Hai đề xuất – Một khát vọng lớn
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 61 tỷ USD, là công trình mang tính biểu tượng cho chiến lược kết nối vùng, kích thích phát triển kinh tế – xã hội trong dài hạn. Trong bối cảnh đó, việc hai doanh nghiệp Việt Nam là VinSpeed (thuộc Vingroup) và THACO (Tập đoàn Trường Hải) chủ động đề xuất đầu tư cho thấy sự trưởng thành và tầm nhìn dài hạn của khu vực kinh tế tư nhân.
VinSpeed đề xuất triển khai toàn tuyến trong vòng 5 năm, với cơ cấu vốn gồm 20% từ nguồn lực doanh nghiệp (khoảng 12,27 tỷ USD) và 80% còn lại đề nghị Nhà nước cho vay không lãi suất trong 35 năm. Điểm nhấn trong đề xuất của VinSpeed là sự ổn định tài chính dài hạn, giảm thiểu biến động lãi suất và rủi ro tài khóa – một yếu tố được xem là then chốt đối với các dự án hạ tầng siêu lớn.
Trong khi đó, THACO chia dự án làm hai giai đoạn và đề xuất hoàn thành toàn tuyến trong 7 năm. Họ cũng cam kết đóng góp 20% vốn đối ứng, phần còn lại sẽ huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Đặc biệt, THACO kiến nghị Chính phủ hỗ trợ bảo lãnh và chi trả phần lãi suất vay trong thời gian 30 năm. Đây là mô hình tài chính có tính linh hoạt cao, tận dụng nguồn vốn thị trường nhưng vẫn cần cơ chế hỗ trợ rõ ràng từ phía Nhà nước để đảm bảo khả thi.
Cả hai bên đều thống nhất quan điểm rằng, việc phát triển các khu đô thị xung quanh các ga đường sắt theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development) sẽ tạo nguồn lực tài chính bổ trợ, giúp dự án có dòng tiền bền vững trong tương lai. VinSpeed có lợi thế về kinh nghiệm phát triển đô thị, trong khi THACO đề xuất cách tiếp cận gắn kết hạ tầng với các ngành sản xuất, dịch vụ có liên quan đến hệ sinh thái giao thông – logistics mà họ đang phát triển.
Cơ hội cho Việt Nam: Tự tin xây dựng, tự tin vận hành
Cả VinSpeed và THACO đều có chung mục tiêu: Đưa Việt Nam tiến gần hơn đến chuẩn mực phát triển hạ tầng hiện đại trong khu vực. Dù xuất phát điểm khác nhau, hai tập đoàn đều thể hiện quyết tâm cao độ trong việc làm chủ công nghệ, tài chính và quản trị dự án phức tạp.
Về kinh nghiệm triển khai, Vingroup từng ghi dấu ấn với tốc độ thi công vượt trội ở nhiều lĩnh vực – từ nhà máy VinFast, trung tâm hội nghị quốc gia đến các khu đô thị lớn. Họ cũng có nền tảng vốn hóa mạnh mẽ và năng lực huy động tài chính quốc tế đã được chứng minh.
THACO, tuy chưa từng triển khai các dự án giao thông quy mô quốc gia, nhưng lại sở hữu hệ sinh thái công nghiệp – nông nghiệp – logistics phát triển đồng bộ, đi kèm kinh nghiệm quản trị sản xuất và chuỗi cung ứng. Khả năng kết nối các ngành dọc, cùng tư duy tích hợp toàn diện, có thể là yếu tố tạo đột phá nếu được định hướng bài bản.
Cả hai đề xuất đều cho thấy doanh nghiệp không chỉ đóng vai trò là nhà thầu thực hiện, mà còn là đối tác phát triển cùng Nhà nước. Điều này đặc biệt quan trọng khi Việt Nam đang hướng tới mô hình huy động nguồn lực xã hội hóa để giải bài toán đầu tư công trong bối cảnh ngân sách còn hạn chế.
Dù phương án nào được lựa chọn, bản thân việc các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam chủ động bước vào lĩnh vực hạ tầng quốc gia đã là một bước tiến lớn. Đây không chỉ là tín hiệu tích cực về năng lực nội tại của doanh nghiệp Việt, mà còn phản ánh sự thay đổi trong tư duy quản trị nhà nước: Từ độc quyền đầu tư sang hợp tác – cạnh tranh minh bạch.
Chính sự đa dạng trong đề xuất, từ cách huy động vốn đến kế hoạch triển khai sẽ là cơ sở để Chính phủ, các bộ ngành và các chuyên gia đưa ra quyết định tối ưu, vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế – xã hội, vừa mở đường cho các doanh nghiệp trong nước bước vào sân chơi lớn hơn trong tương lai.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/hai-de-xuat-mot-bai-toan-lon-cho-du-an-duong-sat-toc-do-cao-bac-nam-1381668.html
