Cơ hội lớn từ nhu cầu sạc ngày một gia tăng
Khi ô tô điện ngày càng phổ biến tại Việt Nam, việc đầu tư vào trạm sạc đang trở thành xu hướng đầu tư mới mẻ, hiệu quả và ít rủi ro dành cho chủ mặt bằng. Công ty CP Ô tô TMT (HOSE: TMT) – doanh nghiệp trong nước tiên phong phân phối xe điện cỡ nhỏ và phát triển hạ tầng sạc – vừa công bố kế hoạch triển khai 30.000 trạm sạc trên toàn quốc, đồng thời kêu gọi hợp tác từ các chủ đất, bãi xe và nhà đầu tư.
Trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam cam kết trung hòa carbon vào năm 2050, các thành phố lớn đẩy mạnh xe điện công cộng, và nhiều địa phương như Phú Quốc thí điểm “đảo xe điện”, nhu cầu về trạm sạc hứa hẹn sẽ tăng trưởng đột phá trong 5–10 năm tới.
Tuy nhiên, mạng lưới trạm sạc hiện tại còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được lượng xe điện đang ngày một tăng nhanh. Khoảng trống hạ tầng đó đang trở thành “vùng trũng đầu tư” hấp dẫn, đặc biệt cho những người sở hữu đất trống, bãi đỗ xe, mặt bằng thương mại tại khu dân cư đông đúc, trung tâm thương mại, trạm dừng nghỉ hoặc ven cao tốc.
Đại diện Ô tô TMT cho biết: “Chủ đất có thể tạo ra dòng tiền thụ động từ việc cho thuê lắp trạm sạc, không cần vận hành hay quản lý phức tạp như các mô hình kinh doanh truyền thống. Đây là khoản đầu tư bền vững, mang lại lợi nhuận ổn định”.
TMT Motors hiện triển khai hai hình thức hợp tác chính:
- Cho thuê mặt bằng: Chủ đất không cần đầu tư thiết bị, được chia lợi nhuận từ phí sạc theo tỷ lệ. TMT sẽ chịu trách nhiệm toàn bộ chi phí lắp đặt, bảo trì.
- Đồng đầu tư: Chủ đất góp vốn cùng TMT, hưởng phần lợi nhuận cao hơn và sở hữu một phần trạm sạc về lâu dài.
Với yêu cầu kỹ thuật tối thiểu – diện tích khoảng 40m² và hệ thống điện ổn định, chủ đất hoàn toàn không cần kiến thức chuyên môn về xe điện hay vận hành thiết bị. TMT đảm nhiệm toàn bộ khâu lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng, đồng thời cam kết mở trạm phục vụ tất cả các hãng xe điện, không giới hạn trong phạm vi xe TMT, từ đó tối ưu hóa công suất khai thác và doanh thu cho đối tác.
Dự kiến năm 2025, TMT sẽ triển khai chuỗi trạm đầu tiên tại Hà Nội, TP.HCM trước khi mở rộng ra các địa phương trọng điểm. Chủ đất đăng ký sớm sẽ được ưu tiên lựa chọn vị trí “vàng” và hỗ trợ quảng bá địa điểm.
Trước đó, VinFast là doanh nghiệp tiên phong triển khai mô hình hợp tác trạm sạc xe điện trên quy mô toàn quốc. Từ năm 2022, VinFast đã mở cổng đăng ký đối tác trạm sạc với chính sách “đầu tư 0 đồng”, hỗ trợ toàn bộ chi phí thiết bị, lắp đặt, bảo trì và bảo hiểm, trong khi đối tác mặt bằng chỉ cần cung cấp diện tích phù hợp và có thể chia sẻ doanh thu. Các loại mặt bằng như trạm dừng nghỉ, bãi đỗ xe, trung tâm thương mại hay cây xăng dư diện tích đều có thể tham gia mô hình này. Mục tiêu của VinFast không chỉ là mở rộng hệ sinh thái sạc cho riêng xe hãng mình mà còn thúc đẩy xu hướng giao thông xanh, xây dựng hạ tầng sạch và hiện đại. Mô hình hợp tác này nhanh chóng thu hút sự quan tâm của nhiều cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp sở hữu quỹ đất nhàn rỗi – những người trước đây từng phải đối mặt với rào cản lớn nếu muốn hợp tác mở cây xăng truyền thống.
Bên cạnh doanh thu từ sạc điện, mô hình trạm sạc còn có thể tích hợp thêm dịch vụ café, rửa xe, bán lẻ, quảng cáo… giúp tăng nguồn thu phụ đáng kể cho chủ mặt bằng.
So với cây xăng, trạm sạc điện mang đến cơ hội đầu tư dễ tiếp cận hơn
Trong nhiều năm qua, việc cho thuê đất để mở cây xăng được xem là một hình thức đầu tư ổn định, thường gắn với những vị trí giao thông thuận tiện và có lưu lượng phương tiện lớn. Tuy nhiên, để triển khai mô hình này, chủ đất cần đáp ứng một loạt điều kiện khắt khe về diện tích, an toàn cháy nổ, đánh giá tác động môi trường và quan trọng nhất là phải phù hợp với quy hoạch phân bố cửa hàng xăng dầu do cơ quan chức năng địa phương phê duyệt.
Thông thường, cửa hàng xăng dầu hạng I, hạng II – tức là những trạm có quy mô tiếp nhận xe tải lớn, lưu lượng phục vụ cao – đòi hỏi diện tích tối thiểu lên tới 1.000m² để đủ chỗ cho bồn chứa, trụ bơm, khu vực đỗ xe, nhà điều hành và hành lang an toàn phòng cháy chữa cháy. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều trạm xăng nhỏ nằm trong nội đô hoặc vùng nông thôn chỉ cần diện tích khoảng 300–500m² là có thể vận hành, miễn là đáp ứng đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và được cấp phép theo quy hoạch địa phương. Dù vậy, chi phí đầu tư ban đầu cho một cây xăng vẫn rất lớn, thường dao động từ vài tỷ đến cả chục tỷ đồng nếu tính cả hạ tầng, bồn chứa và hệ thống phòng cháy. Ngoài ra, hoạt động bán lẻ xăng dầu bị siết chặt quản lý, dễ chịu rủi ro từ kiểm tra định kỳ, yêu cầu về an toàn vận hành và biến động giá xăng dầu.
Trong khi đó, mô hình trạm sạc điện đang nổi lên như một lựa chọn đầu tư mới mẻ, hiện đại và linh hoạt hơn. Chủ đất chỉ cần mặt bằng từ 40m² trở lên với nguồn điện ổn định là đã có thể hợp tác với doanh nghiệp phát triển trạm sạc, mà không phải tự mình đầu tư hay vận hành. Các thủ tục pháp lý liên quan đơn giản hơn rất nhiều, không yêu cầu đánh giá tác động môi trường hay cấp phép cháy nổ phức tạp. Đặc biệt, trong mô hình hợp tác như Ô tô TMT đang triển khai, chủ đất có thể chọn hình thức cho thuê mặt bằng để hưởng phần trăm lợi nhuận hoặc đồng đầu tư để nhận thu nhập cao hơn, tất cả đều do phía doanh nghiệp chịu trách nhiệm kỹ thuật và bảo trì.
Không chỉ đơn thuần là điểm nạp năng lượng cho xe điện, trạm sạc còn có thể tích hợp thêm các dịch vụ như rửa xe, bán đồ uống, cửa hàng tiện lợi hoặc biển quảng cáo ngoài trời. Nhờ thời gian sạc thường kéo dài từ 20 phút đến hơn 1 giờ, các dịch vụ đi kèm này tạo thêm nguồn thu hấp dẫn cho chủ mặt bằng, điều mà mô hình cây xăng với nhịp độ giao dịch nhanh không dễ đạt được.
Về dài hạn, trong bối cảnh thế giới đang thúc đẩy chuyển đổi năng lượng sạch và giảm dần phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, mô hình trạm sạc được đánh giá là bước đi phù hợp với xu hướng phát triển bền vững. Đầu tư vào trạm sạc không chỉ là cách tạo ra dòng tiền thụ động, mà còn là một phần trong hệ sinh thái giao thông xanh của tương lai.
So sánh nhanh: Trạm sạc xe điện và cây xăng truyền thống
Tiêu chí | Trạm sạc xe điện | Cho thuê mở cây xăng |
Diện tích mặt bằng | Từ 40m² trở lên | Phổ biến từ 300–1.000m² tùy quy mô |
Thủ tục pháp lý | Đơn giản, không yêu cầu phò cháy chữa cháy hay đánh giá tác động môi trường | Phức tạp, cần nhiều cấp phép và quy hoạch |
Chi phí đầu tư | Thấp, có thể hợp tác không cần góp vốn | Cao, từ vài tỷ đồng |
Rủi ro vận hành | Thấp, không liên quan hóa chất nguy hiểm | Cao, dễ vi phạm quy định môi trường, phòng cháy chữa cháy |
Tích hợp dịch vụ bổ trợ | Linh hoạt: café, tiện lợi, quảng cáo | Hạn chế hơn, chủ yếu chỉ rửa xe, cửa hàng |
Khả năng sinh lời dài hạn | Tăng theo số lượng xe điện | Phụ thuộc thị trường xăng dầu |
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/doanh-nghiep-muon-hop-tac-voi-chu-dat-mo-tram-sac-xe-dien-mo-hinh-de-sinh-loi-ma-khong-phuc-tap-nhu-cay-xang-1382349.html