IB có tạo nên cú hích lợi nhuận cho các công ty chứng khoán sau nâng hạng?

IB có tạo nên cú hích lợi nhuận cho các công ty chứng khoán sau nâng hạng?

Cuối năm 2025, đang chứng kiến sự sôi động hơn từ hoạt động ngân hàng đầu tư (IB), không chỉ ở hàng loạt thương vụ từ IPO mà còn đến cả thoái vốn nhà nước và M&A doanh nghiệp. Liệu những vận động này có tạo ra cú hích cho mảng IB vốn đã “nguội lạnh” từ sau năm 2022?

Hoạt động IB mới chỉ đang ấm lên

Mới đây, Chứng khoán VPBank (HOSE: VPX) vừa cho biết đã tham gia tư vấn thương vụ KOKUYO mua lại cổ phần TLG với tổng giá trị thương vụ ước tính khoảng 185 triệu USD.

Trong khi đó, Chứng khoán Vietcap vừa tham gia tư vấn vừa là nhà đầu tư trong đợt IPO của Nông nghiệp Hòa Phát (HPA). Dự kiến, Vietcap (HOSE: VCI) sẽ chi ra 300 tỷ đồng để mua hơn 7 triệu cổ phiếu HPA.

Đây là những động thái cho thấy sự ấm lên của hoạt động IB trong thời gian bị nguội lạnh.

Ngoài các thương vụ của khối doanh nghiệp tư nhân, thị trường cũng ghi nhận sự trở lại của các thương vụ thoái vốn tại doanh nghiệp nhà nước – yếu tố từng là động lực quan trọng cho mảng IB trong quá khứ.

Cổ phiếu GTD của Giầy Thượng Đình là cái tên được nhắc đến nhiều nhất khi đã có thời điểm tăng 10 lần so với đầu năm. Vừa qua, phiên đấu giá gần 6.4 triệu cổ phiếu của doanh nghiệp này ghi nhận mức giá trúng bình quân cao gấp hơn 10 lần giá khởi điểm. Dự kiến UBND TP. Hà Nội sẽ thu về 1,300 tỷ đồng.

Trong khi đó, CMN (Colusa – Miliket), PET (PETROSETCO) cũng dự kiến giúp cổ đông Nhà nước thu về hơn 200 tỷ đồng và 900 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết: “Bên cạnh doanh thu môi giới và cho vay margin, tôi kỳ vọng sẽ có sự khởi sắc của nguồn thu từ hoạt động IB sau một thời gian nguội lạnh. Tuy nhiên, sẽ chỉ có có một số CTCK lớn và tiềm lực mới có được lợi thế này”.

Về hoạt động thoái vốn các doanh nghiệp, ông Minh nhận định thực tế đã nguội dần từ sau 2018. Trong khi đó, giai đoạn 2021-2022, nguồn thu IB được bù đắp nhờ sự bùng nổ của trái phiếu doanh nghiệp.

“Những diễn biến gần đây liên quan đến một số doanh nghiệp nhỏ và chỉ mang tính chất ngắn hạn. Thực tế, cơ quan quản lý vẫn đang nghiên cứu các thay đổi. Thoái vốn có thể sẽ là một chủ đề lớn trong năm 2026 khi Chính phủ cần nguồn vốn lớn để phục vụ cho đầu tư công và tạo động lực tăng trưởng 2 chữ số cho nền kinh tế”, ông Minh dự báo.

Dự thảo mới: kỳ vọng thay đổi cuộc chơi

Trong bối cảnh đó, dự thảo mới của Bộ Tài chính đang thu hút sự chú ý khi đề xuất nhiều thay đổi mang tính đột phá đối với cơ chế thoái vốn. Theo dự thảo, các tổ chức như SCIC hay HFIC sẽ được trao quyền chủ động lớn hơn trong việc quyết định thời điểm, phương thức và giá khởi điểm bán vốn.

Một điểm đáng chú ý là cơ chế giá được thiết kế linh hoạt hơn, cho phép giảm tối đa 3 lần, mỗi lần tối đa 10%. Và thậm chí bán dưới mệnh giá trong những trường hợp nhất định. Bên cạnh đó, phương thức bán cũng được đa dạng hóa, từ bán theo lô lớn đến bán kèm doanh nghiệp hoặc tài sản kém hiệu quả nhằm tối ưu hóa khả năng thoái vốn.

Nếu được thông qua, cơ chế mới được kỳ vọng sẽ giảm độ trễ trong quá trình triển khai và tăng tính thị trường cho các thương vụ thoái vốn nhà nước, qua đó cải thiện tỷ lệ thành công và chất lượng giao dịch.

Giới phân tích kỳ vọng thoái vốn sẽ rõ ràng hơn từ năm 2026, khi những rào cản về giá và phương thức bán được tháo gỡ một cách nhất quán.

Trong khi đó, xét về doanh thu hoạt động tư vấn tài chính trong 9 tháng đầu năm 2025, Chứng khoán VPBankS (VPX) đã bất ngờ ghi nhận doanh thu tư vấn tài chính cao đột biến trong lịch sử, đạt gần 790 tỷ đồng.

Còn TCBS (HOSE: TCX) với thế mạnh trong TPDN cũng ghi nhận trên 270 tỷ đồng, cao nhất từ trước đến nay.

Nguồn: VietstockFinance

Trong khi đó, top các CTCK có nguồn thu từ hoạt động tài chính còn bao gồm HDBS (200 tỷ đồng), VND (120 tỷ đồng), HCM (62 tỷ đồng).

Trong đó, Chứng khoán HSC (HOSE: HCM) vào đầu năm 2025 kỳ vọng có thể có thể ghi nhận khoảng 160 tỷ đồng doanh thu từ mảng IB. Ban lãnh đạo Công ty từng tiết lộ tại ĐHĐCĐ thường niên 2025, số thương vụ công ty tham gia tư vấn trong năm 2023 – 2024 có tổng giá trị 1.2 tỷ USD. Những thương vụ này sẽ được công bố và ghi nhận doanh thu lợi nhuận khi hoàn tất, hầu hết thuộc mảng private equity (đầu tư vốn tư nhân) và trái phiếu (cho nhà đầu tư tổ chức), kỳ vọng ghi nhận doanh thu khoảng 200 – 240 tỷ đồng.

Quân Mai

FILI

– 10:00 25/12/2025