Đốt rác thay than
Theo báo cáo tài chính quý 2/2025, Công ty CP Xi măng Vicem Hoàng Mai (HNX: HOM) – một trong những doanh nghiệp xi măng lớn ở khu vực Bắc Trung Bộ – đạt doanh thu thuần 492,7 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cùng kỳ. Tuy nhiên, nhờ giá vốn hàng bán giảm tương ứng, công ty ghi nhận lợi nhuận gộp hơn 90,3 tỷ đồng, tăng gần 25% so với quý 2/2024.
Chi phí bán hàng (56,97 tỷ đồng) và chi phí quản lý doanh nghiệp (24,9 tỷ đồng) vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Dù vậy, lợi nhuận sau thuế trong quý vẫn đạt 7,3 tỷ đồng, đưa lũy kế 6 tháng đầu năm lên 7,88 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái doanh nghiệp xi măng này lỗ tới gần 40 tỷ đồng.
Theo giải trình, trong kỳ, giá bán clinker tại nhà máy tăng 130.000 đồng/tấn so với cùng kỳ, giúp tăng lợi nhuận 12,6 tỷ đồng. Đặc biệt, Vicem Hoàng Mai bắt đầu sử dụng nguyên liệu thay thế (vỏ cây, dăm gỗ, chất thải rắn nhóm 1) để giảm sử dụng than cám trong sản xuất clinker, làm lợi nhuận tăng thêm 25,3 tỷ đồng. Đồng thời, tiêu hao nhiệt trong quý cũng thấp hơn rõ rệt.
Việc ‘đốt rác thay than’ tại Vicem Hoàng Mai là câu chuyện không mới. Chỉ thị số 28/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành tháng 8/2024 đã có nêu các giải pháp thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ xi măng. Trong đó Thủ tướng yêu cầu cơ quan chức năng có các chính sách ưu đãi về sử dụng rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp, phế thải một số ngành công nghiệp như tro xỉ, thạch cao… làm nhiên liệu, nguyên liệu thay thế trong sản xuất xi măng và các VLXD khác.
Mới đây, vào tháng 6/2025, Thủ tướng đã chủ trì Hội nghị trực tuyến về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ xi măng, sắt thép và VLXD. Thủ tướng tiếp tục nhấn mạnh đến giải pháp tiết giảm chi phí, tiết kiệm tài nguyên, năng lượng vào bảo vệ môi trường.
Đầu tư các hệ thống phát điện tận dụng nhiệt dư trong sản xuất các sản phẩm VLXD, đặc biệt là trong các nhà máy sản xuất clinke và xi măng, để sử dụng cho sản xuất, tiết giảm chi phí điện năng. Đầu tư sử dụng rác thải để thay thế nhiên liệu đốt, sử dụng phế thải công nghiệp để thay thế nguyên liệu tài nguyên thiên nhiên để giảm chi phí nguyên, nhiên liệu trong sản xuất, hạ giá thành sản phẩm.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính
Việc chuyển lỗ sang lãi cho thấy doanh nghiệp xi măng này đã kiểm soát tốt chi phí sản xuất và vận hành, giữa bối cảnh ngành xi măng vẫn đối mặt với áp lực dư cung và giá đầu vào biến động.
Tuy nhiên, biên lợi nhuận hoạt động vẫn mỏng do chi phí lớn như đã nêu. Thêm vào đó, tác động từ chính sách điều chỉnh giá điện của EVN (tăng 4,8% từ tháng 10/2024 và tiếp tục tăng 4,8% từ tháng 5/2025) cũng khiến chi phí điện bình quân tăng, kéo giảm lợi nhuận khoảng 4,3 tỷ đồng.
Dòng tiền âm hơn 153 tỷ, tồn kho và phải thu phình to
Dù lợi nhuận cải thiện, Vicem Hoàng Mai vẫn gặp áp lực lớn về dòng tiền. Trong 6 tháng đầu năm 2025, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm tới 217 tỷ đồng – gấp 5 lần mức âm của cùng kỳ. Nguyên nhân chính là sự gia tăng khoản phải thu khách hàng (tăng gần 270 tỷ đồng) và hàng tồn kho (tăng 14 tỷ đồng). Đồng thời, doanh nghiệp vẫn phải chi lãi vay, nộp thuế, thanh toán lương và chi phí khác trong khi dòng tiền vào chậm.
Dòng tiền đầu tư âm 19,1 tỷ đồng trong kỳ. Dòng tiền tài chính dương 83,6 tỷ đồng nhờ vay mới hơn 442 tỷ đồng, trong khi trả nợ gốc 358,4 tỷ đồng. Tuy vậy, dòng tiền thuần toàn kỳ vẫn âm 152,7 tỷ đồng. Tiền và tương đương tiền cuối kỳ chỉ còn 54,2 tỷ đồng, giảm gần 4 lần so với đầu năm – trong đó tiền mặt thực tế là 388 triệu đồng, phần còn lại là tiền gửi.
Tổng tài sản tại ngày 30/6/2025 đạt 1.486 tỷ đồng, tăng hơn 20% so với đầu năm. Đáng chú ý, các khoản phải thu ngắn hạn chiếm gần 455 tỷ đồng, tương đương hơn 30% tổng tài sản – mức rất cao đối với một doanh nghiệp xi măng. Riêng khoản phải thu khách hàng cuối quý II đã lên tới 436 tỷ đồng, tăng gần gấp 3 lần đầu năm (167 tỷ đồng), cho thấy công ty có thể đang tài trợ thương mại cho khách hàng hoặc gặp khó khăn trong thu hồi công nợ.
Nợ phải trả cũng tăng mạnh từ 380 tỷ đồng lên gần 619 tỷ đồng. Trong đó, nợ ngắn hạn chiếm 607 tỷ đồng, bao gồm 179 tỷ đồng vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn – gần gấp đôi đầu năm. Điều này cho thấy Vicem Hoàng Mai đang phải dùng đòn bẩy tài chính đáng kể để vận hành sản xuất – kinh doanh và bù đắp thiếu hụt dòng tiền.
Trên thị trường, cổ phiếu HOM của Vicem Hoàng Mai trong tháng 7/2025 ghi nhận diễn biến sôi động. Từ vùng giá 4.10 đồng duy trì trong nửa đầu tháng, cổ phiếu bật tăng mạnh, đạt đỉnh 5.40 đồng trong các phiên từ 25–28/7. Thanh khoản cải thiện rõ rệt, khối lượng khớp lệnh vượt 300.000 cổ phiếu/ngày – đỉnh điểm là 347.464 cổ phiếu vào ngày 28/7.
Tuy nhiên, áp lực chốt lời khiến cổ phiếu giảm mạnh trong phiên 29/7, mất 7,41%, về 5.00 đồng với GTGD hơn 709 tỷ đồng – gấp đôi phiên trước đó. Kết phiên 31/7, HOM phục hồi nhẹ lên 5.20 đồng.
Đáng chú ý, khối ngoại có tín hiệu giao dịch tích cực, mua ròng mạnh trong các phiên 25 và 28/7 với tổng cộng hơn 273.000 cổ phiếu. Điều này phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư về sự cải thiện tài chính của doanh nghiệp xi măng thuộc họ Vicem sau khi báo lãi quý II.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/ho-vicem-no-luc-nguoc-dong-lam-dieu-dac-biet-doanh-nghiep-xi-mang-chuyen-lo-sang-lai-1394186.html
