Giải trình không hợp lý về số dư quỹ tiền mặt lớn, CSI nhận ý kiến kiểm toán ngoại trừ

Ngày 27/03, CTCP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam (UPCoM: CSI) đã giải trình ý kiến kiểm toán trên BCTC kiểm toán năm 2024, liên quan đến số tiền mặt tồn quỹ trung bình và giá trị hợp lý của các tài sản tài chính sẵn sàng để bán.

Trong phần cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ, Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn UHY nêu hai nội dung đáng chú ý.

Đầu tiên là về số tiền mặt tồn quỹ trung bình trong năm 2024 của CSI là khoảng 62 tỷ đồng, số tiền mặt này được Công ty nộp vào tài khoản ngân hàng hoặc tiền gửi có kỳ hạn vào thời điểm cuối mỗi quý và được rút về nhập quỹ tiền mặt vào các ngày đầu quý sau (số tiền gửi ngân hàng nhập quỹ tiền mặt tại ngày 02/01/2025 là 7 tỷ đồng).

UHY cho biết đã không nhận được các giải trình hợp lý về việc duy trì số dư quỹ tiền mặt lớn nêu trên, do đó không đánh giá được ảnh hưởng của vấn đề này đến BCTC.

Trên BCTC kiểm toán năm 2024, tại thời điểm cuối năm, CSI đang có số dư gần 43 tỷ đồng tiền và tương đương tiền, chủ yếu là tiền gửi ngân hàng gần 27 tỷ đồng. Công ty cũng phát sinh hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn ngày 04/12/2024 tại BIDV với giá trị 16 tỷ đồng, lãi suất 4.2%/năm, thời hạn 1 tháng, trả lãi cuối kỳ.

Nguồn: BCTC kiểm toán năm 2024 của CSI

Vấn đề thứ hai được UHY nêu là tại ngày 31/12/2024, khoản mục tài sản tài chính sẵn sàng để bán (AFS) trên BCTC của CSI là khoản đầu tư góp vốn mua cổ phần các công ty chưa niêm yết với giá trị 32.4 tỷ đồng, bằng với đầu năm, bao gồm 18.2 tỷ đồng đầu tư vào CTCP Đầu tư Quốc tế Galaxy Việt Nam và 14.2 tỷ đồng đầu tư vào CTCP Công nghệ Noah.

UHY không nhận được tài liệu để xác định giá trị hợp lý của các khoản mục này tại thời điểm báo cáo, qua đó không đánh giá được giá trị hợp lý của khoản mục này cũng như ảnh hưởng của vấn đề này tới BCTC.

Ghi nhận trên BCTC kiểm toán năm 2024, tại ngày 31/12/2024, CSI cho biết giá trị hợp lý của các khoản đầu tư vào CTCP Đầu tư Quốc tế Galaxy Việt Nam là gần 18.2 tỷ đồng và CTCP Công nghệ Noah là hơn 14 tỷ đồng, tương ứng giảm nhẹ so với giá trị ghi sổ.

Công ty cũng cho biết rằng không thể xác định được giá trị hợp lý một cách đáng tin cậy vì không có giá niêm yết trên thị trường. Do không thu thập được BCTC kiểm toán/soát xét của các đơn vị nhận đầu tư nên Công ty xác định giá trị hợp lý của các tài sản này theo phương pháp vốn chủ theo BCTC kết thúc tại ngày 31/12/2024 do đơn vị tự lập.

Nguồn: BCTC kiểm toán năm 2024 của CSI

Đưa ra giải trình nhưng gần như tương tự các lần trước

Trong ngày 27/03, CSI cũng đã có văn bản giải trình về các vấn đề nêu trên. Về tiền mặt tồn quỹ, trong năm 2024, trong khi chờ một số kế hoạch kinh doanh liên quan đến việc sử dụng nguồn vốn nên Công ty vẫn duy trì việc tồn quỹ tiền mặt trung bình khoảng 62 tỷ đồng, số dư cũng được nộp vào tài khoản ngân hàng đầy đủ các kỳ báo cáo hàng quý và có xác nhận số dư ngân hàng đầy đủ.

CSI nhấn mạnh việc đã sử dụng nguồn vốn hiệu quả hơn trong 6 tháng cuối năm, tập trung vào các nghiệp vụ kinh doanh chính, trong đó: Tự doanh (đầu tư vào chứng chỉ quỹ mở, cổ phiếu niêm yết) đã đầu tư gần 45 tỷ đồng, dự kiến còn đầu tư gần 13 tỷ đồng đang để trên tài khoản thanh toán không kỳ hạn tại BIDV; Ủy thác quản lý danh mục đầu tư 35 tỷ đồng; Nguồn cung cấp dịch vụ margin và ứng trước tiền bán cho khách hàng 20 tỷ đồng, trong đó 16 tỷ đồng chưa dùng đến đang gửi có kỳ hạn tại BIDV để tối ưu hóa nguồn vốn; Phần vốn còn lại hiện tại khoảng 13 tỷ đồng đang để trên tài khoản tại các NHTM để thanh toán chi phí vận hành thường xuyên.

Về tài sản tài chính AFS, Công ty cho biết đã thực hiện khoản đầu tư góp vốn mua cổ phần của CTCP Đầu tư Quốc tế Galaxy Việt Nam 18.2 tỷ đồng và CTCP Công nghệ Noah 14.2 tỷ đồng theo đúng quy định hiện hành. Do Galaxy Việt Nam và Noah đều chưa niêm yết, chưa đại chúng nên không phát hành BCTC 6 tháng năm 2024, nên CSI không có cơ sở để đánh giá giá trị hợp lý cho khoản đầu tư này.

Khoản đầu tư vào các Công ty nêu trên chiếm 17.9% vốn chủ sở hữu và 17.8% tổng tài sản. CSI đã được loại trừ trong Báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính tại thời điểm 31/12/2024 theo đúng quy định.

Vấn đề còn đáng lo ngại hơn khi CSI thực tế đã vướng phải các vấn đề này từ lâu và phần giải trình mới đây cũng không khác là bao so với những lần trước.

Cụ thể, CSI cũng đã bị UHY đưa ra ý kiến ngoại trừ trên BCTC bán niên năm 2024 do các vấn đề tương tự, trong đó số tiền mặt tồn quỹ trung bình lên đến khoảng 121 tỷ đồng.

Đáng nói hơn, sau các giải trình của CSI thời điểm đó, phía kiểm toán UHY đã phúc đáp với việc tiếp tục nhấn mạnh việc không nhận được các giải trình hợp lý về việc duy trì số dư quỹ tiền mặt lớn và không thu thập được các tài liệu thích hợp để xác định giá trị hợp lý các khoản đầu tư AFS.

Quay về thời điểm công bố BCTC kiểm toán năm 2023, CSI cũng bị đơn vị kiểm toán là Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam (VAE) nêu lên các vấn đề tương tự. Trong đó, số tiền mặt trung bình năm 2023 lên đến 127 tỷ đồng, hay các công ty được CSI góp vốn được cho biết đang hoạt động cầm chừng, tài sản chủ yếu là các khoản phải thu khác.

Thua lỗ hai năm liên tiếp, chuyển trạng thái lỗ lũy kế

Trong năm 2024, tình hình kinh doanh của CSI không mấy khả quan khi chịu lỗ ròng gần 15 tỷ đồng, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp thua lỗ.

Công ty cho biết, thị trường năm vừa qua tiềm ẩn nhiều rủi ro, thanh khoản thấp nên tốc độ tăng trưởng khách hàng vẫn rất thấp, tài sản khách hàng giảm, giá trị giao dịch của khách hàng theo đó cũng sụt giảm mạnh dẫn đến doanh thu hoạt động chỉ đạt gần 12 tỷ đồng, trong khi phải gồng gánh chi phí hoạt động hơn 11 tỷ đồng, chi phí quản lý hơn 13 tỷ đồng, chi phí khác hơn 1 tỷ đồng.

Với việc thua lỗ hai năm liền, CSI đã chính thức chuyển sang trạng thái lỗ lũy kế hơn 2 tỷ đồng tại thời điểm cuối năm 2024.