“Sóng thoái vốn” kỳ vọng dẫn dắt chứng khoán 2026: Loạt doanh nghiệp lớn vào tầm ngắm

Theo báo cáo của Chứng khoán MB (MBS), nhóm doanh nghiệp niêm yết có vốn Nhà nước được kỳ vọng sẽ trở thành tâm điểm mới của thị trường trong năm 2026, khi Nghị quyết riêng về Kinh tế Nhà nước dự kiến được ban hành, tạo cú hích quan trọng về thể chế.

Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ mở ra cơ chế linh hoạt hơn cho các doanh nghiệp có vốn Nhà nước trong tái cấu trúc, mở rộng hợp tác đầu tư, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực quản trị.

Hiện khối doanh nghiệp này đang đóng góp khoảng 29% GDP, giữ vị thế đầu ngành về tổng tài sản, doanh thu và thị phần, thậm chí có lợi thế độc quyền trong nhiều lĩnh vực như hàng không, dầu khí… Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động nhìn chung vẫn chưa tương xứng với quy mô và tiềm lực, do chưa khai thác hiệu quả nguồn lực vốn. Nếu các nút thắt này được tháo gỡ, MBS cho rằng doanh nghiệp Nhà nước có thể bước vào giai đoạn tăng tốc trong thời gian tới.

Tương tự cú hích mà Nghị quyết 68 đã mang lại cho khu vực kinh tế tư nhân, trong năm 2026 kỳ vọng được đặt vào các doanh nghiệp niêm yết vốn Nhà nước là những đơn vị đầu ngành, sở hữu nền tảng tài chính vững vàng, lượng tiền mặt dồi dào, hiệu quả hoạt động ở mức tốt (ROE trên 10%) và đang được giao dịch với mức định giá hấp dẫn.

Đồng thời, Nghị quyết mới cũng được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho việc sắp xếp lại các khoản đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước, qua đó thúc đẩy tiến trình thoái vốn, niêm yết và cổ phần hóa vốn đã bị chậm lại trong thời gian qua.

Gần đây, Bộ Tài chính đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc cho hoạt động thoái vốn của SCIC, bao gồm cho phép giảm giá khởi điểm tối đa 10% mỗi lần (không quá 3 lần) nếu các đợt đấu giá hoặc thỏa thuận bán vốn không thành công, cũng như mở rộng hình thức bán theo lô, bao gồm cả doanh nghiệp hiệu quả và kém hiệu quả.

Trên thực tế, làn sóng thoái vốn đã xuất hiện những tín hiệu tích cực, khi SCIC chào bán thành công 98% cổ phần Viwaseen (UPCoM: VIW) với giá trị 1.231 tỷ đồng cho Vinaconex (HSX: VCG), và 88% cổ phần Viettronics (UPCoM: VEC) trị giá 2.562 tỷ đồng cho Geleximco, đánh dấu sự trở lại đáng chú ý của hoạt động thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước trong năm 2026.

Ở góc nhìn thị trường chung, MBS đưa ra kịch bản thận trọng hơn so với kỳ vọng hiện tại. Tính đến ngày 25/12/2025, VN-Index đang giao dịch ở mức P/E 15,8 lần, cao hơn khoảng 16% so với mức trung bình 3 năm gần đây (13,6x), nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với đỉnh 21 lần của năm 2021.

Nếu loại bỏ ảnh hưởng của cổ phiếu VIC, P/E hiện tại của VN-Index chỉ ở mức khoảng 13,5 lần, trong khi mức trung bình năm 2025 ước tính là 12,2 lần. Điều này cho thấy dư địa tăng điểm của thị trường trong thời gian tới, nếu có, sẽ chủ yếu đến từ tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp hơn là sự mở rộng định giá.

Trên cơ sở đó, vùng định giá mục tiêu cho VN-Index năm 2026 được đặt trong khoảng 12,5–13,0 lần P/E. Trong nửa đầu năm 2026, MBS duy trì quan điểm tích cực, với kỳ vọng VN-Index có thể hướng tới vùng 1.860 điểm. Tuy nhiên, sang nửa cuối năm, khi lãi suất thiết lập mặt bằng mới và bắt đầu tác động rõ nét hơn đến thanh khoản thị trường, đồng thời dòng tiền có xu hướng dịch chuyển một phần sang hoạt động sản xuất – kinh doanh, kỳ vọng được điều chỉnh xuống. Theo kịch bản này, VN-Index được dự báo dao động trong vùng 1.670–1.750 điểm vào cuối năm 2026, trên cơ sở tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết đạt khoảng 16–17%.

Trong bối cảnh đó, chiến lược xây dựng danh mục cho năm 2026 được định hướng theo hướng “thực chất”, ưu tiên các cổ phiếu có tăng trưởng lợi nhuận rõ rệt, ROE cải thiện, nền tảng tài chính vững chắc và mức định giá vẫn ở vùng hấp dẫn, nhằm thích ứng với môi trường lãi suất cao hơn.