Báo cáo của VDSC đánh giá, việc tái phân bổ khoản lỗ và áp dụng giá điện 2 thành phần sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhóm khách hàng công nghiệp.
Theo VDSC, đề xuất tái phân bổ khoản lỗ lũy kế 45 nghìn tỉ đồng của EVN vào giá điện và áp dụng cơ chế giá điện 2 thành phần sẽ tăng chi phí sử dụng điện (đặc biệt với nhóm khách hàng công nghiệp sản xuất). Ảnh: EVN
Đối tượng bị ảnh hưởng
Tại dự thảo lần 3 Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025 về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, Bộ Công Thương đề xuất bổ sung quy định cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được tính các khoản chi phí khác chưa được hạch toán đầy đủ trước đây vào giá bán lẻ điện bình quân.
Điều này tạo cơ sở pháp lý để EVN thu hồi khoản lỗ của các năm trước thông qua việc điều chỉnh giá bán lẻ điện trong các năm tiếp theo.
Báo cáo Triển vọng thị trường tháng 9.2025 của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá Bộ Công Thương đang dần chuyển dịch phương pháp xác định giá bán lẻ điện theo xu hướng thị trường hóa và minh bạch hóa, để phản ánh thực tế chi phí phát điện và các chi phí liên quan trong thị trường điện.
Bộ Công Thương cũng đã cho phép EVN tăng giá điện ở mức tối đa 5%, 3 lần một năm, mà không cần sự chấp thuận của Bộ Công Thương. Những điều chỉnh này đã giúp EVN cải thiện kết quả kinh doanh và hoạt động có lãi trở lại trong năm 2024.
“Hiện tại, EVN đang đề xuất tái điều chỉnh giá bán lẻ điện với 2 đề xuất (1) tái phân bổ khoản lỗ lũy kế 45 nghìn tỉ đồng của Tập đoàn trong năm 2022 và 2023 vào trong giá điện bán lẻ và (2) áp dụng cơ chế giá điện 2 thành phần. Các đề xuất này sẽ tăng chi phí sử dụng điện (đặc biệt với nhóm khách hàng công nghiệp sản xuất) nhưng cũng sẽ tạo dư địa tài chính để EVN đầu tư phát triển các dự án mới” – chuyên gia của VDSC đánh giá.
EVN không thể chịu thâm hụt được mãi
Theo ông Trịnh Quốc Vũ – Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương), đối với đề xuất cho phép EVN được tính các khoản chi phí khác chưa được hạch toán đầy đủ vào giá điện, cần làm rõ những chi phí nào hợp lý, hợp lệ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam chưa được hạch toán và tính toán đủ vào giá bán lẻ điện.
Năm 2022 và năm 2023 xảy ra xung đột địa chính trị giữa Nga và Ukraine làm cho thị trường năng lượng sơ cấp của thế giới biến động rất mạnh, cụ thể là giá tăng rất bất thường. Biến động rất lớn của nhiên liệu sơ cấp sẽ phản ánh trong giá phát điện thông qua hợp đồng mua bán điện được điều chỉnh theo giá nhiên liệu đầu vào. Đến năm 2023, mặt bằng giá nhiên liệu tốt hơn năm 2022 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mặt bằng chung về giá nhiên liệu năm 2021.
“Điều này dẫn đến chi phí mua điện của EVN từ các nguồn điện, nhất là từ các nguồn sử dụng năng lượng hóa thạch, bao gồm than, khí và dầu, đều tăng rất lớn” – ông Trịnh Quốc Vũ cho biết.
Theo Phó Cục trưởng Cục Điện lực, dựa vào quy định về giá điện, các chi phí hợp lý, hợp lệ trong cấu thành chi phí giá điện đầu vào của EVN sẽ được tính vào giá bán lẻ điện bình quân để điều chỉnh.
Tuy nhiên, trong bối cảnh năm 2022 chúng ta mới bước ra từ đại dịch COVID-19, nền kinh tế và các lĩnh vực cần có sự ổn định để phục hồi sau đại dịch, chúng ta đã quyết định chưa điều chỉnh giá điện. Trong năm 2022, không có một lần nào tăng giá điện. Năm 2023 có 2 lần tăng nhưng thấp. Cuối năm 2023, EVN chịu một khoản thâm hụt do chi phí, chúng ta quen gọi là lỗ lũy kế, đến khoảng 50.000 tỉ đồng.
Đó là chưa tính đến khoảng 21.800 tỉ đồng chênh lệch tỉ giá điện mà EVN phải trả cho các đơn vị phát điện theo hợp đồng mua bán điện. Tức là do trượt tỉ giá giữa đồng nội tệ VND và các đồng ngoại tệ mà các đơn vị phát điện phải đi vay vốn từ các tổ chức tín dụng nước ngoài để đầu tư vào các nguồn điện và EVN phải có trách nhiệm thanh toán trong hợp đồng mua bán điện. Điều đó tạo ra thâm hụt giữa doanh thu so với tổng chi phí cấu thành nên giá điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
“Không sớm thì muộn chúng ta phải cho doanh nghiệp hạch toán tính đúng tính đủ vào giá điện, bởi vì EVN cũng không thể chịu được mãi” – ông Trịnh Quốc Vũ nhấn mạnh.
Tuyết Lan
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/doi-tuong-bi-anh-huong-nhieu-nhat-neu-phan-bo-khoan-lo-cua-evn-vao-gia-dien/35571320
