Á Lào Cai.
Sau khi thực hiện sáp nhập Hóa chất Đức Giang Lào Cai, đồng thời mua 100% vốn tại Công ty CP Phốt pho 6 và thâu tóm Công ty CP Phốt pho Apatit Việt Nam, Hóa chất Đức Giang trở thành doanh nghiệp có quy mô sản xuất phốt pho vàng lớn nhất tại Việt Nam. Các thương vụ M&A giúp doanh nghiệp tập trung hóa năng lực sản xuất, mở rộng quy mô và củng cố vị thế trong chuỗi giá trị phốt pho.
Về người lãnh đạo dẫn dắt doanh nghiệp, Chủ tịch HĐQT Đào Hữu Huyền (sinh năm 1956) là cử nhân Hóa học, từng giữ chức Giám đốc Công ty TNHH Văn Minh giai đoạn 1993–2007 trước khi trở thành Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Hóa chất Đức Giang từ năm 2007. Từ đó đến nay, ông liên tục giữ vai trò Chủ tịch tập đoàn và kiêm nhiệm vị trí lãnh đạo tại nhiều công ty con. Bên cạnh đó, ông Đào Hữu Huyền còn được biết đến là người có đam mê đặc biệt với bộ môn bóng chuyền.
Hoạt động sản xuất và cơ cấu doanh thu
Hóa chất Đức Giang hiện hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, với danh mục sản phẩm gồm phốt pho vàng, axit phosphoric, phân bón DAP, MAP và các hóa chất cơ bản khác. Trong đó, Lào Cai là địa bàn trọng điểm, nơi doanh nghiệp này tập trung hoạt động khai thác quặng apatit và sản xuất phốt pho, axit và phân bón.
Sau quá trình tái cấu trúc và sáp nhập các đơn vị thành viên, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ghi nhận mức tăng trưởng mạnh. Năm 2018, doanh thu của DGC ghi nhận vượt 6.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 873 tỷ đồng. Đỉnh cao được ghi nhận vào năm 2022 với doanh thu 14.444 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế hơn 6.037 tỷ đồng. Các năm sau đó, doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp giảm so với mức đỉnh. Riêng 9 tháng đầu năm 2025, Hóa chất Đức Giang ghi nhận hơn 8.500 tỷ đồng doanh thu và lợi nhuận sau thuế hơn 2.500 tỷ đồng.
Theo báo cáo năm 2024, doanh thu từ phốt pho vàng của DGC đạt 4.252 tỷ đồng, chiếm khoảng 43% tổng doanh thu hợp nhất. Doanh thu từ axit H₃PO₄ 85% đạt hơn 1.500 tỷ đồng, chiếm trên 15%. Nhóm sản phẩm phân bón DAP, MAP mang về 1.661 tỷ đồng, chiếm gần 17% tổng doanh thu.
Bên cạnh hoạt động sản xuất, Hóa chất Đức Giang ghi nhận nguồn thu đáng kể từ hoạt động tài chính. Năm 2023, doanh nghiệp thu về 626 tỷ đồng tiền lãi; năm 2024 là 540 tỷ đồng; và 9 tháng đầu năm 2025 đạt 447 tỷ đồng.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất, đến cuối quý III/2025, Hóa chất Đức Giang đang gửi 12.761 tỷ đồng tiền có kỳ hạn, cùng 338 tỷ đồng tiền mặt và tương đương tiền. Doanh nghiệp duy trì khoảng 2.000 tỷ đồng vay tài chính ngắn hạn.
Trong 9 tháng đầu năm 2025, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh đạt 1.250 tỷ đồng, trong khi dòng tiền đầu tư âm 2.089 tỷ đồng, chủ yếu do tăng tiền gửi ngân hàng.
Các dự án đầu tư đang triển khai
Hóa chất Đức Giang đang triển khai dự án nhà máy xút – chất dẻo Nghi Sơn với tổng mức đầu tư khoảng 12.000 tỷ đồng. Giai đoạn 1 trị giá 2.400 tỷ đồng được khởi công tháng 2/2025, dự kiến hoàn thành và chạy thử vào quý II/2026. Tính đến thời điểm công bố, doanh nghiệp đã giải ngân hơn 1.000 tỷ đồng cho dự án này.
Trong lĩnh vực khác, doanh nghiệp đã mua đấu giá Nhà máy cồn Đại Việt với giá 253 tỷ đồng trong năm 2024, sau đó đầu tư thêm để mở rộng và đưa vào vận hành từ tháng 12/2024. Năm 2025, Hóa chất Đức Giang tiếp tục đầu tư gần 50 tỷ đồng cho hệ thống sản xuất cồn 99% và trạm thu hồi khí CO₂. Ngoài ra, doanh nghiệp đang thực hiện các thủ tục liên quan đến dự án tổ hợp nhôm alumin tại Đắk Nông.
Chuỗi nguyên liệu và rủi ro tác động
Nguyên liệu đầu vào chính phục vụ sản xuất của Hóa chất Đức Giang gồm quặng apatit, than cốc và lưu huỳnh. Trong đó, quặng apatit là nguyên liệu quan trọng nhất để sản xuất phốt pho và các dẫn xuất liên quan. Việt Nam là quốc gia hiếm hoi tại Đông Nam Á sở hữu trữ lượng quặng apatit đáng kể, tập trung chủ yếu tại tỉnh Lào Cai.
Theo giấy phép được cấp ngày 10/11/2020, Hóa chất Đức Giang được phép khai thác khoảng 3,7 triệu tấn quặng apatit tại Khai trường 25 trong thời hạn 6 năm, bắt đầu từ tháng 3/2021. Tháng 11/2022, doanh nghiệp ký hợp đồng hợp tác, bao tiêu toàn bộ quặng apatit tại Khai trường 19B của Công ty CP Công nghiệp Hóa chất Lào Cai, với trữ lượng khoảng 5,1 triệu tấn, thời gian khai thác dự kiến 5 năm.
Theo công bố của doanh nghiệp, than cốc và lưu huỳnh được mua từ thị trường trong nước và nhập khẩu. Hóa chất Đức Giang cho biết đang đẩy nhanh các thủ tục mở rộng, nâng cấp Khai trường 25, đồng thời tìm kiếm thêm các mỏ apatit khác tại Lào Cai và sẵn sàng tham gia đấu giá khi Nhà nước tổ chức.
Theo đánh giá của doanh nghiệp, hoạt động khai thác quặng và sản xuất hóa chất tiềm ẩn các rủi ro liên quan đến môi trường, chủ yếu là khói bụi, chất thải rắn và nguy cơ ô nhiễm nguồn nước. Ngoài ra, thiên tai và dịch bệnh cũng là những yếu tố bất khả kháng có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất.
Hóa chất Đức Giang cho biết đã triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm phát thải, tiết kiệm nguyên vật liệu và kiểm soát chất thải. Trong vài năm gần đây, Tập đoàn không để xảy ra sự cố môi trường lớn nào, đặc biệt tại Lào Cai nơi tập trung các nhà máy sản xuất chính. Doanh nghiệp cũng cho biết đang xây dựng các phương án phòng ngừa rủi ro và tuân thủ các khuyến cáo từ cơ quan quản lý và chính quyền địa phương.
Cơ cấu sở hữu và diễn biến cổ phiếu trên thị trường
Hóa chất Đức Giang và các công ty thành viên là những doanh nghiệp duy trì chính sách chi trả cổ tức tiền mặt ở mức cao trong nhiều năm. Năm 2025, Tập đoàn Hóa chất Đức Giang thông báo tạm ứng cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 30%. Trước đó, công ty con Phốt pho Apatit Việt Nam cũng đã chốt quyền chi trả cổ tức tiền mặt với tỷ lệ 100%.
Chính sách cổ tức tiền mặt được duy trì song song với việc doanh nghiệp tích lũy lượng tiền lớn trên bảng cân đối kế toán. Theo báo cáo tài chính, Hóa chất Đức Giang nằm trong nhóm doanh nghiệp có quy mô tiền gửi ngân hàng lớn trên sàn chứng khoán, trong khi vẫn đảm bảo chi trả cổ tức đều đặn cho cổ đông.
Về cơ cấu sở hữu, Chủ tịch HĐQT Đào Hữu Huyền là cổ đông lớn nhất tại Hóa chất Đức Giang. Theo công bố thông tin, ông Đào Hữu Huyền hiện nắm giữ khối lượng cổ phiếu DGC có giá trị thị trường ước tính gần 6.000 tỷ đồng. Vợ ông, bà Hồng Lan, cũng sở hữu lượng cổ phiếu DGC với giá trị ước tính khoảng 1.200 tỷ đồng.
Con trai ông Đào Hữu Huyền là ông Đào Hữu Duy Anh hiện sở hữu hơn 11,4 triệu cổ phiếu DGC, tương đương giá trị gần 1.000 tỷ đồng theo thị giá tại thời điểm công bố. Ông Đào Hữu Duy Anh là thạc sĩ ngành hóa học, gắn bó với Hóa chất Đức Giang trong nhiều năm, từng đảm nhiệm nhiều vị trí quản lý và hiện giữ chức Phó Chủ tịch thường trực HĐQT từ tháng 3/2025.
Ngoài ra, các thành viên khác trong gia đình Chủ tịch HĐQT cũng nắm giữ lượng lớn cổ phiếu DGC. Trong đó, ông Đào Hữu Kha sở hữu khối tài sản ước tính gần 2.000 tỷ đồng và bà Ngô Thị Ngọc Lan sở hữu khối tài sản ước tính khoảng 2.200 tỷ đồng thông qua cổ phiếu DGC.
Theo công bố thông tin, cơ cấu sở hữu của Hóa chất Đức Giang hiện có tỷ lệ cổ phần tập trung đáng kể vào nhóm cổ đông liên quan đến Chủ tịch HĐQT, trong khi phần còn lại thuộc về các cổ đông tổ chức và nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán.
Trên thị trường chứng khoán, trong hai phiên giao dịch ngày 16 và 17/12, cổ phiếu DGC bất ngờ giảm sàn liên tiếp. Phiên 16/12 ghi nhận khối lượng khớp lệnh hơn 18,5 triệu cổ phiếu, tương ứng giá trị giao dịch trên 1.600 tỷ đồng. Đến phiên 16/12, cổ phiếu tiếp tục giảm sàn với lượng dư bán ở mức hàng chục triệu đơn vị.
Trước đó, một số báo cáo phân tích đề cập đến các yếu tố như rủi ro liên quan đến thuế xuất khẩu phốt pho hoặc khả năng thay đổi vị thế của cổ phiếu trong rổ chỉ số VN30. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có thông tin chính thức nào được công bố liên quan trực tiếp đến các nội dung này.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/hoa-chat-duc-giang-dgc-tap-doan-hoa-chat-khong-ngung-lon-manh-truoc-bai-toan-kho-moi-truong-1419326.html
