Chuẩn bị lên HOSE, Masan Consumer (MCH) đã ở “vùng ngắm” rổ VN30?

Chuẩn bị chuyển nhà lên HOSE

Theo báo cáo cập nhật của Vietcap, Công ty CP Hàng tiêu dùng MASAN (Masan Consumer, UPCoM: MCH) đang trong tiến trình hoàn tất việc chuyển niêm yết từ UPCoM sang HOSE, đây được xem là một thay đổi có ý nghĩa không chỉ ở khía cạnh thủ tục, mà còn tạo ra sự dịch chuyển lớn về thanh khoản và khả năng tiếp cận của cổ phiếu với các dòng vốn trong và ngoài nước.

Theo Vietcap, MCH hiện đang là doanh nghiệp có quy mô vốn hóa lớn thứ tám trên cả ba sàn UPCoM, HOSE và HNX, với giá trị khoảng 228 nghìn tỷ đồng tính đến giữa tháng 11/2025.

Trong giai đoạn 2020–2024, nhóm cổ phiếu có vốn hóa trên 350 triệu USD khi chuyển từ UPCoM sang HOSE thường ghi nhận tổng giá trị giao dịch bình quân 30 ngày tăng khoảng 200% trong vòng sáu tháng sau niêm yết. Vietcap sử dụng thống kê này như một tham chiếu cho kịch bản thanh khoản của MCH sau khi lên sàn mới.

Sự cải thiện thanh khoản được cho là sẽ giúp doanh nghiệp đáp ứng thêm các tiêu chí để được xem xét bổ sung vào các rổ chỉ số quan trọng.

Theo lịch trình mà Vietcap xây dựng, sau khi niêm yết trên HOSE vào tháng 12/2025, MCH cần tối thiểu sáu tháng giao dịch để có thể được đưa vào VN30, thời điểm đánh giá rổ chỉ số rơi vào giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 9/2026. Với các bộ chỉ số quốc tế như MVIS, FTSE hay STOXX, yêu cầu là doanh nghiệp phải niêm yết trên HOSE đủ ba quý hoặc tối thiểu sáu tháng trong giai đoạn đánh giá tháng 9.

Việc thỏa mãn các tiêu chí này nếu diễn ra đúng tiến độ, có thể mở ra dư địa thu hút dòng vốn thụ động từ các quỹ chỉ số, bên cạnh dòng vốn chủ động của các quỹ so sánh hiệu quả với VN-Index.

Ở chiều ngược lại, báo cáo cũng lưu ý rằng tiến độ đưa vào rổ chỉ số còn phụ thuộc vào thanh khoản thực tế sau chuyển sàn, tiêu chí mà MCH hiện chưa đạt khi còn giao dịch trên UPCoM.

Điều này khiến câu chuyện chuyển niêm yết gắn chặt với kết quả triển khai các thay đổi trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nổi bật là chương trình tái cấu trúc hệ thống phân phối đang diễn ra song song.

Thị trường FMCG 16 tỷ USD và vị thế của Masan Consumer

Ở góc độ thị trường, báo cáo dẫn số liệu của Frost & Sullivan cho thấy tổng thị trường tiềm năng của MCH tại các ngành hàng FMCG chủ chốt đạt khoảng 15,7 tỷ USD vào năm 2024 và có thể lên tới 23,4 tỷ USD vào năm 2029, tương ứng tốc độ tăng trưởng kép khoảng 8%/năm. Trong đó, các mảng được xem là cốt lõi với MCH gồm gia vị, thực phẩm tiện lợi, đồ uống không cồn, cà phê hòa tan và chăm sóc gia đình & cá nhân chiếm khoảng 7,4 tỷ USD, phần còn lại là các thị trường lân cận như hạt nêm, thực phẩm chế biến sẵn, nước giải khát dinh dưỡng, cà phê rang xay và nhiều sản phẩm chăm sóc gia đình khác.

Trên nền thị trường đó, Masan Consumer hiện giữ khoảng 50% thị phần gia vị, 24% thị phần mì ăn liền và hiện diện ở nhiều phân khúc khác như nước tăng lực, cà phê hòa tan, đồ uống đóng chai và hóa mỹ phẩm.

Danh mục sản phẩm của doanh nghiệp không chỉ bao trùm những mặt hàng thiết yếu cho căn bếp như nước mắm, nước tương, tương ớt, hạt nêm, mà còn mở rộng sang các sản phẩm dành cho tiêu dùng ngoài gia đình, gồm mì ly, lẩu tự sôi, cơm tự nấu, nước tăng lực, ngũ cốc uống liền, trà đóng chai và các sản phẩm chăm sóc cá nhân.

Ngoài ra, năng lực cải tiến và cao cấp hóa sản phẩm được thể hiện qua một số trường hợp cụ thể. Trong đó, MCH đã đưa ra thị trường mì khoai tây Omachi, đây là dòng sản phẩm được xem là khác biệt so với các loại mì thông thường và liên tục mở rộng danh mục sang thực phẩm chế biến sẵn. Trong mảng đồ uống, doanh nghiệp tham gia phân khúc trà uống liền với thương hiệu Tea 365 từ quý IV/2023, sản phẩm này đóng góp khoảng 20 triệu USD doanh số và chiếm 10% tổng doanh thu đồ uống năm 2024.

Ở mảng gia vị, Chin-su được mở rộng từ nước mắm, nước tương sang tương ớt và hạt nêm, với tốc độ tăng trưởng doanh số cao cấp cao hơn trung bình ngành trong giai đoạn 2017–2024.

Tuy nhiên, bức tranh 2025 được Vietcap mô tả là giai đoạn mà doanh thu và lợi nhuận của MCH có thể kém khả quan do những gián đoạn mang tính chuyển đổi. Một mặt, các quy định mới nhằm chính thức hóa các kênh phân phối, siết chặt thuế và hóa đơn đối với hộ kinh doanh và nền tảng thương mại điện tử dự kiến tác động tới cấu trúc kênh bán lẻ. Mặt khác, MCH đang tiến hành những điều chỉnh lớn trong mô hình phân phối, chuyển từ phụ thuộc vào các đại lý bán buôn sang bao phủ trực tiếp điểm bán lẻ, vốn cần thời gian để ổn định.

Tái cấu trúc phân phối: Từ kênh GT truyền thống đến WinCommerce và Digital 4P

Hiện tại, khoảng 82% doanh thu của MCH đến từ kênh thương mại truyền thống (general trade – GT), 13% từ thương mại hiện đại (modern trade – MT) và 4% từ xuất khẩu. Hệ thống phân phối của doanh nghiệp bao phủ khoảng 313.000 điểm bán GT trên cả nước, chủ yếu là chợ truyền thống và cửa hàng bách hóa nhỏ, cùng với khoảng 6.700 điểm bán MT, trong đó có khoảng 3.800–4.300 cửa hàng thuộc chuỗi WinCommerce.

Vietcap cho biết MCH đang triển khai kế hoạch bao phủ trực tiếp nhà bán lẻ, thay vì phụ thuộc lớn vào các đại lý bán buôn như trước. Đến tháng 10/2025, mục tiêu là tăng số điểm bán được bao phủ trực tiếp lên khoảng 345.000, hướng tới mốc 500.000 điểm trong trung hạn. Đồng thời, tỷ trọng doanh thu bán qua nhà bán sỉ được đặt mục tiêu giảm từ mức khoảng 60% xuống 30%, trong khi doanh thu bình quân trên mỗi điểm bán được kỳ vọng tăng nhờ khả năng trưng bày và bán chéo tốt hơn.

Đi cùng với đó là chiến lược “Digital 4P”, trong đó MCH dự kiến triển khai ứng dụng hỗ trợ đặt hàng cho chủ cửa hàng từ năm 2026, kết nối với các hệ thống dự báo nhu cầu, tối ưu tuyến giao hàng và các chương trình tích điểm cho khách mua sắm. Mục tiêu là kết nối từ 30–50 triệu khách hàng và nhà bán lẻ, đồng thời tăng doanh thu bình quân trên mỗi điểm bán thêm khoảng 10% nhờ tối ưu danh mục hàng hóa và tần suất bổ sung.

Ở kênh hiện đại, WinCommerce – mảng bán lẻ bách hóa của tập đoàn Masan được xem là một lợi thế quan trọng. Chuỗi minimart này vận hành khoảng 4.300 cửa hàng tính đến tháng 10/2025 và được sử dụng như “phòng thí nghiệm” cho các chiến lược sản phẩm của MCH. Việc đưa sản phẩm mới vào thử nghiệm tại đây giúp doanh nghiệp kiểm tra phản ứng thị trường trên tập khách hàng đô thị, rút ngắn thời gian đưa hàng ra thị trường rộng hơn và hạn chế chi phí marketing ban đầu. Đồng thời, sự hiện diện mạnh của WinCommerce tại khu vực miền Bắc được đánh giá là bổ trợ cho mạng lưới GT vốn đang tập trung nhiều ở miền Nam của MCH, giúp doanh nghiệp cân bằng mức độ bao phủ trên toàn quốc.

Những bước đi này diễn ra trong bối cảnh các hình thức bán lẻ hiện đại, đặc biệt là minimart, được dự báo tăng trưởng nhanh trong những năm tới. Euromonitor ước tính giá trị thị trường bán lẻ bách hóa qua minimart tại Việt Nam sẽ tăng mạnh so với siêu thị truyền thống, khi tỷ lệ thâm nhập của bán lẻ hiện đại dự kiến nâng từ khoảng 13% năm 2024 lên 18–22% vào năm 2030.

Việc chính thức hóa kinh tế phi chính thức, bao gồm yêu cầu về hóa đơn điện tử, siết thuế hộ kinh doanh và siết quản lý sàn thương mại điện tử, được nhận định sẽ tạo điều kiện cho các mô hình bán lẻ có tổ chức phát triển rõ nét hơn.

Triển vọng tài chính 2025–2028: Tăng trưởng trở lại sau giai đoạn chuyển tiếp, kèm theo rủi ro

Trên cơ sở kịch bản chuyển đổi phân phối và bối cảnh thị trường nêu trên, Vietcap xây dựng dự phóng tài chính cho MCH giai đoạn 2025–2028. Cụ thể, trong năm 2025, doanh thu của MCH được dự báo giảm nhẹ khoảng 3,6% so với năm 2024, xuống 29.781 tỷ đồng do tác động từ việc tái cơ cấu kênh phân phối và sự điều chỉnh tồn kho từ phía các nhà phân phối. Từ năm 2026, doanh thu được kỳ vọng phục hồi lên 34.376 tỷ đồng, tăng 15,4% so với 2025 và tiếp tục tăng lên 43.173 tỷ đồng vào năm 2028, tương ứng CAGR khoảng 13% giai đoạn 2025–2028.

Ở mức lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ dự kiến giảm từ 7.803 tỷ đồng năm 2024 xuống 6.426 tỷ đồng năm 2025, rồi tăng trở lại lên 7.687 tỷ đồng năm 2026 và 10.181 tỷ đồng năm 2028. Vietcap ước tính tốc độ tăng trưởng kép lợi nhuận sau lợi ích cổ đông thiểu số giai đoạn 2025–2028 vào khoảng 17%, trong đó mức tăng năm 2026 được dự báo khoảng 20% so với nền lợi nhuận đã điều chỉnh năm 2025. Biên lợi nhuận gộp cũng được kỳ vọng cải thiện từ 45,6% lên 46,6% trong giai đoạn này, nhờ chiến lược cao cấp hóa sản phẩm và khả năng định giá.

Về định giá, Vietcap sử dụng kết hợp mô hình chiết khấu dòng tiền trong 10 năm và hệ số P/E mục tiêu, đưa ra giá mục tiêu 220.800 đồng/cổ phiếu cho giai đoạn đến cuối năm 2026. Mức giá này tương ứng với P/E dự phóng lần lượt là 36 lần, 31 lần và 27 lần cho các năm 2025, 2026 và 2027, cao hơn mặt bằng trung vị của nhiều doanh nghiệp FMCG khu vực nhưng vẫn ở mức chiết khấu so với nhóm doanh nghiệp Ấn Độ có tốc độ tăng trưởng và biên lợi nhuận tương đối tương đồng.

Bên cạnh triển vọng tăng trưởng vẫn tồn tại những rủi ro đi kèm, đầu tiên là quá trình bao phủ trực tiếp nhà bán lẻ có thể khiến các đại lý bán buôn và nhà phân phối điều chỉnh tồn kho trong ngắn hạn, kéo theo biến động doanh thu theo quý. Trong dài hạn, nhóm đại lý chịu ảnh hưởng nhiều từ mô hình mới có thể tăng mức độ hỗ trợ cho các đối thủ cạnh tranh. Cùng với đó, ngành FMCG tại Việt Nam duy trì mức độ cạnh tranh cao, với sự tham gia của cả doanh nghiệp nội địa lẫn tập đoàn đa quốc gia, có thể tạo áp lực lên thị phần và quyền định giá của MCH trong các phân khúc chủ lực.

Trong bối cảnh đó, sự kiện chuyển niêm yết lên HOSE trong tháng 12/2025 được đặt vào một bức tranh rộng hơn: MCH đang đồng thời tái cấu trúc hệ thống phân phối, mở rộng danh mục sản phẩm và thích ứng với những thay đổi trong môi trường bán lẻ và chính sách. Dữ liệu trong báo cáo cho thấy dư địa tăng trưởng của thị trường FMCG Việt Nam còn đáng kể, song kết quả của giai đoạn 2026–2028 sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng doanh nghiệp vận hành trơn tru mô hình phân phối mới, duy trì lợi thế trong các ngành hàng cốt lõi và ứng phó với cạnh tranh ngày càng khốc liệt trong một thị trường đang được tái định hình.

Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/chuan-bi-len-hose-masan-consumer-mch-da-o-vung-ngam-ro-vn30-1416793.html