Kết quả kinh doanh quý 3/2025 của các doanh nghiệp vận tải biển cho thấy sự phân hóa mạnh giữa các nhóm hoạt động. Mảng container tiếp tục giữ phong độ cao, vận tải xăng dầu khởi sắc, trong khi vận tải dầu khí và hàng rời vẫn chịu sức ép lớn và chỉ cải thiện nhờ các khoản thu nhập bất thường.
Theo thống kê, tổng doanh thu của 19 doanh nghiệp khai thác tàu biển niêm yết đạt hơn 10.700 tỷ đồng trong quý 3, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước. Tuy vậy, phần lớn mức tăng đến từ mảng thương mại hàng hóa vốn có biên lợi nhuận thấp. Lợi nhuận ròng toàn ngành ghi nhận mức tăng 52%, lên khoảng 1.300 tỷ đồng, song động lực chủ yếu lại đến từ các khoản thu bất thường thay vì hoạt động vận tải cốt lõi.
Container và xăng dầu giữ nhịp tăng trưởng, dầu khí suy giảm
Trong nhóm vận tải container, Vận tải và Xếp dỡ Hải An (HAH) tiếp tục là điểm sáng khi đạt doanh thu hơn 1.300 tỷ đồng, tăng 19% và lập mức cao kỷ lục. Lợi nhuận ròng đạt 304 tỷ đồng, tăng 53% so với cùng kỳ và chỉ thấp hơn mức kỷ lục quý 2. Kết quả tích cực này đến từ việc HAH khai thác thêm hai tàu mới, cùng với sản lượng vận tải và giá cước duy trì xu hướng cải thiện.
Nhóm vận tải xăng dầu cũng có một quý tăng trưởng tích cực. Vận tải và Dịch vụ Petrolimex Hải Phòng (PTS) lãi 6 tỷ đồng, gấp 6 lần cùng kỳ dù doanh thu chỉ nhích nhẹ lên 91 tỷ đồng, trở thành quý có lợi nhuận cao nhất trong nhiều năm. Vận tải Xăng dầu Vitaco (VTO) ghi nhận lợi nhuận gần 28 tỷ đồng, tăng gần một nửa nhờ chi phí khấu hao giảm.
Trong khi đó, lợi nhuận của Vận tải Xăng dầu VIPCO (VIP) bị giảm 25%, còn 16 tỷ đồng, do chi phí quản lý đột biến. Vận tải Xăng dầu Đường Thủy Petrolimex (PJT) có lãi 8,2 tỷ đồng, tăng 43% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ thu nhập khác. Doanh nghiệp Âu Lạc (ALC) cũng gây chú ý khi đảo chiều từ lỗ sang lãi 70 tỷ đồng, dù doanh thu giảm nhẹ còn 342 tỷ đồng, nhờ tác động của việc điều chỉnh thời gian khấu hao tàu trong năm trước.
Trái ngược xu hướng tích cực của hai nhóm trên, vận tải dầu khí lại ghi nhận lợi nhuận suy giảm do chi phí đầu vào tăng mạnh và không còn nguồn thu từ thanh lý tàu như năm trước. Vận tải Sản phẩm Khí Quốc tế (GSP) giảm lợi nhuận tới 90%, chỉ còn chưa đầy 3 tỷ đồng do thị trường cạnh tranh gay gắt, chi phí khai thác tăng và tỷ giá USD biến động mạnh.
Vận tải và Tiếp vận Phương Đông Việt (PDV) giảm gần một nửa lợi nhuận gộp xuống còn khoảng 40 tỷ đồng, lợi nhuận ròng giảm 80% còn hơn 32 tỷ đồng do không còn khoản thu thanh lý tàu. Tổng Công ty Vận tải Dầu khí (PVT) cũng ghi nhận mức giảm 28% lợi nhuận, còn 263 tỷ đồng, với biên lợi nhuận gộp thu hẹp từ 24,8% xuống 18% do chi phí khấu hao và hiệu quả khai thác tàu giảm.
Vận tải hàng rời hưởng lợi từ thu nhập bất thường, mua bán tàu sôi động
Trong khi đó, nhóm vận tải hàng rời có một quý sôi động hơn nhưng phần lớn kết quả tích cực đến từ thu nhập bất thường. Vận tải Biển Việt Nam (VOS) thu về 131 tỷ đồng lợi nhuận, mức cao nhất trong một năm, chủ yếu nhờ gần 100 tỷ đồng từ bán tàu Vosco Star. Doanh thu cải thiện nhờ thị trường hàng rời khởi sắc hơn nhưng động lực chính vẫn là khoản thu bất thường này.
Hàng Hải Đông Đô (DDM) đạt 94 tỷ đồng lợi nhuận, tăng hàng trăm lần so với cùng kỳ nhờ khoản thu nhập khác hơn 105 tỷ đồng. Vận tải và Thuê tàu biển Việt Nam (VST) bất ngờ lãi 247 tỷ đồng sau khi được xóa gần 250 tỷ đồng nợ. Vận tải biển và Thương mại Phương Đông (NOS) lần đầu có lãi kể từ 2021, đạt gần 10 tỷ đồng nhờ bán tàu Phương Đông 5, mặc dù hoạt động cốt lõi vẫn bị lỗ.
Ngược lại, Vận tải Biển Vinaship (VNA) tiếp tục lỗ 9 tỷ đồng do kinh doanh dưới giá vốn và không có các khoản thu bất thường. Vận tải biển Global Pacific (PCT) giảm 77% lợi nhuận còn hơn 5 tỷ đồng, dù doanh thu tăng nhờ bổ sung tàu mới nhưng chi phí khấu hao tăng mạnh khiến lợi nhuận co lại.
Hoạt động mua bán tàu tiếp tục diễn ra nhộn nhịp trong quý 3. DDM ghi nhận 106 tỷ đồng lợi nhuận khác từ việc bán tàu, qua đó giảm lỗ lũy kế xuống 851 tỷ đồng. NOS bán tàu Phương Đông 5 và ghi nhận thêm 47 tỷ đồng lợi nhuận, khiến đội tàu giảm còn bốn chiếc.
VOS thu gần 100 tỷ đồng từ thanh lý tàu Vosco Star và tiếp nhận tàu Vosco Jubilant, đồng thời dự kiến bán tiếp tàu Vosco Unity. Tổng cộng từ đầu năm đến nay, VOS đã bổ sung 3 tàu hàng rời cỡ Supramax với tổng giá trị tăng thêm khoảng 1.300 tỷ đồng. VST cũng bổ sung tàu HD Sun 30.000 DWT với giá trị 281 tỷ đồng.
Trong hệ thống PVT, hai đơn vị PTT và PDV lần lượt tiếp nhận tàu PVT Fortune 36.000 DWT và PVT Emerald 34.000 DWT, nâng giá trị tài sản cố định thêm 311 tỷ đồng và 289 tỷ đồng. GSP đưa vào khai thác tàu LPG Phoenix Gas trị giá 328 tỷ đồng.
Dù không bổ sung tàu trong quý 3, HAH đã đưa tàu container HAIAN IRIS sức chở 29.300 TEU vào khai thác từ đầu quý 4. Vận tải Dầu khí Pacific (PVP) cũng thông báo kế hoạch mua thêm tàu chở xăng, dầu hoặc hóa chất tải trọng 45.000-55.000 DWT, dưới 15 năm tuổi.
Nhìn chung, quý 3/2025 tiếp tục phản ánh sự phân hóa sâu sắc của ngành vận tải biển Việt Nam. Mảng container và xăng dầu duy trì được tăng trưởng ổn định nhờ nhu cầu và chiến lược khai thác tàu hiệu quả, trong khi các doanh nghiệp vận tải dầu khí và hàng rời đối mặt nhiều thách thức về chi phí và thị trường.
Lợi nhuận một số doanh nghiệp được cải thiện đáng kể nhưng phần lớn đến từ hoạt động thanh lý tàu hoặc xóa nợ – yếu tố khó duy trì bền vững trong dài hạn. Xu hướng này có thể kéo dài trong các quý tới nếu giá nhiên liệu vẫn neo cao và thị trường vận tải quốc tế tiếp tục biến động mạnh.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/ket-qua-kinh-doanh-nganh-van-tai-bien-nhieu-chuyen-dong-trai-chieu-1414639.html
