Khi IPO trở thành “phép thử niềm tin” của thị trường chứng khoán

Khi IPO trở thành “phép thử niềm tin” của thị trường chứng khoán

Giữa thời điểm VN-Index biến động, làn sóng IPO 2025 vẫn lan tỏa mạnh với hàng loạt doanh nghiệp lớn lên sàn. Thành công của các thương vụ tỷ USD đang chứng minh nội lực của thị trường vốn Việt Nam và củng cố kỳ vọng về một giai đoạn phát triển bền vững.

Các thương vụ IPO tiềm năng giai đoạn 2025-2027. Ảnh: Vietcap

Từ chu kỳ phục hồi đến giai đoạn thử thách

Hành trình của VN-Index trong năm 2025 cho thấy sức sống mạnh mẽ của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Sau cú sốc thuế quan từ Mỹ khiến chỉ số chạm đáy vào giữa tháng 4, thị trường nhanh chóng bước vào giai đoạn tăng tốc kéo dài hơn nửa năm. VN-Index lần lượt vượt qua các mốc kháng cự 1,300 và 1,400 điểm trước khi bứt phá qua đỉnh lịch sử 1,528 điểm thiết lập từ đầu năm 2022 để lập kỷ lục mới 1,747.55 điểm trong phiên 10/10. Nhịp tăng này phản ánh rõ nét niềm tin của giới đầu tư vào triển vọng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế.

Tuy nhiên, tháng 10 trở thành phép thử thực sự cho tâm lý thị trường khi VN-Index mất hơn 130 điểm chỉ trong phiên ngày 17 và 20/10, riêng phiên 20/10 đi vào lịch sử với mức giảm gần 95 điểm, tương đương hơn 5%, gợi nhớ lại biến động hồi tháng 4. Dù vậy, mức điều chỉnh tối đa từ đỉnh chỉ dừng ở 8.88%, được giới phân tích đánh giá là nhịp “pullback” kỹ thuật, không làm thay đổi xu hướng chính. Diễn biến này cho thấy thị trường đang bước vào giai đoạn điều chỉnh tự nhiên sau chu kỳ tăng dài, thay vì rơi vào xu hướng suy giảm.

Làn sóng IPO trỗi dậy: Những “bom tấn” chờ ngày ra mắt

Giữa biến động đó, thị trường sơ cấp lại nổi lên với làn sóng IPO sôi động nhất trong nhiều năm. Sau thời gian dài trầm lắng, năm 2025 ghi nhận sự trở lại mạnh mẽ của các kế hoạch niêm yết, mở ra một “mùa vụ” huy động vốn quy mô tỷ USD, trải rộng trên nhiều lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế.

Nếu trong giai đoạn thị trường ổn định, IPO thường là cuộc đua chọn “thời điểm đẹp” để tối ưu hóa giá trị thì trong giai đoạn thử thách hiện nay, mỗi thương vụ lại là một phép thử cho sức bền của doanh nghiệp và niềm tin của dòng vốn dài hạn. Việc nhiều doanh nghiệp vẫn kiên định lên sàn giữa biến động cho thấy họ đặt cược vào giá trị nội tại và tin vào khả năng hấp thụ vốn của thị trường.

Làn sóng IPO năm 2025 gây chú ý bởi quy mô và sự đa dạng hiếm có. Trong lĩnh vực tài chính, sự xuất hiện của TCBS, VPBankS, VPS, KAFI, F88 hay VNPAY được xem là tâm điểm, hứa hẹn khuấy động cuộc đua giành thị phần và tăng thanh khoản. Ở nhóm tiêu dùng, những thương hiệu gắn bó với người Việt như Masan Consumer, Thế Giới Di Động, TH Group, FPT Retail, chuỗi Nhà thuốc Long Châu, Bách Hóa Xanh, Highlands Coffee, Golden Gate hay CP Group đều chuẩn bị kế hoạch lên sàn. Bên cạnh đó, nhóm doanh nghiệp công nghệ, công nghiệp và nông nghiệp như MISA, THACO, DatVietVAC, Viettel IDC, Galaxy Cinema, GELEX Infra và Nông nghiệp Hòa Phát cũng góp mặt, thể hiện sự mở rộng của sân chơi IPO sang các lĩnh vực mới.

Một số thương vụ đã bước vào giai đoạn triển khai cụ thể, phản ánh quyết tâm thực thi kế hoạch dù thị trường đang thử thách. Chứng khoán Techcombank (TCBS, HOSE: TCX) chính thức niêm yết hơn 2.31 tỷ cp vào ngày 21/10. F88 lên sàn UPCoM từ 08/08 với 8.26 triệu cp, giá chào sàn 634,900 đồng/cp. Nông nghiệp Hòa Phát (HPA) đã nộp hồ sơ đăng ký IPO ngày 16/09, trong khi VPBankS dự kiến thực hiện vào cuối năm 2025 hoặc đầu 2026. Việc tập trung các thương vụ lớn vào nửa cuối năm, đặc biệt trong quý 3 và 4, cho thấy doanh nghiệp đang tận dụng “cửa sổ cơ hội” từ khung pháp lý mới và củng cố niềm tin vào triển vọng dài hạn của thị trường.

Pháp lý định hình cuộc chơi IPO

Tại “Hội nghị phổ biến nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán và các văn bản quy định chi tiết thi hành” ngày 16/10, ông Hoàng Văn Thu – Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã nhấn mạnh việc Luật Chứng khoán sửa đổi cho phép doanh nghiệp chào bán và niêm yết đồng thời là một “điểm đột phá”. Thay đổi này giúp rút ngắn đáng kể quy trình, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chất lượng cao huy động vốn. Tuy nhiên, ông Thu cũng khẳng định quan điểm của cơ quan quản lý là “vừa nới lỏng nhưng cũng phải siết chặt” để đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư.

Chính sự rút ngắn về quy trình pháp lý lại đặt ra yêu cầu cấp thiết hơn cho một chiến lược định giá thận trọng. Khi thời gian từ chào bán đến niêm yết được thu hẹp, rủi ro từ việc định giá sai sẽ đến nhanh hơn, buộc doanh nghiệp phải khôn ngoan ngay từ đầu.

Các chuyên gia cho rằng, việc đưa ra một mức giá IPO hợp lý, dựa trên các chỉ số tài chính thực tế, là yếu tố sống còn để tránh rủi ro “tháo chạy” của nhà đầu tư. Ví dụ điển hình là việc Chứng khoán VPS đã chủ động nâng mức giá IPO tối thiểu từ 22,457 đồng/cp lên 60,000 đồng/cp, cho thấy sự tự tin vào giá trị nội tại và chiến lược chọn lọc nhà đầu tư dài hạn thay vì tìm kiếm thanh khoản bằng mọi giá.

Những yếu tố nội tại này, kết hợp với triển vọng dài hạn của thị trường, đang là động lực quan trọng củng cố niềm tin cho cả doanh nghiệp phát hành và cộng đồng đầu tư.

Chu kỳ IPO mới và kỳ vọng nâng hạng thị trường

Nhìn xa hơn, làn sóng IPO hiện tại có thể chỉ là những bước khởi đầu cho một chu kỳ tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững hơn của thị trường vốn Việt Nam. Động lực chính cho tầm nhìn này đến từ câu chuyện nâng hạng thị trường và các mục tiêu phát triển kinh tế vĩ mô của quốc gia.

Việc FTSE Russell xem xét nâng hạng TTCK Việt Nam từ Cận biên lên Mới nổi được kỳ vọng mở ra một kỷ nguyên mới, thu hút dòng vốn ngoại quy mô lớn. Thống kê của Bloomberg cho thấy, dòng vốn vào các thị trường được nâng hạng thường tăng gấp 5-7 lần so với trước đó. Ước tính của VPBankS cũng cho rằng, tổng dòng vốn chủ động và bị động có thể đạt khoảng 3-7 tỷ USD sau khi quyết định nâng hạng có hiệu lực.

Cùng với dòng vốn ngoại, giới phân tích cũng đưa ra những dự báo đầy lạc quan về chu kỳ IPO bùng nổ trong vài năm tới. Dragon Capital dự báo tổng giá trị các thương vụ IPO giai đoạn 3-5 năm tới có thể lên đến 47.5 tỷ USD. Tại một sự kiện IPO Roadshow gần đây, ông Hoàng Nam – Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phân tích Chứng khoán Vietcap nhận định: hoạt động IPO sẽ sôi động kéo dài đến năm 2027, với tổng giá trị dự kiến khoảng 50 tỷ USD. Trong khi đó, SSI Research cho rằng, các thương vụ quy mô lớn như TCBS và VPS chính là tín hiệu rõ rệt cho sự trở lại mạnh mẽ của làn sóng IPO, góp phần gia tăng chiều sâu và quy mô thị trường.

Thành công của các thương vụ lớn hiện nay không chỉ mang tính biểu tượng mà còn là minh chứng thực tế cho sức hấp thụ của thị trường. Việc TCBS huy động thành công hơn 10,818 tỷ đồng từ hơn 26,000 nhà đầu tư trong đợt IPO tháng 9/2024 cho thấy, ngay cả trong giai đoạn biến động, niềm tin và dòng vốn nội địa vẫn đủ mạnh để nâng đỡ các thương vụ tỷ USD. Đây là tín hiệu quan trọng gửi tới các nhà đầu tư quốc tế và các tổ chức xếp hạng, đồng thời mở đường cho chu kỳ IPO sôi động hơn trong giai đoạn 2026-2027.

Tín hiệu cho một thị trường trưởng thành

Có thể nói, mỗi thương vụ IPO thành công trong thời điểm thử thách này chính là một viên gạch nền móng, củng cố niềm tin cho tương lai tăng trưởng bền vững của thị trường vốn Việt Nam. Tổng thể, bối cảnh biến động hiện nay đã khiến hoạt động IPO không còn đơn thuần là câu chuyện huy động vốn mà trở thành phép thử cho sức khỏe và niềm tin của toàn thị trường.

Sự xuất hiện của các doanh nghiệp đầu ngành, kết hợp với khung pháp lý thông thoáng và chiến lược định giá thận trọng, đang hình thành nên một bức tranh nhiều lớp, vừa thách thức vừa đầy triển vọng. Nếu làn sóng IPO này tiếp tục được thị trường đón nhận tích cực, đó sẽ là dấu mốc xác nhận cho sự trưởng thành của TTCK Việt Nam, nơi giá trị nội tại doanh nghiệp trở thành nền tảng neo giữ niềm tin của nhà đầu tư, giúp thị trường vững vàng vượt qua những biến động ngắn hạn.

Thế Mạnh

FILI

– 08:01 27/10/2025