Dịch bệnh lan rộng, nông hộ chịu ảnh hưởng nặng nề
Trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi lan rộng và gây thiệt hại nghiêm trọng, bức tranh ngành chăn nuôi Việt Nam hiện rõ hai mảng sáng – tối: Một bên là sự hồi sinh mạnh mẽ của các doanh nghiệp lớn với mô hình hiện đại, bên kia là những nông hộ nhỏ lẻ chịu ảnh hưởng nặng nề vì thiếu nguồn lực phòng dịch.
Tính đến ngày 1/8/2025, dịch tả lợn châu Phi đã tái bùng phát tại hơn 970 ổ dịch, trải khắp 710 xã, phường, tương đương hơn 21% tổng số xã trên cả nước. Số lượng lợn buộc tiêu hủy đã vượt mốc 100.000 con, gây thiệt hại nghiêm trọng cho hàng loạt hộ chăn nuôi quy mô nhỏ, vốn chiếm khoảng 50% tổng quy mô chăn nuôi cả nước.
Giá lợn hơi giảm mạnh từ tháng 5, hiện chỉ còn 62.000 đồng/kg, tương ứng sụt 22% so với đỉnh tháng 3. Nguyên nhân chủ yếu do nguồn cung tăng đột biến khi người dân lo ngại dịch bệnh và “bán chạy” đàn lợn, trong khi nhu cầu tiêu dùng không hồi phục tương xứng. Trong bối cảnh này, nhiều nông hộ rơi vào thế bị động, buộc phải thu hẹp quy mô hoặc bỏ chuồng vì không đủ lực ứng phó dịch bệnh kéo dài.
Mặc dù Việt Nam đã sản xuất được 3 loại vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi, cung ứng ra thị trường 7,8 triệu liều, nhưng tỷ lệ sử dụng vẫn ở mức thấp. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, nguyên nhân chính đến từ tâm lý e ngại hiệu quả vaccine và thiếu truyền thông từ hệ thống thú y cơ sở, lực lượng tuyến đầu trong kiểm soát dịch bệnh.
Doanh nghiệp lớn bứt tốc nhờ mô hình hiện đại, an toàn sinh học
Trái ngược với bức tranh ảm đạm của khu vực nông hộ, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi quy mô lớn lại ghi nhận kết quả kinh doanh tăng trưởng mạnh mẽ trong quý II/2025 nhờ kiểm soát tốt dịch bệnh và chủ động tiêm phòng vaccine.
Doanh nghiệp đầu ngành chăn nuôi là Công ty CP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (DBC) báo lãi ròng 507 tỷ đồng trong quý II, tăng 3,5 lần cùng kỳ. Doanh thu thuần đạt 3.800 tỷ đồng, tăng 20%. Lũy kế 6 tháng, Dabaco ghi nhận hơn 7.400 tỷ đồng doanh thu và 1.000 tỷ đồng lợi nhuận ròng, gấp 4,7 lần cùng kỳ và đã vượt kế hoạch cả năm.
Công ty CP Nông nghiệp BAF Việt Nam (BAF) cũng đạt bước tiến vượt bậc khi tiêu thụ hơn 175.000 con lợn trong quý II, mang lại gần 1.400 tỷ đồng doanh thu và 195 tỷ đồng lợi nhuận ròng, gấp 5,6 lần cùng kỳ. Đây là quý có lãi cao nhất từ khi BAF niêm yết, nhờ vào hệ thống 800.000 con giống và kế hoạch đưa thêm 8 trang trại công nghệ cao vào vận hành trong năm nay.
Không nằm ngoài cuộc đua, Công ty CP Masan Meatlife (thuộc Tập đoàn Masan) ghi nhận doanh thu quý II đạt 2.340 tỷ đồng, tăng 31% so với cùng kỳ, riêng mảng chăn nuôi tăng tới 66%. Lợi nhuận ròng đạt 249 tỷ đồng, đóng góp đáng kể vào tổng lợi nhuận sau thuế 1.619 tỷ đồng của toàn Tập đoàn Masan.
Điểm chung của các doanh nghiệp này là sở hữu mô hình chăn nuôi khép kín, ứng dụng công nghệ cao, và kiểm soát tốt an toàn sinh học. Nhờ chủ động tiêm phòng và giám sát dịch tễ chặt chẽ, họ duy trì sản lượng ổn định bất chấp bối cảnh dịch bệnh phức tạp.
Cần nhanh chóng chuyển mình
Trong khi khu vực doanh nghiệp tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào mở rộng quy mô, nâng cấp hệ thống trang trại và bảo đảm an toàn sinh học, thì nông hộ nhỏ lẻ vốn chiếm một nửa ngành chăn nuôi lại đang dần tụt lại phía sau.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ngành chăn nuôi đang chuyển dịch theo hướng hiện đại, với mục tiêu tăng trưởng 5,7 – 5,98% trong năm 2025. 6 tháng đầu năm, ngành đã tăng trưởng 5,3%, vượt kịch bản dự báo, phần lớn nhờ khối doanh nghiệp đầu tư lớn. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, ngành cần chính sách hỗ trợ cụ thể và đồng bộ hơn với nhóm nông hộ.
Ngày 1/8, Bộ đã đề nghị các địa phương khẩn trương triển khai Nghị định 116/2025/NĐ-CP về hỗ trợ thiệt hại do dịch bệnh trên vật nuôi. Nghị định quy định rõ về mức hỗ trợ, nguồn ngân sách, thủ tục chi trả đối với các hộ phải tiêu hủy đàn vật nuôi để phòng dịch, qua đó tạo điều kiện để tái đàn an toàn sau dịch.
Đồng thời, việc củng cố hệ thống thú y cơ sở và tăng cường tuyên truyền hiệu quả vaccine cũng được xác định là nhiệm vụ cấp bách. Bên cạnh đó, ngành chức năng sẽ siết chặt kiểm soát giết mổ, vận chuyển, tiêu thụ thịt lợn nhằm giảm nguy cơ lây lan dịch, bảo vệ sản xuất và quyền lợi người tiêu dùng.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/dich-tai-bung-phat-nhieu-nong-ho-lao-dao-dieu-gi-giup-cac-ong-lon-chan-nuoi-van-lai-dam-1395219.html
