Ý tưởng khởi nghiệp ra đời giữa khủng hoảng Covid-19
Tháng 3/2020, giữa thời điểm thế giới rối loạn vì đại dịch Covid-19, một chàng trai 22 tuổi ở New York âm thầm viết những dòng code đầu tiên cho một ý tưởng mà anh tin “sẽ thay đổi cách con người tiếp cận thông tin”. 5 năm sau, ý tưởng ấy (mang tên Polymarket – một nền tảng dự đoán dựa trên blockchain) đã trở thành hiện tượng toàn cầu, được định giá 9 tỷ USD và biến người sáng lập Shayne Coplan thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới.
Sinh ra trong thời đại Internet bùng nổ, Coplan làm quen với công nghệ và tiền số từ năm 14 tuổi. Anh say mê thử nghiệm những ý tưởng phi tập trung và sớm bị cuốn hút bởi các nền tảng dự đoán đời đầu như Augur hay Gnosis dù cả hai đều thất bại trong việc tạo ra sức hút thực tế.
Khi đại dịch khiến thế giới hỗn loạn thông tin, Coplan nảy ra ý tưởng xây dựng một nền tảng “thị trường dự đoán” nơi con người có thể đặt cược bằng tiền thật vào các sự kiện tương lai từ chính trị, kinh tế cho đến xã hội, qua đó tạo nên nguồn dữ liệu tập thể đáng tin cậy hơn các bản tin truyền thống.
“Chúng tôi xem CNN là đối thủ cần lật đổ. Polymarket được sinh ra để chống lại tin giả bằng sự thật từ thị trường”, Coplan từng nói với Forbes.
Những câu hỏi đầu tiên xuất hiện trên nền tảng rất giản dị: Liệu vaccine có được phê duyệt trước tháng 10? Khi nào thành phố New York mở cửa trở lại?, nhưng chính những câu hỏi đó đã mở ra cả một nền kinh tế của niềm tin và dự đoán.
Ban đầu, Polymarket chỉ là một dự án cá nhân của Coplan trong căn hộ thuê ở Brooklyn. Nhưng khả năng kết nối giữa công nghệ blockchain và hành vi con người đã nhanh chóng thu hút cộng đồng.
Nhà đầu tư Haseeb Qureshi của quỹ Dragonfly – người từng rót vốn vào Augur nhận xét: “Điểm khác biệt là Polymarket hiểu được sự thay đổi hành vi của người dùng. Coplan đã biến một thử nghiệm ngách thành hiện tượng văn hóa chính thống”.
Đến cuối năm 2021, lượng giao dịch trên Polymarket đã vượt hàng tỷ USD với hàng trăm nghìn người tham gia đặt cược vào kết quả bầu cử, chính sách hay thậm chí là các sự kiện thể thao và văn hóa.
Sóng gió và cú trở lại ngoạn mục
Tuy nhiên, thành công quá nhanh cũng kéo theo sóng gió. Tháng 1/2022, Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC) phạt Polymarket 1,4 triệu USD vì mở thị trường chưa đăng ký, đồng thời yêu cầu chặn người dùng tại Mỹ.
Một tuần sau kỳ bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, khi lượng giao dịch trên nền tảng đạt 3,6 tỷ USD, FBI bất ngờ ập vào căn hộ của Coplan thu giữ thiết bị điện tử trong khuôn khổ điều tra vi phạm thỏa thuận với CFTC.
Đó là thời điểm mà nhiều người nghĩ Polymarket sẽ sụp đổ. Nhưng Coplan không bỏ cuộc. Anh chuyển trụ sở sang châu Âu, tiếp tục vận hành nền tảng toàn cầu và đàm phán với giới chức Mỹ để hợp pháp hóa hoạt động.
Tháng 7/2025, CFTC và Bộ Tư pháp Mỹ chính thức khép lại cuộc điều tra. Chỉ 1 tuần sau, Polymarket mua lại sàn phái sinh QCX được CFTC cấp phép với giá 112 triệu USD, mở đường trở lại hợp pháp tại Mỹ.
2 tháng sau đó, Polymarket chính thức được cấp phép, đúng thời điểm Donald Trump Jr. gia nhập ban cố vấn thông qua quỹ 1789 Capital, nơi ông là đối tác. Động thái này nhanh chóng khiến Polymarket trở thành cái tên được nhắc đến nhiều trong giới tài chính Washington.
“Polymarket không chỉ sống sót sau biến cố mà còn quay lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết”, một nhà đầu tư nhận xét.
Bứt phá thành startup 9 tỷ đô
Song song với cú trở lại, Coplan đã huy động thêm 205 triệu USD qua 2 vòng gọi vốn kín, quy tụ dàn tỷ phú và tên tuổi đình đám: Joe Gebbia – đồng sáng lập Airbnb, Vitalik Buterin – cha đẻ Ethereum, Dylan Field – nhà sáng lập Figma, Mark Pincus – đồng sáng lập Zynga, Travis Kalanick – đồng sáng lập Uber, Glenn Dubin – cựu giám đốc quỹ đầu cơ, Founders Fund của Peter Thiel và Coinbase của Brian Armstrong… cùng nhiều nhà đầu tư khác.
Ngay sau đó, Tập đoàn Intercontinental Exchange (ICE) – công ty mẹ của Sở Giao dịch Chứng khoán New York công bố đầu tư 2 tỷ USD để mua 20% cổ phần, nâng giá trị startup từ mức 1,2 tỷ USD hồi đầu năm lên 9 tỷ USD, đánh dấu một trong những cú bứt phá ngoạn mục nhất lịch sử ngành tiền số.
Theo thỏa thuận, ICE sẽ trở thành đơn vị phân phối toàn cầu dữ liệu thị trường của Polymarket và hợp tác trong các sáng kiến mã hóa tài sản – bước đi nhằm đưa crypto tiến sâu hơn vào dòng chảy tài chính chính thống.
“Đây là tốc độ tăng giá trị nhanh nhất và lớn nhất mà chúng tôi từng thấy trong ngành crypto”, ông Rob Hadick của Dragonfly nhận định.
Khi chính quyền Mỹ nới lỏng quy định với thị trường dự đoán, Polymarket và Kalshi trở thành 2 cái tên thống trị. Kalshi – đối thủ lớn nhất vừa huy động 300 triệu USD, được định giá 5 tỷ USD với sự tham gia của Sequoia Capital, Andreessen Horowitz, Coinbase cùng các ngôi sao Kevin Hart và Kevin Durant.
Kalshi hiện dẫn đầu ở mảng thể thao, còn Polymarket vẫn thống trị lĩnh vực chính trị, đặc biệt trong các sự kiện bầu cử. Cả 2 đều dựa vào các nhà tạo lập thị trường như Susquehanna International Group để duy trì thanh khoản.
Sau khi nhận vốn từ ICE, Coplan khiến cộng đồng crypto sôi sục khi đăng trên mạng X hình ảnh biểu tượng token “$POLY”, ám chỉ khả năng Polymarket sẽ phát hành token riêng để thưởng cho người dùng và nhà tạo lập thị trường, qua đó tăng thanh khoản cho toàn hệ sinh thái.
Dù chưa xác nhận chính thức, giới đầu tư xem đây là bước đi tất yếu của Polymarket, nền tảng đã chứng minh rằng “thị trường dự đoán” không còn là một thử nghiệm, mà đang dần trở thành một lớp tài sản mới trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Chỉ sau 5 năm, Shayne Coplan đã đi từ một lập trình viên trẻ với ý tưởng chống tin giả thành biểu tượng thế hệ mới của giới khởi nghiệp công nghệ.
Từ căn hộ nhỏ giữa mùa dịch đến thương vụ hợp tác với sàn chứng khoán lớn nhất thế giới, hành trình của Coplan cho thấy tầm nhìn, sự bền bỉ và khả năng tái sinh phi thường, đúng nghĩa “từ zero đến tỷ phú”. Và với Polymarket, chặng đường định hình lại thế giới crypto dường như mới chỉ bắt đầu.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/khoi-nghiep-giua-dai-dich-chang-trai-22-tuoi-xay-nen-tang-du-doan-lam-kinh-ngac-gioi-cong-nghe-1410835.html
