Chờ hàng mới chất lượng

Góc nhìn về lạm phát

Tuần trước, ông Nguyễn Đình Cung, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) kiến nghị, yếu tố tiên quyết trong giai đoạn 2026 – 2030 là kiểm soát chặt lạm phát, giữ vững giá trị VND và ổn định kinh tế vĩ mô.

“Nếu nền kinh tế không rơi vào khủng hoảng, không sụt giảm mạnh về cầu từ cú sốc bên ngoài… thì không nên nới lỏng tiền tệ và tài khoá chỉ để chạy theo tăng trưởng ngắn hạn”, ông đặc biệt nhấn mạnh.

Không chỉ ông Cung mà một số chuyên gia kinh tế khác cũng lo ngại về lạm phát khi tăng trưởng tín dụng đẩy mạnh từ đầu năm. Giá bất động sản, giá vàng và cả chứng khoán tăng mạnh phần nào phản ánh hiệu ứng của tín dụng nới lỏng.

Thị trường chứng khoán Việt Nam sau đợt sụt giảm mạnh vì cú sốc thuế quan đã tăng 56% trong vòng 5 tháng, dưới tác động của chính sách tiền tệ nới lỏng, đẩy mạnh đầu tư công và kỳ vọng nâng hạng thị trường chứng khoán lên thị trường mới nổi trong năm 2025. Giai đoạn đại dịch Covid-19, sau khi giảm hơn 30%, với chính sách nới lỏng tiền tệ, chỉ số VN-Index đã tăng 130% trong thời gian 5 – 6 tháng.

Theo Công ty Chứng khoán SSI, tín dụng tăng 20,19% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn nhiều so với trung bình lịch sử, cho thấy thanh khoản dồi dào nhưng cũng làm tăng rủi ro lạm phát và áp lực lãi suất. Số liệu cho thấy, tính đến ngày 29/8/2025, tăng trưởng tín dụng đạt 11,82% (so với đầu năm), trong khi tăng trưởng tín dụng cả năm trước là 14,2% và năm 2023 là 13,8%. Như vậy, dư địa tăng trưởng tín dụng trong 4 tháng cuối năm vẫn còn trước thời điểm bắt đầu áp dụng bỏ room tín dụng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Ông Lê Đạt Chí, Trưởng khoa Tài chính, Trường đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, tăng trưởng tín dụng thời điểm này chưa đáng lo ngại. Chưa kể, để thúc đẩy tăng trưởng, có những thời điểm, cần phải có lựa chọn chính sách phù hợp, kể cả chấp nhận chỉ tiêu lạm phát cao hơn.

Cổ phiếu chất lượng là nền tảng để thị trường tăng trưởng bền vững

Ông Trần Minh Tuấn, Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Chứng khoán Smart Invest chia sẻ, việc tăng cung tiền để phát triển hạ tầng và sản xuất – kinh doanh chắc chắn gây áp lực lên lạm phát. Nhưng hiện tại, chính sách nới lỏng tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng đang được thực hiện song hành với những giải pháp lớn và căn cơ khác để nền kinh tế phát triển hiệu quả và bền vững, như đẩy mạnh đầu tư hạ tầng với hệ thống cao tốc, tàu điện nội đô, đường sắt, điện hạt nhân, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy… Đây là những giải pháp lớn và được triển khai quyết liệt, khẩn trương.

Một trong các đại dự án đầu tư công đang được gấp rút chuẩn bị là dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam sẽ giúp giải quyết nhược điểm lớn của kinh tế Việt Nam là chi phí vận tải (logistics) quá cao. Số liệu của Dragon Capital cho thấy, chi phí logistics tại Việt Nam hiện đang tiêu tốn mỗi năm đến 18% GDP, tỷ lệ này quá cao nếu so với Nhật Bản (8%), Singapore (8%) hoặc Thái Lan (13,9%) và Trung Quốc (14,4%). Các dự án giao thông trọng điểm sẽ giúp giảm chi phí cho hàng hóa Việt Nam, đầu tư sản xuất hiệu quả hơn cũng là giải pháp cơ bản để hóa giải áp lực lạm phát.

Nhìn tổng thể, theo các chuyên gia, nới lỏng tiền tệ là một trong nhiều giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và có thể xem là điều kiện cần để các giải pháp khác được triển khai mạnh mẽ và hiệu quả, là chất xúc tác để nguồn vốn trong xã hội lựa chọn kênh đầu tư, thay vì thủ thế trong tài khoản tiền gửi tiết kiệm hay tích trữ vàng.

Rủi ro lạm phát gia tăng là có, nhưng các giải pháp quản trị rủi ro này cần gắn với bối cảnh thực tế và hướng đến mục tiêu là tái cơ cấu, phát triển sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hiệu quả và bền vững.

Tiền lớn tìm “hàng chất”

Ngày 11/9 vừa qua, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc ký Công điện số 161/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc báo cáo tình hình và giải pháp quản lý, điều hành thị trường tiền tệ, thị trường vàng, thị trường chứng khoán để có giải pháp quản lý điều hành phù hợp. Thị trường chứng khoán tăng nhanh trong thời gian ngắn tạo ra những nghi ngại nhất định về nguy cơ bong bóng chứng khoán trong bối cảnh nới lỏng tiền tệ, nên việc có các giải pháp quản lý điều hành phù hợp để thị trường phát triển lành mạnh là rất cần thiết.

Mặc dù thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng rất mạnh, trở thành thị trường có mức tăng trưởng nổi bật trên toàn cầu trong năm nay, nhưng định giá P/E của chỉ số VN-Index vẫn ở vùng hơn 13 lần, thấp hơn mức hơn 15 lần trong các chu kỳ tăng trưởng từ năm 2016 – 2018 và từ năm 2020 – 2022.

Thời điểm này, nhiều nhà đầu tư đã chốt lời, đứng ngoài thị trường chờ cơ hội đầu tư mới, hoặc số đông nhà đầu tư giữ cổ phiếu và tiền ở trạng thái cân bằng. Thanh khoản thị trường dù đã phục hồi vào cuối tuần trước, quanh khu vực 34.000 tỷ đồng/phiên nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với các tháng trước đó (50.000 – 60.000 tỷ đồng/phiên). Đây cũng là dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm đã thận trọng ngay từ khi thị trường tiệm cận vùng định giá cao.

Trong tuần thị trường điều chỉnh vừa qua, các cổ phiếu bắt đầu phân hóa rõ nét. Trong khi nhóm cổ phiếu đã có sóng tăng tốt giai đoạn trước như ngân hàng, chứng khoán điều chỉnh mạnh thì dòng tiền lại tìm đến các cổ phiếu như FPT (đã điều chỉnh giảm trong thời gian dài), MWG (không tăng giá đồng pha với thị trường 2 tháng trước), STB (định giá còn hợp lý và có câu chuyện riêng phía trước).

Các cổ phiếu có câu chuyện riêng khỏe hơn thị trường, tức không giảm nhiều khi thị trường chung giảm mạnh là DXG, DIG, HPG, VCG… Khi thị trường phục hồi, chỉ những cổ phiếu khỏe trong nhóm ngành chứng khoán, ngân hàng, bất động sản mới phục hồi nhanh chóng, thay vì tất cả các cổ phiếu trong nhóm ngành bật tăng như các sóng điều chỉnh trước.

Khi thị trường bước vào những phiên điều chỉnh đầu tháng 9 cũng là lúc thương vụ IPO Công ty Chứng khoán TCBS thành công. Với mức giá chào bán 46.800 đồng/cổ phiếu, lượng đăng ký mua hơn gấp đôi lượng chào bán, tỷ lệ phân bổ cổ phiếu mua chỉ hơn 40% lượng đăng ký chốt sổ. Dòng tiền lớn đang sàng lọc cơ hội đầu tư, chờ đợi cơ hội rót vốn vào các doanh nghiệp có quy mô lớn và chất lượng IPO trong thời gian tới.

Sau TCBS, những công ty chứng khoán như VPB, VPBanks, các doanh nghiệp ở các ngành, lĩnh vực khác như Crown X của MSN, công ty nông nghiệp của Hòa Phát, Bách Hóa Xanh của MWG… cũng chuẩn bị IPO. Đây đều là các doanh nghiệp quy mô lớn, có vị thế trong ngành và kinh doanh hiệu quả.

Vì thế, để thị trường chứng khoán tiếp tục sôi động, phát triển lành mạnh khi nguồn vốn đầu tư dồi dào (không chỉ vì nới lỏng tiền tệ, mà còn vì niềm tin vào tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp trong chu kỳ phát triển mới), theo các chuyên gia, việc bổ sung hàng hóa mới cho thị trường là quan trọng.

Theo chu kỳ tăng trưởng của thị trường, sau giai đoạn giá chứng khoán tăng nhanh cùng thanh khoản đạt một tầm cao mới, các doanh nghiệp sẽ phát hành huy động vốn mới qua thị trường. Khi đó, nguồn tiền được huy động quay trở lại vào sản xuất – kinh doanh và tạo nên các giá trị gia tăng mới cho doanh nghiệp, cho nền kinh tế.

Trong lịch sử phát triển của thị trường chứng khoán, đã có những giai đoạn cơ quan quản lý thực hiện tuyên truyền, kêu gọi, khuyến khích doanh nghiệp niêm yết. Công tác tập huấn, các hoạt động nâng cao chất lượng công bố thông tin được thực hiện thường xuyên. Thời điểm này, những thông điệp mạnh mẽ về tạo điều kiện cho doanh nghiệp niêm yết, tập trung thời gian phê duyệt hồ sơ niêm yết, phát hành mới từ cơ quan quản lý sẽ truyền cảm hứng cho dòng vốn đầu tư vào thị trường chứng khoán.

Trong báo cáo chiến lược đầu tư mới đây, Công ty Chứng khoán SSI nhấn mạnh: “Chúng tôi duy trì quan điểm rằng phát triển thị trường vốn là then chốt trong giai đoạn tăng trưởng hiện tại. Đây là kênh huy động vốn quan trọng, giúp giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng và cung cấp công cụ quản trị rủi ro đa dạng hơn”.

Ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán VPS

Qua trao đổi với nhiều nhà đầu tư cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước, thị trường chứng khoán Việt Nam đã và đang trong xu hướng tăng điểm lớn – cải thiện chính sách, nâng cao chất lượng hàng hóa, chất lượng nhà đầu tư đang tham gia thị trường trước ngưỡng cửa nâng hạng thị trường. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho thị trường có thể kể đến: Thứ nhất, cần cung cấp thêm nhiều nguồn cung – nhiều doanh nghiệp chất lượng cao và nhiều thương vụ IPO mới sẽ là yếu tố thu hút dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán có nhiều bước tiến nhảy vọt, quy mô thị trường ngày càng gia tăng, dòng tiền đầu tư tham gia vào thị trường tăng mạnh trong các năm gần đây, đặc biệt kể từ quý II/2025 đến nay. Bộ chỉ số VN100 bổ sung nhiều sản phẩm công cụ tài chính mới, cũng như nhiều doanh nghiệp sẽ sớm niêm yết sẽ giúp thị trường sôi động hơn, nhiều lựa chọn đầu tư hơn.

Thứ hai, nghiên cứu và phát triển thêm các công cụ tài chính, các nhà đầu tư cũng cần có thêm các sản phẩm, công cụ đầu tư, giao dịch phù hợp cho từng nhu cầu. Mỗi nhà đầu tư cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước sẽ có những sở thích, sở trường và mong muốn tham gia vào mỗi loại hình cổ phiếu, trái phiếu, trái phiếu chính phủ hoặc các công cụ phái sinh. Để hoàn thiện hơn, tiến tới nâng hạng thị trường, nâng cao chất lượng thị trường chứng khoán, sẽ cần thêm những sản phẩm mới liên quan đến vàng, tiền số, phái sinh trên hàng hóa để thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thứ ba, phát triển nhà đầu tư tổ chức. Thị trường cần tạo điều kiện và khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức trong và ngoài nước. Các quỹ đầu tư phòng hộ, quỹ hữu trí, quỹ đầu tư theo chỉ số, công ty bảo hiểm… tham gia nhiều hơn trên thị trường chứng khoán sẽ thúc đẩy tính chuyên nghiệp và sự ổn định trên thị trường.

Thứ tư, cải thiện và nâng cao kiến thức nhà đầu tư. Một khi hiểu rõ hơn về các kênh đầu tư, các sản phẩm đầu tư, nhà đầu tư sẽ có hiệu suất tốt hơn, quản lý tài sản hiệu quả hơn, không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn góp phần phát triển đất nước.

Ông Trần Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm, Phân tích Công ty Chứng khoán PSI

Nâng cao tính minh bạch và chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán Việt Nam là một trong những nhiệm vụ được đặt ra trong Chiến lược Phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 của Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam (VNX), đặc biệt khi Việt Nam đang phấn đấu nâng hạng thị trường chứng khoán lên mới nổi. Song hành với cơ hội là thách thức lớn, khi đã vào nhóm thị trường mới nổi, tiêu chuẩn giám sát khắt khe hơn và bất kỳ sự chậm trễ nào trong cải cách đều có thể khiến thị trường chứng khoán Việt Nam bị hạ bậc.

Đến nay, sau 25 năm hình thành và phát triển, cấu trúc của thị trường chứng khoán đã tương đối hoàn chỉnh, bao gồm thị trường huy động vốn (thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu) và thị trường phân tán rủi ro (thị trường phái sinh) với những sản phẩm cơ bản đã phong phú hơn rất nhiều so với hai thập kỷ trước.

Để nâng cao tính minh bạch và chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán, Việt Nam cần tập trung vào nhiều giải pháp đồng bộ. Trước hết, phải nâng chuẩn niêm yết, phân loại và sàng lọc cổ phiếu theo quy mô, chất lượng. Cùng với đó là kiểm soát chặt chẽ hoạt động phát hành, giám sát sử dụng vốn, công bố thông tin và xử lý nghiêm vi phạm. Một điểm then chốt là cải thiện báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế như IFRS, đồng thời khuyến khích công bố thông tin minh bạch, kịp thời và bằng tiếng Anh.

Bên cạnh đó, việc nâng cao quản trị công ty, thúc đẩy báo cáo thường niên theo chuẩn ESG, phát triển dịch vụ xếp hạng tín nhiệm và định giá trái phiếu cũng là yêu cầu cấp thiết. Tất cả những giải pháp này không chỉ củng cố niềm tin của nhà đầu tư mà còn tạo nền tảng để thu hút dòng vốn ngoại, góp phần đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần hơn tới chuẩn mực quốc tế

Việc nâng cao chất lượng hàng hóa không chỉ là một điều kiện cần để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi, mà còn là điều kiện đủ để giữ chân dòng vốn ngoại và xây dựng niềm tin bền vững cho nhà đầu tư nội. Chỉ khi hội tụ đầy đủ các yếu tố minh bạch thông tin, chuẩn mực báo cáo, kỷ luật thị trường, đa dạng sản phẩm vốn, quản trị công ty, hạ tầng công nghệ, chính sách ổn định và nhân lực chất lượng, thị trường chứng khoán Việt Nam mới không chỉ nâng hạng, mà còn duy trì vị thế và tiến xa hơn trong nhóm thị trường mới nổi.

WorldBank nhận xét, thị trường chứng khoán vẫn chưa phát triển thành nguồn cung quan trọng, mặc dù có tiềm năng to lớn.

Dữ liệu cho thấy, hoạt động IPO tụt lùi đáng kể trong những năm qua (biểu đồ). Nếu như năm 2017, giá trị IPO đạt 32.410 tỷ đồng; năm 2018 đạt 73.340 tỷ đồng thì đến 2022 chỉ đạt 1.590 tỷ đồng. Giai đoạn 2023 – 2024, chỉ có 2-3 thương vụ nhỏ, đến năm 2025 mới dự kiến bùng nổ nhiều thương vụ của các doanh nghiệp tư nhân.

Số liệu chào bán thứ cấp tích cực hơn nhưng cũng đi lùi với năm 2021, đạt 71.370 tỷ đồng; đến năm 2022 đạt 52.570 tỷ đồng thì đến năm 2023 chỉ còn đạt 16.520 tỷ đồng. Thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều doanh nghiệp niêm yết hơn các thị trường chứng khoán trong khu vực, nhưng quy mô vốn hóa bé hơn nhiều (biểu đồ)