Chính sách chứng khoán 2025: Những đề án nâng tầm thị trường

Chính sách chứng khoán 2025: Những đề án nâng tầm thị trường

“Vươn mình” là từ khóa nổi bật của năm 2025. Trong kỷ nguyên phát triển của đất nước, thị trường chứng khoán cũng đang bước lên những nấc thang cao hơn. Một trong những điểm nhấn chính về chính sách năm 2025 là hàng loạt đề án định hướng cho tương lai của thị trường chứng khoán và tài sản số.

* Chính sách chứng khoán 2025: Đơn giản hóa thủ tục, nâng cao sự lành mạnh của thị trường 

Đề án nâng hạng thị trường

Ngày 12/09/2025, Quyết định 2014/QĐ-TTg của Chính phủ về việc phê duyệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đã được ban hành.

Trong giai đoạn ngắn hạn, Đề án tập trung tháo gỡ những vướng mắc then chốt để đáp ứng yêu cầu nâng hạng. Trước hết, cơ chế “ứng trước tiền mua chứng khoán” đối với nhà đầu tư nước ngoài sẽ được xử lý, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch trong khi cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP) chưa triển khai.

Cùng với đó, Chính phủ chỉ đạo minh bạch hóa quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin bình đẳng. Các thủ tục đăng ký, mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp được đơn giản hóa để giảm bớt rào cản hành chính, tăng tính thân thiện của thị trường đối với dòng vốn ngoại.

Các giải pháp kỹ thuật cũng được chú trọng, bao gồm: Triển khai cơ chế tài khoản giao dịch tổng (OTA); Tăng cường hệ thống thông tin giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán phục vụ cho hoạt động giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư (STP); đồng thời, nâng cấp hạ tầng giao dịch – thanh toán để đáp ứng khối lượng giao dịch lớn. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được giao phối hợp chặt chẽ trong việc ổn định thị trường ngoại hối, hạn chế rủi ro từ biến động dòng vốn.

Một trong những trụ cột quan trọng được nhắc tới là nâng cao năng lực giám sát. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) phải được củng cố cả về nhân sự và công nghệ, đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành với NHNN và Bộ Công an nhằm phòng ngừa tội phạm tài chính, bảo đảm an ninh và an toàn hệ thống.

Đối với mục tiêu dài hạn, Quyết định 2014 nhấn mạnh cải cách thể chế và phát triển hạ tầng đồng bộ. Một trong những định hướng quan trọng là rà soát và điều chỉnh quy định pháp luật để tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài, loại bỏ những ngành nghề không cần thiết phải hạn chế. Cùng với đó, hệ thống bù trừ, thanh toán hiện đại theo cơ chế CCP sẽ được triển khai, làm nền tảng cho các nghiệp vụ tiên tiến như vay – cho vay chứng khoán, bán khống có kiểm soát, giao dịch trong ngày.

Bên cạnh việc phát triển hạ tầng, chính sách vĩ mô về tài khóa và tiền tệ sẽ được điều phối chặt chẽ để giữ ổn định kinh tế. Thị trường ngoại hối cũng sẽ được mở rộng, cho phép triển khai các công cụ phòng ngừa rủi ro cho nhà đầu tư.

Đề án đặt trọng tâm vào nâng cao tính thanh khoản và minh bạch. Các loại lệnh và cơ chế giao dịch mới sẽ được áp dụng, hệ thống tạo lập thị trường theo thông lệ quốc tế được hình thành. Đồng thời, chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) và nguyên tắc quản trị công ty OECD sẽ từng bước được triển khai, trước tiên đối với các doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn.

Cơ cấu nhà đầu tư sẽ được tái thiết theo hướng chuyên nghiệp và cân bằng hơn. Nhà đầu tư cá nhân được khuyến khích tham gia gián tiếp thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán, từ đó gia tăng vai trò của nhà đầu tư tổ chức.

Song song với đó, Chính phủ cũng sẽ đa dạng hóa cơ sở hàng hóa cho thị trường: Nghiên cứu triển khai các sản phẩm mới như trái phiếu cho phát triển cơ sở hạ tầng, trái phiếu xanh, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai mới, các loại sản phẩm cấu trúc, các loại chứng chỉ lưu ký, các loại chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khoán mới, các công cụ tài chính xanh… phù hợp với trình độ phát triển của thị trường

Phát triển ngành quỹ đạt 5% GDP vào năm 2030

Cùng ngày 12/09/2025, Bộ Tài chính ban hành Quyết định 3168/QĐ-BTC phê duyệt Đề án Tái cấu trúc nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán.

Đề án đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, về khối lượng giao dịch, nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 70%, nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 30%; và tăng trong các năm tiếp theo để đạt tỷ lệ tương ứng 60% và 40%.

Số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài đạt 200 ngàn tài khoản đến năm 2030; và tăng trong các năm tiếp theo với tốc độ tăng 15%/năm.

Số lượng quỹ đầu tư chứng khoán đạt 500 quỹ đến năm 2030; và tăng trong các năm tiếp theo với tốc độ tăng 25%/năm.

Tổng giá trị tài sản ròng (NAV) của các quỹ đầu tư chứng khoán đạt 5% GDP vào năm 2030; và tăng trong các năm tiếp theo để đạt mức tăng 2 con số vào năm 2035.

Số lượng nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ quỹ đạt 2.5 triệu nhà đầu tư đến năm 2030; và tăng trong các năm tiếp theo để đạt 5 triệu nhà đầu tư vào năm 2035.

Về nhiệm vụ, giải pháp của Đề án, với nhóm các giải pháp đối với nhà đầu tư cá nhân, tăng cường công tác đào tạo, phổ cập kiến thức và thông tin tuyên truyền về chứng khoán và thị trường chứng khoán; nâng cao chất lượng tư vấn của tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn đầu tư và người hành nghề chứng khoán; cung cấp loại hình dịch vụ tư vấn mới cho nhà đầu tư.

Đối với nhà đầu tư tổ chức, phát triển và đa dạng hóa các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán với giải pháp là ban hành các quy định về Quỹ chỉ số, Quỹ đầu tư công cụ thị trường tiền tệ, Quỹ đầu tư trái phiếu hạ tầng, các loại hình quỹ hoán đổi danh mục (ETF)… theo thông lệ quốc tế, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Mở rộng các hạn mức đầu tư của quỹ mở vào chứng khoán phát hành riêng lẻ của công ty niêm yết; hạn mức đầu tư vào các chứng khoán chào bán ra công chúng gắn với niêm yết; nghiên cứu, bổ sung các sản phẩm đầu tư sinh lời mới vào danh mục đầu tư của quỹ mở theo thông lệ quốc tế.

Hoàn thiện Quy chế xây dựng, quản lý, vận hành và khai thác các chỉ số chứng khoán của SGDCK Việt Nam và công ty con theo hướng đa dạng hóa các loại chỉ số chứng khoán, thúc đẩy sự phát triển các loại sản phẩm ETF.

Về nhóm giải pháp đối với nhà đầu tư nước ngoài, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài; đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nhằm nâng hạng thị trường từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi; đa dạng nguồn cung hàng hóa.

Thí điểm thị trường Tài sản mã hóa

Nghị quyết 05/2025/NQ-CP được ban hành vào ngày 09/09/2025 nêu rõ về việc thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Nghị quyết này quy định về triển khai thí điểm chào bán, phát hành tài sản mã hóa, tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa và cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa; quản lý Nhà nước về thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa thực hiện trên nguyên tắc thận trọng, có kiểm soát, có lộ trình phù hợp với thực tiễn, an toàn, minh bạch, hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường tài sản mã hóa.

Nội dung thí điểm bao gồm nhiều quy định về điều kiện chào bán, phát hành tài sản mã hóa; tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa; điều kiện cấp giấy phép cung cấp dịch vụ tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa

Song song đó, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cũng lấy ý kiến của các đơn vị, tổ chức, cá nhân đối với Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài sản mã hóa và thị trường tài sản mã hóa. Theo dự thảo, nhà đầu tư trong nước giao dịch không thông qua tổ chức được cấp phép bị phạt từ 10 – 30 triệu đồng. Các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa khi hoạt động không có giấy phép hoặc quảng cáo khi chưa được cấp phép có thể bị phạt từ 180 đến 200 triệu đồng, đồng thời buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp và gỡ bỏ hệ thống vi phạm.

Lấy ý kiến sửa đổi nhiều quy định

Thực hiện nhiệm vụ hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường chứng khoán, trong năm, Bộ Tài chính và UBCKNN tích cực thực hiện các dự án sửa đổi nghị định, thông tư của ngành chứng khoán. Tới cuối năm 2025, nhiều dự án luật đang được lấy ý kiến:

– Sửa đổi quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế

– Sửa đổi, bổ sung một số điều của 3 Thông tư, bao gồm: Thông tư 120/2020/TT-BTC quy định về giao dịch chứng khoán; Thông tư 121/2020/TT-BTC hướng dẫn về hoạt động của công ty chứng khoán (CTCTC); và Thông tư 96/2020/TT-BTC về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.

– Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 95/2020/TT-BTC hướng dẫn giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán và Thông tư 06/2022/TT-BTC hướng dẫn công tác giám sát tuân thủ của UBCKNN đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và các công ty con, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam

– Xây dựng thông tư thay thế Thông tư 197/2015/TT-BTC quy định về hành nghề chứng khoán.

Chí Kiên

FILI

– 08:02 29/12/2025