Bộ Công Thương cho biết, nếu phát hiện có sai sót trong kết quả tính toán giá điện theo quy định sẽ yêu cầu EVN dừng điều chỉnh hoặc điều chỉnh lại giá điện.
Mỗi số điện phải bù lỗ 135-149 đồng
Báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, năm 2022, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.032,26 đồng/kWh, trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.882,73 đồng/kWh. Như vậy giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 149,53 đồng/kWh.
Năm 2023, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.088,90 đồng/kWh, trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.953,57 đồng/kWh. Như vậy giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 135,33 đồng/kWh.
Theo Bộ Công Thương, với mỗi số điện, EVN phải bù 149,53 đồng trong năm 2022 và 135,33 đồng trong năm 2023.
Sản lượng điện thương phẩm toàn hệ thống năm 2022 khoảng 268,4 tỉ kWh và năm 2023 khoảng 253,05 tỉ kWh. Như vậy, sơ bộ số tiền phải bù lỗ mỗi năm lần lượt là khoảng 40.133 tỉ đồng và 34.245 tỉ đồng.
Cuối năm 2019 – đầu năm 2020, đại dịch COVID-19 bùng phát, sau đó tiếp tục diễn biến phức tạp hết năm 2021 và tác động nặng nề lên kinh tế – xã hội thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng trong cả năm 2022-2023.
Bối cảnh này đã khiến nhu cầu nhiên liệu tăng cao, giá nhiên liệu đầu vào than, dầu, khí, tỉ giá ngoại tệ tăng cao đột biến, dẫn đến thông số đầu vào cho sản xuất điện tăng cao đột biến, đặc biệt là các nguồn nhiệt điện sử dụng nhiên liệu đầu vào là than, dầu, khí. Các nguồn năng lượng tái tạo phát triển nhanh và mạnh, thay thế một phần các nguồn điện truyền thống, nhưng giá thành cao hơn.
Đề xuất đưa khoản lỗ hơn 44.000 tỉ đồng của EVN vào giá điện đang vấp phải lo ngại từ chuyên gia. Ảnh: EVN
Chi phí đầu vào tăng cao, nhưng giá điện không những không tăng, mà còn được hỗ trợ trong giai đoạn này. Năm 2020-2021, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, nhằm góp phần chia sẻ với những khó khăn trong sản xuất kinh doanh và sinh hoạt đối với các khách hàng sử dụng điện bị ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, ngành điện đã thực hiện giảm giá điện, giảm tiền điện, hỗ trợ tiền điện gồm 5 đợt với tổng số tiền 15.233,1 tỉ đồng.
Đến năm 2022, giá bán lẻ điện bình quân vẫn giữ nguyên kể từ lần điều chỉnh ngày 20.3.2019. Chỉ đến tháng 5.2023, giá bán lẻ điện mới được điều chỉnh tăng 3% và tiếp tục điều chỉnh tăng 4,5% vào tháng 11.2023.
Cả hai lần tăng này đều thấp hơn nhiều so với kết quả tính toán giá điện bình quân, nên doanh thu từ việc tăng giá bán lẻ điện trong năm 2023 không đủ bù đắp chi phí đã thiếu hụt trước đó.
Sau khi tính toán tổng hợp các số liệu liên quan, các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện giai đoạn 2022-2023 là khoảng 44.000 tỉ đồng.
Đề xuất sửa đổi chính sách kịp thời
Bộ Công Thương cho biết, hiện nay, việc thực hiện cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 72 ngày 28.3.2025 của Chính phủ quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.
Tuy nhiên, qua thực tế triển khai thực hiện Nghị định, còn một số nội dung cần được xem xét, điều chỉnh để đảm bảo nguyên tắc toàn bộ các chi phí hợp lý, hợp lệ cần được đưa vào tính toán, điều chỉnh giá bán lẻ điện.
Do đó, Bộ Công Thương đề xuất sửa đổi Nghị định 72/2025, cụ thể là sửa đổi, bổ sung nội dung liên quan đến tổng các chi phí khác chưa được tính vào giá điện, là các khoản chi phí được phép tính nhưng chưa tính đầy đủ, phân bổ vào giá bán lẻ điện bình quân năm.
Các khoản này bao gồm các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện; chênh lệch tỉ giá.
Riêng đối với chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân, Bộ Công Thương đưa ra 2 phương án: 1 là tính từ năm 2022 trở đi; 2 là tính từ năm 2022 đến trước năm Nghị định này có hiệu lực thi hành.
Bộ Công Thương cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo hướng, EVN lập hồ sơ phương án giá bán lẻ điện bình quân báo cáo Bộ Công Thương kiểm tra, rà soát và cho ý kiến (nếu giá giảm từ 1% trở lên hoặc tăng từ 2% tới 5% so với giá hiện hành).
Bộ Công Thương sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xem xét kiểm tra các báo cáo, tính toán của EVN.
Nếu phát hiện có sai sót trong kết quả tính toán giá điện theo quy định, Bộ Công Thương có trách nhiệm yêu cầu EVN dừng điều chỉnh hoặc điều chỉnh lại giá bán lẻ điện bình quân.
Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương thực hiện Nghị định này với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về giá, quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; có ý kiến đối với đề xuất của EVN về phân bổ các khoản chi phí quy định.
Dự thảo Nghị định bổ sung thêm trách nhiệm của EVN về tính chính xác, hợp lý, hợp lệ đối với các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân khi đề xuất phân bổ.
Theo Bộ Công Thương, các đề xuất sửa đổi Nghị định 72 nhằm mục tiêu đảm bảo việc điều hành giá điện công bằng, minh bạch và hiệu quả. Ngoài ra, trách nhiệm của EVN tiếp tục được siết chặt dưới sự giám sát, quản lý thường xuyên của Nhà nước, sẵn sàng cho thị trường điện bước vào giai đoạn mới trên lộ trình phát triển thị trường điện cạnh tranh.
Điều này cũng phù hợp với quy định tại Luật Điện lực 2024: Giá bán lẻ điện được phản ánh và điều chỉnh kịp thời theo biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý, hợp lệ với lợi nhuận hợp lý để bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của từng thời kỳ và cấp độ thị trường điện cạnh tranh.
Cường Ngô
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/bo-cong-thuong-neu-phat-hien-sai-sot-se-yeu-cau-evn-dung-dieu-chinh-gia-dien/35291484
