Nghị định 70 là một bước tiến quan trọng về quản lý thuế. Tuy nhiên, tác động của chính sách tới đời sống doanh nghiệp, đặc biệt là hộ kinh doanh nhỏ, đang đặt ra nhiều vấn đề cần sớm giải quyết.
TS. Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch VAFIE phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: VAFIE
Ngày 26/9, Hiệp hội DN Đầu tư nước ngoài (VAFIE) đã tổ chức hội thảo Cập nhật hệ thống luật pháp, chính sách đầu tư – kinh doanh nhằm hỗ trợ doanh nghiệp hội viên, cung cấp thông tin cập nhật, phân tích, đánh giá một cách hệ thống về những thay đổi quan trọng của pháp luật và chính sách đầu tư – kinh doanh.
Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch VAFIE chia sẻ, trong những năm qua, hệ thống pháp luật và chính sách đầu tư – kinh doanh của Việt Nam đã không ngừng được hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế và hội nhập quốc tế. Đặc biệt, từ năm 2024 đến nay, nhiều văn bản pháp luật quan trọng đã được sửa đổi, bổ sung.
“Có thể nói, hơn bao giờ hết, công cuộc cải cách thể chế đã và đang được triển khai mạnh mẽ nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” và biến thể chế từ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” thành lợi thế cạnh tranh quốc gia như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm”, Chủ tịch VAFIE nói.
Đại diện VAFIE nhấn mạnh rằng, việc nắm bắt kịp thời các quy định mới của pháp luật về đầu tư – kinh doanh là hết sức cần thiết đối với mọi doanh nghiệp, không chỉ để đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn để tận dụng những lợi thế từ cải cách thể chế cho sự phát triển của doanh nghiệp.
Ở chiều ngược lại, thực tiễn thi hành các quy định của pháp luật về đầu tư – kinh doanh cũng cho thấy, bên cạnh các yếu tố thuận lợi, đã nảy sinh những bất cập, khó khăn, vướng mắc cần kịp thời tháo gỡ nhằm thúc đẩy đầu tư và phát triển sản xuất – kinh doanh, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững, với mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trong năm nay và đạt hai con số trong những năm tiếp theo.
Cần xem xét, đánh giá tác động của Nghị định số 70 tới đời sống doanh nghiệp
Hội thảo Cập nhật hệ thống luật pháp, chính sách đầu tư – kinh doanh do VAFIE tổ chức. Ảnh: VAFIE
Một trong những vấn đề nhận được nhiều ý kiến tranh luận tại hội thảo là tác động của Nghị định số 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ tới “đời sống” doanh nghiệp.
Trong khi một số ý kiến đánh giá, mục tiêu của Nghị định 70 là đúng đắn và cần thiết, về lâu dài, việc đưa hộ kinh doanh vào khuôn khổ quản lý thuế minh bạch, chặt chẽ là xu thế tất yếu, giúp cơ quan thuế kiểm soát hiệu quả, chống gian lận và đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế, thì một số ý kiến chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp lại tỏ ra lo ngại về cách thức triển khai Nghị định 70 còn nhiều bất cập.
“Đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến một chính sách thuế áp dụng cho một thành phần kinh tế trong nước nhưng lại gây tác động sâu rộng tới các doanh nghiệp FDI. Doanh thu nhiều doanh nghiệp sụt giảm ngay sau khi Nghị định 70 thực thi, bởi hệ thống phân phối vốn dựa nhiều vào hộ kinh doanh nhỏ lẻ”, bà Nguyễn Việt Hà, Phó Chủ tịch Amcham Hà Nội chia sẻ.
Theo Báo cáo khảo sát của VCCI (tháng 7/2025), gần 90% hộ kinh doanh chưa nắm rõ nghĩa vụ về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. Trong đó: 11,4% hộ cho biết “hiểu rõ” quy định; 67,9% chỉ hiểu “sơ bộ” hoặc “không rõ cần làm gì để tuân thủ”; 20,7% hoàn toàn chưa hiểu hoặc không biết cách thực hiện.
Mức độ hỗ trợ từ cơ quan thuế cũng còn hạn chế: hơn 50% hộ chưa từng được hướng dẫn, chỉ 14,2% được hướng dẫn cụ thể.
Theo đó, quy định mới vô tình trở thành gánh nặng hành chính cho các hộ kinh doanh nhỏ. Các chuyên gia, doanh nghiệp kiến nghị, cần quy định thời gian chuyển tiếp tối thiểu một năm và không xử phạt giai đoạn đầu để hộ kịp chuẩn bị; nâng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối cơ quan thuế hóa đơn điện tử kết nối cơ quan thuế từ 1 tỷ lên 2–3 tỷ đồng/năm, phù hợp với thực tiễn; cho phép hộ bán lẻ nhỏ (tạp hóa, quán ăn) sử dụng hóa đơn đơn giản, không bắt buộc kết nối ngay; có cơ chế miễn/giảm thuế 6–12 tháng đầu và hỗ trợ phần mềm, máy tính tiền giá rẻ, đặc biệt cho nhóm hộ dễ bị tổn thương.
Nghị định 70 là một bước tiến quan trọng về quản lý thuế, góp phần thúc đẩy minh bạch, chống thất thu và phù hợp với xu thế chuyển đổi số. Tuy nhiên, tác động của chính sách tới đời sống doanh nghiệp, đặc biệt là hộ kinh doanh nhỏ, đang đặt ra nhiều vấn đề cần sớm giải quyết.
Cải cách thủ tục hành chính thuế
Bà Hương Vũ, Phó Chủ tịch VAFIE, Tổng Giám đốc EY Việt Nam. Ảnh: VAFIE
Góp ý dự thảo Luật Quản lý Thuế, một số ý kiến chuyên gia trao đổi về yêu cầu hộ kinh doanh phải đồng thời thực hiện hai nghĩa vụ: phát hành hóa đơn điện tử và lập sổ kế toán đầu vào. Các chuyên gia cho rằng, quy định này đặt gánh nặng rất lớn đối với các hộ kinh doanh nhỏ, vốn không có bộ phận kế toán chuyên trách. Nhiều hộ phản ánh chi phí thuê dịch vụ kế toán tăng cao, thủ tục phức tạp, dễ dẫn đến việc không tuân thủ hoặc kê khai sai, từ đó gia tăng nguy cơ bị xử phạt.
Theo kinh nghiệm quốc tế, như Nhật Bản, đối với hộ kinh doanh nhỏ, chỉ cần sử dụng hóa đơn giản lược (simple invoices), không bắt buộc lập hệ thống sổ kế toán chi tiết.
Hoặc với Singapore, áp dụng chế độ kế toán tối giản (simplified accounting regime) cho hộ kinh doanh nhỏ, chỉ yêu cầu lưu giữ chứng từ cơ bản để phục vụ kiểm tra khi cần.
Từ kinh nghiệm quốc tế, các ý kiến chuyên gia kiến nghị, cho phép hóa đơn điện tử thay thế sổ sách kế toán: Quy định rõ rằng việc phát hành và lưu trữ HĐĐT đã đáp ứng yêu cầu quản lý thuế, hộ kinh doanh nhỏ không phải lập thêm sổ kế toán đầu vào;
Áp dụng chế độ kế toán tối giản: Ban hành cơ chế riêng cho hộ kinh doanh nhỏ (theo tiêu chí doanh thu, ví dụ: dưới 3 tỷ đồng/năm), chỉ yêu cầu: Lưu trữ hóa đơn đầu ra, đầu vào; ghi chép doanh thu theo mẫu biểu đơn giản của cơ quan thuế; và không bắt buộc lập báo cáo tài chính chi tiết.
“Sửa Luật Quản lý thuế cần theo đúng tinh thần cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu số lượng biểu mẫu, tránh trùng lặp giữa hóa đơn điện tử và sổ sách, giúp hộ kinh doanh dễ thực hiện, cơ quan thuế vẫn có đủ thông tin để quản lý”, chuyên gia thuế VAFIE khuyến nghị.
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/can-xem-xet-danh-gia-tac-dong-cua-nghi-dinh-70-toi-doi-song-cua-doanh-nghiep/35660009
