Đề xuất loạt biện pháp
Bộ Công Thương vừa công bố dự thảo quyết định của Thủ tướng quy định việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu ô tô không nhằm mục đích thương mại.
Theo đề xuất của Bộ Công Thương, những ô tô được nhập khẩu không vì mục đích thương mại phải thuộc chủng loại, nhãn hiệu được cấp phép theo Nghị định 116, quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô; chỉ được nhập qua đầu mối là doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô. Điều này đồng nghĩa với việc các tổ chức, cá nhân không còn có thể trực tiếp đứng tên nhập khẩu xe dưới diện quà biếu, tặng mà phải ủy thác cho doanh nghiệp đã được cấp phép.
Cách làm này về nguyên tắc sẽ loại bỏ những doanh nghiệp “ma” hoặc những đơn vị lợi dụng vỏ bọc “doanh nhân”, đối tác làm ăn để nhập siêu xe, hợp thức hóa xe biếu tặng thành đường dây buôn ô tô trá hình (Báo
Tiền
Phong
từng phản ánh tháng 5/2022).
Bộ Công Thương đề xuất chỉ doanh nghiệp được cấp phép theo Nghị định 116 mới được nhập xe biếu tặng.
Quy định này cũng ngăn được các doanh nghiệp không đủ điều kiện (làm đại lý chính hãng) để né chính sách nhập khẩu ô tô như phải có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng, có thể thay mặt đại lý nước ngoài triệu hồi ô tô khi bị lỗi… Đây là thay đổi căn bản so với trước, khi từng có tình trạng nhiều Cục Hải quan địa phương cấp phép ồ ạt, thiếu kiểm soát, dẫn tới có doanh nghiệp năm nào cũng được tặng siêu xe; thậm chí hộ nghèo, học sinh… còn đứng tên chủ doanh nghiệp nhận biếu tặng xe sang tiền tỷ.
Tuy vậy, quy định này mới chỉ kiểm soát ở đầu nhận biếu, tặng. Theo tìm hiểu của PV
Tiền Phong
, hầu hết các đối tác biếu tặng xe cho doanh nghiệp Việt trong nhiều năm qua chủ yếu là những gương mặt quen thuộc, điển hình như Pacific Shipping LLC, SD Design, ACE International FZE, Auto Ranch FZE…
Những doanh nghiệp này đều kinh doanh ô tô có tiếng trên thế giới. Trước đây, cơ quan hải quan xác định quan hệ “đối tác” giữa bên tặng và bên cho ngay từ trên hồ sơ bằng việc yêu cầu các giấy tờ chứng minh. Thế nhưng, thực tế vẫn có hãng buôn mỗi năm “biếu, tặng” đến cả trăm siêu xe cho doanh nghiệp Việt, song vẫn không trong diện cảnh báo.
Vẫn còn kẽ hở, nguy cơ thất thu thuế
Đáng chú ý nhất là cơ chế định giá, hậu kiểm và minh bạch dữ liệu, dự thảo vẫn còn để ngỏ nhiều kẽ hở.
Vấn đề đáng quan tâm đối với xe nhập khẩu theo diện quà biếu tặng là thu thuế. Sở dĩ không ít đường dây lợi dụng chính sách này để nhập siêu xe về Việt Nam do doanh nghiệp có thể khai báo trị giá xe thấp hơn nhiều lần so với giá thực tế.
Thống kê từ Bộ Tài chính cho thấy, chỉ trong giai đoạn 2016-2022 (thời điểm nhập xe biếu tặng tạm dừng), các cục hải quan đã cấp phép nhập khẩu hơn 3.800 xe dưới 9 chỗ theo diện quà biếu, tặng. Tổng số thuế theo khai báo của doanh nghiệp là hơn 8.800 tỷ đồng, nhưng sau khi cơ quan hải quan xác định lại trị giá, số thuế thực tế phải nộp lên tới hơn 13.300 tỷ đồng – chênh lệch hơn 4.400 tỷ đồng. Việc có lỗ hổng trong khâu định giá đã khiến ngân sách có nguy cơ thất thu hàng nghìn tỷ đồng.
Nếu dự thảo không đưa ra được cơ chế định giá minh bạch, bám sát giá thị trường, gắn trách nhiệm rõ ràng cho từng khâu, nguy cơ thất thoát sẽ vẫn lặp lại, bất chấp việc siết chặt điều kiện nhập khẩu.
Hàng loạt “siêu xe” G63 từng được nhập theo diện quà biếu, tặng.
Thực tế không thể phủ nhận là nhiều xe nhập khẩu theo diện quà biếu, quà tặng sau khi vừa cập cảng đã xuất hiện trong showroom ô tô, thay vì sử dụng…Do đó, cần có quy định xe phải được sử dụng ít nhất trong thời gian nhất định mới cho phép chuyển nhượng.
Đặc biệt, cơ chế giám sát để đảm bảo quy định này thực thi như thế nào, ai chịu trách nhiệm cần được làm rõ. Nếu không có biện pháp kiểm tra, theo dõi đăng ký và chuyển nhượng sau thông quan, việc thay đổi đối tượng cũng khó ngăn được.
Trên thực tế,
phần lớn xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng đều là xe sang, được nhập từ Trung Đông, Mỹ, Nhật, Anh, Áo. Trong đó, mẫu xe được biếu, tặng nhiều nhất là Mercedes Benz AMG G63, Lexus (LX570, RX350, LM300h), Land Rover Range Rover, Ford F150, Toyota (Highlander, Sienna), hay Rolls-Royce, Ferrari, McLaren 720S và Lamborghini Urus, Maybach GLS600…
Chia sẻ với PV
Tiền Phong
, giám đốc một hãng ô tô cho rằng, việc Bộ Công Thương đề xuất giới hạn chủng loại, nhãn hiệu xe biếu tặng phải thuộc chủng loại, nhãn hiệu được cấp phép theo Nghị định 116 và giao cho doanh nghiệp được cấp phép làm thủ tục nhập khẩu, về lý thuyết có thể giúp chính những doanh nghiệp nhập khẩu xe sang hưởng lợi khi không còn đối thủ nhập “tiểu ngạch” về cạnh tranh trên thị trường.
Tuy nhiên, quy định này đang can thiệp vào quà biếu tặng của người dân, doanh nghiệp. “Điều đó dễ cho cơ quan quản lý nhưng thiếu công bằng với người dân, doanh nghiệp trong trường hợp họ được biếu tặng những loại xe sang, khác biệt thực sự”, vị này nói, đồng thời cho rằng, Nhà nước không nên can thiệp sâu vào chủng loại, nhãn hiệu, mà cần tập trung vào xây dựng chính sách thu thuế, giám sát đối với xe biếu tặng.
“Việc đánh thuế xe nhập theo diện biếu tặng cần công bằng, thu đúng, thu đủ như diện nhập khẩu chính ngạch. Khi giám sát được việc này, Nhà nước có thể thu được nguồn thuế lớn, còn người dân có thể được biếu, tặng xe theo nhu cầu của họ”, vị giám đốc này cho hay.
Sau khi Thông tư 143 về thủ tục hải quan và quản lý ô tô, xe máy của các đối tượng được phép nhập, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại bộc lộ những bất cập, Bộ Tài chính đã sửa và thay thế bằng Thông tư 45, trong đó bỏ hẳn thẩm quyền cấp phép của các cục hải quan địa phương. Sau đó, Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành để nghiên cứu xây dựng chính sách.
Tuy nhiên, sự lúng túng trong chuyển giao trách nhiệm giữa các bộ, ngành khiến vẫn còn gần 50 siêu xe diện quà biếu tặng “mắc kẹt” tại cảng từ năm 2022 đến nay chưa được “thông quan”.
Nguồn: https://cafef.vn/cach-nao-chan-cua-doanh-nghiep-ma-duoc-tang-sieu-xe-188250822082847308.chn
