KBSV Research: Quỹ VEIL mua lại 30% cổ phần không quá ảnh hưởng lên chứng khoán Việt Nam

Theo Khối Phân tích Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV Research), kịch bản quỹ tỷ USD thuộc Dragon Capital thực hiện cả 3 đợt mua lại với tối đa 30% vốn điều lệ, tổng quy mô rút vốn có thể lên tới 14.3 ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng sẽ không quá lớn đến diễn biến thị trường chứng khoán Việt Nam.

Vừa qua, VEIL – quỹ tỷ USD thuộc Dragon Capital – đã công bố kế hoạch mua lại cổ phiếu nhằm đáp ứng nhu cầu thanh khoản của cổ đông thông qua cơ chế Tender Offer (chào mua lại). Đợt chào mua hiện tại giới hạn ở mức tối đa 10% tổng số cổ phiếu phổ thông đã phát hành. Dự kiến sẽ có thêm hai đợt chào mua nữa trong vòng 12 tháng tới, mỗi đợt lên tới 10%, nâng tổng quy mô thoái vốn tiềm năng lên khoảng 30% vốn điều lệ.

Các lựa chọn thoái vốn gồm (1) Cash Exit Option – nhận tiền mặt tại mức giá chào mua (chiết khấu 3% so với NAV); (2) Exchange Option – chuyển đổi sang chứng chỉ quỹ mở Vietnam Equity (UCITS) Fund (VEF), yêu cầu mức đăng ký tối thiểu là 100,000 GBP và chỉ dành cho nhà đầu tư tại các khu vực pháp lý cho phép; (3) In Specie Option – nhận trực tiếp danh mục chứng khoán tương ứng, chỉ dành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp hoặc đối tác đủ điều kiện.

Theo KBSV Research, có nhiều nguyên nhân và động lực thoái vốn. Đầu tiên đến từ áp lực từ cổ đông. Tại ĐHĐCĐ tháng 6/2025, có hơn 20% số phiếu ủng hộ việc ngừng hoạt động. Điều này buộc HĐQT phải đưa ra giải pháp thanh khoản cho nhóm cổ đông muốn rút lui.

Thứ hai là hiệu suất đầu tư kém khả quan. Tính từ đầu năm đến cuối tháng 11/2025, NAV của VEIL chỉ tăng gần 21%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 31% của VN-Index.

Thứ ba, giá chứng chỉ quỹ trên sàn London thường xuyên giao dịch ở mức chiết khấu khoảng 15% so với NAV theo dữ liệu thị trường, khiến nhà đầu tư chịu thiệt hại lớn nếu bán trực tiếp trên sàn. Mức giá chào mua với chiết khấu chỉ 3% so với NAV được xem là giải pháp tối ưu để hiện thực hóa lợi nhuận.

Thứ tư là rủi ro vĩ mô và dòng vốn FDI. Động thái này diễn ra trong bối cảnh dòng vốn nước ngoài liên tục rút ròng (hơn 5 tỷ USD trong năm 2025). Các nhà đầu tư lo ngại về tác động của thuế quan từ Mỹ (Trade War 2.0) sẽ làm suy giảm lợi thế thu hút FDI của Việt Nam so với giai đoạn trước, đi kèm với những biến động mạnh về tin tức thuế quan.

Thứ năm là rủi ro tỷ giá. Việc nắm giữ tài sản định danh bằng VND trong khi báo cáo bằng USD/GBP tạo ra rủi ro tỷ giá lớn cho nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt khi đồng USD/GBP có xu hướng mạnh lên.

Nhận định tác động lên thị trường chứng khoán Việt Nam, theo KBSV Research, kịch bản Dragon Capital thực hiện lần lượt cả 3 đợt, tối đa 30%, tổng quy mô rút vốn có thể lên tới 14.3 ngàn tỷ đồng (khoảng 545 triệu USD). Đây không phải là con số nhỏ nếu so sánh với giá trị bán ròng của cả năm 2024 (khoảng 3.7 tỷ USD) và 11 tháng 2025 (khoảng 5 tỷ USD), tương ứng chiếm 11 – 15% tổng giá trị bán ròng của 2 năm. Tuy nhiên nếu so với quy mô giao dịch của cả thị trường, đặc biệt là khi giao dịch của khối ngoại chỉ chiếm khoảng 9% từ đầu năm đến nay, thì con số này không phải là lớn.

Đây không phải là lần đầu tiên mà đã là lần thứ 3 trong 2 năm trở lại đây Dragon Capital có động thái tương tự (năm 2024, 2025 mua lần lượt 8.1% và 12.8% tổng số cổ phiếu phổ thông). Tuy nhiên, quy mô của từng đợt chỉ tương ứng từ 1-3 phiên giao dịch của khối ngoại trong giai đoạn bán ròng kỷ lục và cũng không phải là yếu tố mang tính chi phối lớn đến xu hướng chủ đạo của thị trường.

KBSV Research cho rằng mức độ ảnh hưởng của riêng sự kiện này sẽ không quá lớn đến diễn biến thị trường, đặc biệt nếu cổ đông lựa chọn các phương án khác thay vì “cash out”, lượng cổ phiếu bán ra có thể thấp hơn đáng kể. Trên thực tế, với mức tăng trưởng NAV tính từ đầu năm (15.5%, tính theo USD) của VEIL không phải là thấp, nên nhu cầu rút vốn mới chỉ xuất phát từ một bộ phận nhỏ cổ đông (hơn 20%) và phần nhiều phản ánh nhu cầu tái cơ cấu đầu tư ngắn hạn (khi mức hiệu quả này chưa phải là cao nếu so với một số thị trường phát triển trong năm nay).

Trong trung hạn, thị trường Việt Nam vẫn còn tiềm năng tương đối khả quan so với các nước trong khu vực, đến từ triển vọng nâng hạng và mức định giá khá hấp dẫn so với mức kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận các cổ phiếu niêm yết.

Trong danh mục của VEIL hiện tại, top 10 tỷ trọng ghi nhận sự xuất hiện của các bluechip “đầu bảng” trên thị trường chứng khoán Việt Nam, gồm VIC, VHM, MWG, VPB, BID, VCB, TCB, HPG, KDH và CTG. Ước tính, VEIL có thể bán từ hàng triệu đến hàng chục triệu đơn vị tại từng cổ phiếu theo kịch bản thoái vốn tối đa 30%.