Chứng khoán Mỹ: Hai lực đẩy trái chiều

Theo dữ liệu từ công ty phân tích tài chính CFRA, chỉ số S&P 500 – thước đo theo dõi 500 công ty lớn nhất niêm yết tại Mỹ – đã tăng khoảng 18% kể từ ngày ông Trump chiến thắng. Chỉ số này khép lại tháng 10/2025 ở mức cao kỷ lục trong lịch sử, hoàn tất chuỗi 6 tháng tăng liên tiếp. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu hơn vào con số ấn tượng đó, bức tranh thực tế lại phức tạp hơn nhiều.

Thuế quan và rủi ro chính sách phủ bóng thị trường

Trong khi nhiều người kỳ vọng vào sự bùng nổ kinh tế sẽ đến từ việc cắt giảm thuế và nới lỏng quy định, thực tế cho thấy chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump mới là yếu tố tạo ra “sóng gió” lớn nhất trên thị trường.

Ông Dean Curnutt, CEO kiêm nhà sáng lập công ty tư vấn rủi ro Macro Risk Advisors LLC nhận định, đây là “một trong những giai đoạn bùng nổ và biến động mạnh nhất” từng chứng kiến.

Đỉnh điểm của sự hỗn loạn đến vào tháng 4/2025, khi Nhà Trắng công bố gói thuế quan được cho là nặng nề nhất trong vòng 90 năm. Biến động chứng khoán – tức mức độ dao động giá cổ phiếu – tăng vọt, khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại.

Không chỉ vậy, chính sách của ông Trump còn tác động trực tiếp đến từng doanh nghiệp. Cụ thể, ông yêu cầu Intel Corp. trao cho Chính phủ Mỹ 10% cổ phần để đổi lấy khoản hỗ trợ tài chính, giúp cổ phiếu công ty này hồi sinh. Tương tự, Chính phủ Mỹ cũng yêu cầu một phần sở hữu trong US Steel để phê duyệt các thỏa thuận kinh doanh, đồng thời mua cổ phần tại các công ty khai thác nhỏ được coi là quan trọng với an ninh quốc gia.

Ông Curnutt cảnh báo rằng, thị trường không thể chịu đựng mãi những cú sốc liên tiếp. “Điều tôi lo ngại là thị trường không có khả năng tự phục hồi tốt sau các cú sốc, bởi vì mọi thứ đều có giới hạn”, ông giải thích và ví von, thị trường giống như một công trình bị suy yếu khi bị rung lắc liên tục.

Làn sóng AI – động cơ thực sự kéo chỉ số S&P 500

Mặc dù mức tăng 18% của S&P 500 nghe có vẻ ấn tượng, song phần lớn đà tăng này đến từ một nhóm nhỏ các công ty công nghệ lớn được hưởng lợi từ làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI). Bảy doanh nghiệp công nghệ hàng đầu (Big Tech) đóng góp hơn một nửa mức tăng của toàn thị trường.

Cơn sốt AI đã đưa Nvidia Corp. trở thành công ty đầu tiên đạt giá trị 5.000 tỷ USD, trong khi Apple Inc. và Alphabet Inc. (công ty mẹ của Google) đều vượt mốc 4.000 tỷ USD.

Ông Alonso Munoz, Giám đốc đầu tư tại Hamilton Capital Partners LLC mô tả, hiện tượng này như việc “mọi người cùng lao vào làn sóng giao dịch AI”. Ông cho rằng, các nhà đầu tư tin công nghệ này vẫn đang ở giai đoạn đầu và sẽ tiếp tục bứt phá.

Các con số cho thấy sự chênh lệch rõ rệt: trong khi S&P 500 tính theo vốn hóa tăng 18%, phiên bản “equal-weight” (loại bỏ thiên lệch quy mô doanh nghiệp) chỉ tăng 5,2%. Đáng chú ý, cổ phiếu ở vị trí trung vị chỉ tăng 1,2%, cho thấy phần lớn lợi nhuận tập trung ở nhóm Big Tech, tức nhiều doanh nghiệp khác hầu như không được hưởng lợi từ đà tăng chung.

Giám đốc của Hamilton Capital Partners thừa nhận, đã bán bớt các khoản đầu tư trong các lĩnh vực ổn định hơn như tiện ích, y tế hay hàng tiêu dùng thiết yếu vào tháng 4 – thời điểm thị trường biến động – để chuyển sang tăng tỷ trọng cổ phiếu AI như Alphabet.

Khoảng cách tăng trưởng giữa Big Tech và phần còn lại

Nếu nhóm Big Tech tăng trưởng mạnh mẽ thì nhiều lĩnh vực truyền thống lại gặp khó khăn đáng kể. Các doanh nghiệp công nghiệp cũ và hàng tiêu dùng đang chật vật giữa vòng xoáy thuế quan và tăng trưởng kinh tế chậm lại.

Cổ phiếu các công ty tiêu dùng đặc biệt chịu áp lực như Chipotle Mexican Grill Inc. – chuỗi nhà hàng lớn của Mỹ chứng kiến cổ phiếu gần đây giảm mạnh khi khách hàng có xu hướng cắt giảm chi tiêu. Ngành hàng thiết yếu – bao gồm các doanh nghiệp sản xuất và bán mặt hàng tiêu dùng hàng ngày – suy giảm trong năm qua do thuế quan làm thu hẹp biên lợi nhuận.

Lĩnh vực hoạt động kém nhất là nguyên vật liệu, giảm khoảng 8% khi các công ty phải trả chi phí cao hơn cho nguyên liệu đầu vào, đặc biệt từ Trung Quốc – hệ quả trực tiếp của chính sách thuế quan Mỹ.