Gần một thập kỷ trước, báo cáo tài chính kiểm toán năm 2015 của Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) từng gióng lên hồi chuông cảnh báo khi kiểm toán lưu ý về yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục. Đến nay, áp lực nợ vẫn là bài toán chưa có hồi kết với HAGL, nhưng bước đi mới nhất của tập đoàn này cho thấy quyết tâm thoát vòng xoáy tài chính.
Ngày 25/9 vừa qua, HAGL phát hành 210 triệu cổ phiếu, tương ứng 2.100 tỷ đồng mệnh giá, để hoán đổi hơn 2.500 tỷ đồng nợ cho 6 chủ nợ. Với tỷ lệ chuyển đổi 12.000 đồng nợ lấy 1 cổ phiếu, thương vụ này trở nên “có lợi” hơn trong bối cảnh giá cổ phiếu HAG đang giao dịch ở vùng 16.500 đồng/cổ phiếu, sau khi tăng tới 35% từ đầu năm. Dù vậy, số cổ phiếu phát hành thêm sẽ bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng một năm.
Không chỉ HAGL, nhiều doanh nghiệp khác cũng chọn giải pháp tăng vốn cổ phần nhằm vừa bổ sung nguồn lực, vừa trả nợ. Tổng CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIC Corp, mã DIG – HoSE) vừa thông qua kế hoạch chào bán 150 triệu cổ phiếu với giá 12.000 đồng/cổ phiếu sau nhiều lần trì hoãn. Khoảng 30% vốn thu về sẽ được dùng để thanh toán lô trái phiếu dự kiến đáo hạn cuối năm 2026, còn lại bổ sung cho các dự án bất động sản. Công ty cổ phần Phú Tài cũng sẽ phát hành hơn 13,3 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu trong năm 2025 để thu về khoảng 160 tỷ đồng, phần lớn dùng trả nợ ngân hàng.
Ảnh minh hoạ
Trên thị trường, xu hướng phát hành cổ phiếu trả nợ ngày càng sôi động. Công ty cổ phần Phát triển Hạ tầng Kỹ thuật (IJC) đang triển khai đợt chào bán có thể mang về hơn 2.518 tỷ đồng, trong đó ưu tiên dành một phần cho việc giảm áp lực nợ vay. Tập đoàn Nam Long (NLG) cũng lên kế hoạch huy động hơn 2.500 tỷ đồng thông qua chào bán hơn 100 triệu cổ phiếu với giá 25.000 đồng/cổ phiếu. Nguồn vốn này sẽ tập trung cho các dự án bất động sản trọng điểm và khoảng 640 tỷ đồng thanh toán các nghĩa vụ tài chính. Trước đó, Nam Long đã phát hành trái phiếu trị giá 1.660 tỷ đồng trong hai năm 2024-2025 để cơ cấu lại nợ.
Trong bối cảnh doanh nghiệp dồn dập trả nợ, cơ quan quản lý cũng hướng tới việc đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường vốn, từ trái phiếu công trình, trái phiếu PPP đến trái phiếu xanh và ESG. Những công cụ mới này được kỳ vọng sẽ mở rộng kênh huy động vốn, giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng và tạo thêm lựa chọn cho doanh nghiệp ở từng giai đoạn phát triển.
Dù vậy, các chuyên gia cảnh báo phát hành cổ phiếu để trả nợ cũng tiềm ẩn rủi ro. Khi lượng cổ phiếu lưu hành tăng nhanh trong khi lợi nhuận chưa kịp bứt phá, các chỉ số tài chính như ROE hay EPS sẽ bị pha loãng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi cổ đông hiện hữu và khả năng chi trả cổ tức. Với những doanh nghiệp duy trì lợi nhuận ổn định như Phú Tài, việc tăng vốn có thể là bước đệm gia tăng nội lực, nhất là khi ngành gỗ xuất khẩu Việt Nam vẫn còn đối mặt nhiều thách thức từ chính sách thương mại quốc tế.
Trường hợp HAGL được xem là tín hiệu tích cực khi tập đoàn đã xóa hết lỗ lũy kế tính đến ngày 30/6/2025, nhờ sự phục hồi doanh thu và lợi nhuận từ mảng kinh doanh nông sản. Tuy nhiên, ngoài phương án hoán đổi nợ thành vốn cổ phần, HAGL vẫn cần thanh lý một số khoản đầu tư, tài sản và thu hồi vốn từ các đối tác để đảm bảo dòng tiền trong năm tới.
Đòn bẩy tài chính, nếu được sử dụng hợp lý, có thể giúp doanh nghiệp khuếch đại lợi nhuận và mở rộng thị phần. Nhưng khi lạm dụng vốn vay trong bối cảnh thị trường khó khăn, chi phí lãi vay và nghĩa vụ trả nợ lại trở thành gánh nặng, đẩy doanh nghiệp vào vòng xoáy nợ nần cần nhiều năm mới có thể khắc phục.
Phương Thảo(t/h)
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/doanh-nghiep-dua-phat-hanh-co-phieu-tra-no-hagl-dic-corp-nam-long-chay-dua-thoat-ap-luc-tai-chinh/35775538
