Liên quan tới việc xây dựng phương án triển khai sắp xếp thị trường giao dịch cổ phiếu, trong thông báo mới nhất, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) đã chủ trì làm việc, phối hợp với Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh (HOSE), Sở GDCK Hà Nội (HNX) và Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) đánh giá toàn diện năng lực hệ thống giao dịch, đăng ký, lưu ký, thanh toán bù trừ, nhân sự, làm cơ sở đề xuất phương án điều chỉnh lộ trình thực hiện Thông tư số 69/2023/TT-BTC.
Chuyển giao cổ phiếu niêm yết vẫn chưa thể thực hiện do hạn chế năng lực hệ thống và chuẩn bị nhân sự đáp ứng yêu cầu sắp xếp
Cụ thể, sau khi hệ thống KRX chính thức go-live vào ngày 5/5/2025 và đi vào hoạt động ổn định, VNX đã chỉ đạo HOSE rà soát, đánh giá năng lực hệ thống, tổ chức bộ máy và nhân sự để chuẩn bị cho việc tiếp nhận cổ phiếu niêm yết từ HNX theo quy định tại Thông tư số 69/2023/TT-BTC.
Thứ nhất, về năng lực hệ thống CNTT và nguồn nhân lực phục vụ việc chuyển cổ phiếu từ HNX sang HOSE, hiện hệ thống KRX hiện hỗ trợ tối đa 2.000 mã chứng khoán, bảo đảm khả năng tiếp nhận cổ phiếu niêm yết từ HNX chuyển sang HOSE. Năng lực thiết kế hiện tại của hệ thống KRX là 4,5 triệu lệnh/ngày (gồm lệnh đặt, hủy, sửa). Tính đến 20/6/2025, ngày cao điểm nhất của HOSE ghi nhận 2.125.357 lệnh, ngày cao điểm nhất của HNX là 1,1 triệu lệnh, tổng khối lượng lệnh cao nhất 2 Sở chiếm 71,67% công suất.
Theo thông lệ, khi hệ thống đạt từ 70% công suất sẽ phải tính toán nâng cấp hệ thống. Việc tiếp nhận thêm khối lượng giao dịch từ HNX trong bối cảnh hiện nay có thể gây rủi ro quá tải, đặc biệt trong điều kiện thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ tăng khi thị trường được nâng hạng và kinh tế Việt Nam dự báo sẽ tăng trưởng cao trong thời gian tới. Do đó, VNX nhận thấy việc nâng cấp hệ thống trước khi thực hiện sắp xếp lại thị trường cổ phiếu là cần thiết nhằm đảm bảo hệ thống vận hành an toàn và ốn định.
Thứ hai, về nhân lực và bộ máy thực hiện quản lý sau sắp xếp, ngoài ra về nguồn lực nhân sự, hiện tại HNX đang bố trí khoảng 30-40 nhân sự phụ trách quản lý hơn 300 cổ phiếu niêm yết, Khi toàn bộ hơn 300 cổ phiếu niêm yết được chuyển sang HOSE, áp lực vận hành và giám sát sẽ tăng, đòi hỏi phải bổ sung nhân sự có kinh nghiệm kịp thời. Phương án dự kiến bao gồm tuyển dụng mới và điều chuyển nội bộ giữa các Sở, tuy nhiên vẫn cần thời gian đào tạo và sắp xếp để bảo đảm hiệu quả triển khai.
Do đó, mặc dù Thông tư 69/2023/TT-BTC đã có quy định lộ trình chuyển giao cổ phiếu niêm yết, nhưng đến thời điểm hiện tại, VNX cho biết việc triển khai vẫn chưa thể thực hiện được chủ yếu do nguyên nhân khách quan từ hạn chế năng lực hệ thống và chuẩn bị nhân sự đáp ứng yêu cầu sắp xếp.
Đề xuất giải pháp và lộ trình triển khai
VNX khẳng định việc triển khai sắp xếp lại thị trường cổ phiếu theo quy định tại Thông tư số 69 là một chủ trương đúng đắn cần sớm được thực hiện. VNX đã tổ chức họp bàn với VSDC, HOSE và HNX để rà soát, đánh giá toàn diện năng lực hệ thống CNTT, tổ chức nhân sự, bộ máy vận hành hiện nay, đề xuất cụ thể về phương án sắp xếp lại thị trường cổ phiếu, đảm bảo tính khả thi, phù hợp với việc tăng trưởng của TTCK.
Về năng lực hệ thống CNTT và nguồn nhân lực phục vụ việc chuyển cổ phiếu từ HNX sang HOSE, theo đánh giá của HOSE, để đáp ứng việc tiếp nhận cổ phiếu chuyển từ HNX và phù hợp mục tiêu nâng hạng thị trường năm 2025, cần xem xét Phương án tăng năng lực lệnh của hệ thống lên 10 triệu lệnh.
Thời gian qua, HOSE với vai trò chủ đầu tư đã làm việc với Nhà thầu KRX về nội dung này, nhà thầu dự kiến thực hiện trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên thời gian triển khai chưa dự phòng các rủi ro và vấn đề có thể phát sinh liên quan đến thủ tục, tính sẵn sàng của thiết bị… Nếu HOSE hoàn tất chuẩn bị và thống nhất ký hợp đồng với nhà thầu trong quý 3/2025, trong điều kiện tốt nhất, việc nâng cấp có thể hoàn thành vào khoảng cuối quý 2/2026.
VSDC cho rằng việc nâng cấp hệ thống cũng cần thực hiện đồng bộ các hệ thống đăng ký lưu ký, bù trừ thanh toán của VSDC, đảm bảo tương ứng với năng lực của hệ thống giao dịch.
Đối với nguồn nhân lực vận hành, giám sát, tổ chức thị trường, để đảm bảo nguồn lực thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận và quản lý toàn bộ cổ phiếu niêm yết chuyển từ HNX theo lộ trình, HOSE dự kiến cần bổ sung thêm khoảng 40 nhân sự. Các vị trí cần tuyển bao gồm: quản lý niêm yết, giám sát giao dịch và thông tin thị trường. Thời gian đào tạo dự kiến để các nhân sự mới có thể đáp ứng yêu cầu công việc là từ 3 đến 6 tháng.
Trong khi đó, HNX sẽ bố trí lại nguồn nhân sự phù hợp với việc vận hành thị trường UPCoM, triển khai các thị trường, sản phẩm mới trong tương lai.
Về lộ trình thực hiện sắp xếp lại thị trường cổ phiếu niêm yết, mặc dù toàn bộ cổ phiếu niêm yết chuyển sang HOSE nhưng HNX vẫn duy trì thị trường UPCoM và dự kiến trong tương lai sẽ triển khai thêm nhiều thị trường, sản phẩm mới như triển khai thị trường giao dịch các bon trong nước, thị trường các doanh nghiệp khởi nghiệp (start up)… Do đó, trong tương lai, HNX vẫn có các dư địa để phát triển các mảng thị trường mới, sản phẩm mới.
Do việc nâng cấp hệ thống CNTT và chuẩn bị nhân sự theo kế hoạch của HOSE dự kiến hoàn thành vào quý 2/2026, việc tiếp nhận toàn bộ cổ phiếu niêm yết từ HNX sang HOSE sẽ được triển khai từ sau quý 2/2026 và có thể hoàn thành trước ngày 31/12/2026. Vì vậy việc sửa đổi Thông tư số 69/2023/TT-BTC là cần thiết theo lộ trình phù hợp với việc nâng cấp hệ thống (sớm nhất quý 2/2026) và việc chuẩn bị nguồn nhân lực, tổ chức bộ máy (3-6 tháng).
Ngoài ra trong trường hợp HNX tiếp tục quản lý thị trường UPCOM thì cần thiết sửa đổi QĐ 37/2020/QĐ-TTg. VNX đã cử người tham gia tổ soạn thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 69/2023/TT-BTC theo Công văn số 472/PTTT ngày 03/7/2025 của UBCKNN và sẽ phối hợp, có ý kiến cụ thể về phương án sửa đổi Thông tư số 69/2023/TT-BTC theo chỉ đạo từ UBCKNN.
Ngoài ra, HOSE đề xuất phương án phân loại, sắp xếp cổ phiếu niêm yết sau khi tiếp nhận cổ phiếu từ HNX và được sắp xếp theo 2 bảng gồm bảng chính (Premium board) và bảng công ty cơ bản (Standard board), với 5/6 tiêu chí (loại bỏ tiêu chí giá trị vốn hóa) quy định tại khoản 2 Điều 109 Nghị định số 155/2020/TT-BTC. VNX đề xuất các đơn vị tiếp tục phối hợp với các Ban chuyên môn của UBCKNN để nghiên cứu, xây dựng phương án triển khai phù hợp.
Nguồn: https://cafef.vn/de-nghi-nang-cong-suat-krx-gap-doi-len-10-trieu-lenh-phien-chia-co-phieu-niem-yet-hose-thanh-2-bang-188250711235209078.chn
