Chuyên gia VPBankS: Mua vào khi thị trường vượt đỉnh an toàn hơn so với mua khi thị trường điều chỉnh

Dòng tiền nội đang quyết định xu thế chỉ số VN-Index

Nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục có phiên 19/8 bán ròng hơn 1.500 tỷ đồng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, tiếp chuỗi 9 phiên bán ròng liên tiếp.

Tại chương trình “Việt Nam và các chỉ số: Tài chính Thịnh Vượng”, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS) nhận định việc khối ngoại bán ròng không phải là câu chuyện NĐT quá lo ngại trong khoảng 1 – 2 năm gần đây. Trước kia, giao dịch khối ngoại chiếm 16 – 20% thị phần nên một động thái bán ra làm cả thị trường náo loạn.

Nhưng trong thời gian gần đây, tỷ trong giao dịch của khối ngoại chỉ chiếm từ 6 – 8%. Cho nên, hành động bán ròng của khối ngoại có thể ảnh hưởng đôi chút đến tâm lý thị trường. Nhưng theo vị chuyên gia VPBankS, dòng tiền nội mới đang quyết định xu thế chỉ số VN-Index.

Theo ông Đức, nếu đoán đỉnh thị trường là bao nhiêu, cứ ba lần sẽ sai hai lần. Rất khó để biết chính xác đỉnh của thị trường. Nhưng để xác định vùng đỉnh lại không quá khó khăn.

“Từ khoảng đầu năm, VPBankS đã khá lạc quan với khả năng thị trường lên 1.800 – 1.900 điểm. Tôi nghĩ rằng hiện tại thị trường vẫn chưa chạm đỉnh. Tuy nhiên, đã có những dấu hiệu cho thấy vùng đỉnh bắt đầu được xác lập từ những phiên đầu tuần“, ông Đức nhận định.

Điển hình, trong giai đoạn vừa qua, thị trường tăng trưởng mạnh mẽ ở cả giá cả và khối lượng giao dịch, nhưng vẫn chưa có hiện tượng FOMO (lo sợ bỏ lỡ). Song, bắt đầu có hiện tượng FOMO, khi NĐT tập trung vào các đợt sóng ở những nhóm ngành khác nhau. Đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy thị trường bắt đầu đi vào vùng đỉnh.

Thêm vào đó, một chỉ báo kỹ thuật cho thấy thị trường đi vào vùng quá mua, đã tăng khá nóng. Trong lịch sử theo dõi VN-Index từ năm 2000 đến nay, ông Đức cho biết chỉ báo này xuất hiện 16 lần, xác suất dự báo đúng vào khoảng 80%. Chỉ báo có nghĩa rằng thị trường đang trong giai đoạn nóng nhất lịch sử, nhưng chưa phải là đỉnh.

Đồng thời, khi chỉ báo này phát tín hiệu, thị trường vẫn có thể tăng khoảng 2 – 3 tuần rồi mới có nhịp điều chỉnh và cũng chưa thể xác định là đỉnh. Trong một số trường hợp, sau nhịp điều chỉnh trên, thị trường vẫn có thể đi lên thêm nữa.

Nếu có quá nhiều tiền mặt và muốn đầu tư ngắn hạn, NĐT có thể mua vào trong thời gian rất ngắn, khoảng 1 – 2 tuần. Còn nếu nhìn cơ hội trong 3 – 6 tháng tới, NĐT vẫn sẽ có cơ hội để mua với mức giá hấp dẫn từ nửa đầu tháng 9 tới.

VN-Index chưa tạo đỉnh lớn

Tại chương trình, một câu hỏi khác được đặt ra là nên nắm giữ toàn bộ tiền hay giữ tỷ lệ cổ phiếu hợp lý, chuyên gia VPBankS cho biết tại Việt Nam, những NĐT thành công có tỷ lệ cổ phiếu cao hơn nhiều, thường khoảng 80% và ít khi xuống thấp hơn 70%. Bởi vậy, lời khuyên đầu tiên là trong bất kỳ điều kiện thị trường nào, NĐT nên duy trì tỷ lệ cổ phiếu khá cao.

Nhiều NĐT lo lắng khi mua vào đúng lúc thị trường vượt đỉnh. Ai cũng thích mua rẻ, nhưng ngành chứng khoán có sự khác biệt với nền kinh tế thật. “Nếu mớ rau đắt quá thì người tiêu dùng sẽ không mua, nhưng trong chứng khoán, mua vào khi thị trường vượt đỉnh thậm chí còn an toàn hơn so với mua khi thị trường điều chỉnh“, ông Đức nêu quan điểm.

Nguyên nhân là bởi một đợt điều chỉnh của thị trường có thể kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm. NĐT phải chờ rất lâu để thị trường tạo đáy và đi lên. Ngược lại, với thị trường uptrend, nhà đầu tư mua ở đỉnh sẽ có lời ngay ngày hôm sau khi thị trường đạt đỉnh mới.

Thực tế đã chứng minh nếu NĐT mua vào những ngày mà chỉ số chứng khoán lập đỉnh mới, hiệu suất đầu tư sẽ vượt trội so với tất cả thời gian khác.

Ví dụ, sau 5 năm, nếu mỗi ngày đều bỏ ra một số tiền để mua vào cổ phiếu, mức sinh lời chỉ là 71,4%. Tuy nhiên, nếu chỉ đầu tư vào những ngày chỉ số lập đỉnh mới thì vừa không mất thời gian chờ thị trường đi lên, vừa nhận được mức sinh lời lên tới 78,9%, cao hơn hẳn so với việc đầu tư định kỳ.

Ngoài ra, chúng ta chỉ có thể xác định vùng đỉnh, chứ không thể biết chính xác đỉnh ở mức nào. Việc chờ thị trường điều chỉnh từ 3 – 5% là không đáng. Nếu VN-Index điều chỉnh khoảng 10%, NĐT có thể chờ một chút. Những khoản đầu tư theo hướng “market timing” (đoán thị trường) chỉ có giá trị khi chỉ số chứng khoán giảm khoảng 20%. Tuy nhiên, trong lịch sử chứng khoán Việt Nam và thế giới, những đợt điều chỉnh 20% này rất hiếm, thường 2 năm mới có một lần với S&P 500 và 3 năm 2 lần với chứng khoán Việt Nam.

Theo vị chuyên gia, thay vì “chờ lâu để tìm cô gái vừa ý”, NĐT có thể đầu tư một phần ngay lập tức. Hiện tại, khả năng để chỉ số VN-Index lập một đỉnh lớn là chưa có. Thị trường chứng khoán có thể có một đỉnh trung hạn ngắn vào tháng 9, nhưng đỉnh lớn thì chưa.

Nhìn lại quá khứ, VN-Index chỉ tạo đỉnh lớn trong hai điều kiện: Khi chỉ số quá nóng, quá FOMO (P/E lên mức 20 lần). Hai đỉnh gần nhất 2018 và 2022, chỉ số P/E lần lượt là 20 và 22 lần. Hiện nay, P/E chỉ là 15 lần, nên để tạo đỉnh, thị trường phải tăng thêm 20% nữa, trong điều kiện lợi nhuận giữ nguyên. Nếu lợi nhuận tăng, chỉ số có thể phải tăng 20 – 30% để cho thấy thị trường quá nóng và phải điều chỉnh. Đồng thời, thị trường hiện nay được hỗ trợ rất lớn nhờ sự tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp.