Kiểm toán từ chối xác nhận hơn 1 ngàn tỷ đồng tồn kho gửi ngoài của một doanh nghiệp thép

Kiểm toán từ chối xác nhận hơn 1 ngàn tỷ đồng tồn kho gửi ngoài của một doanh nghiệp thép

Hơn 1 ngàn tỷ đồng được ghi nhận là hàng tồn kho nhưng không nằm tại kho của doanh nghiệp đang trở thành điểm mấu chốt khiến BCTC kiểm toán năm 2023 của CTCP Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam (UPCoM: TNA) không được kiểm toán chấp nhận.

Cửa hàng kinh doanh sắt thép của TNA tại Đồng Nai – Ảnh: Googlemaps

Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2023 của TNA chỉ được công bố khi năm 2025 gần khép lại, với tâm điểm là khoản hàng tồn kho trị giá hơn 1 ngàn tỷ đồng. Toàn bộ số hàng này được Doanh nghiệp ghi nhận là đang gửi tại kho của 2 đơn vị trong cùng hệ sinh thái, gồm Tập đoàn Thép Nguyễn Minh và CTCP Sản xuất và Thương mại Thép Nguyễn Minh.

Theo Tổng Giám đốc TNA, số liệu tồn kho được xác định dựa trên biên bản xác nhận hàng giữ hộ, có chữ ký giữa các bên. Công ty cho rằng rủi ro thất thoát, nếu phát sinh, thuộc trách nhiệm của đơn vị giữ hộ.

Tuy nhiên, phía kiểm toán không thể xác nhận khoản mục này. Do không được tham gia kiểm kê tại thời điểm 31/12/2023, kiểm toán đã thực hiện các thủ tục thay thế bằng việc chứng kiến kiểm kê sau thời điểm khóa sổ. Kết quả vẫn không đủ cơ sở để xác định giá trị và tính hiện hữu của hàng tồn kho.

Một cơ sở của Thép Nguyễn Minh trên đường Quốc lộ 1A – Ảnh: Googlemaps

Việc không thể xác minh một khoản mục chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản khiến kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến đối với cả BCTC riêng lẫn hợp nhất năm 2023.

Không dừng lại ở tồn kho, kiểm toán còn lưu ý khoản phải thu quá hạn hơn 184 tỷ đồng, đã kéo dài trên 3 năm nhưng chưa được trích lập dự phòng. Doanh nghiệp cho biết các khoản nợ này được bảo lãnh bằng bất động sản của bên thứ ba, song kiểm toán không thể xác định giá trị cũng như tính pháp lý của các tài sản bảo đảm.

Theo quy định, các khoản phải thu quá hạn như vậy cần được trích lập dự phòng 100%. Nếu thực hiện đầy đủ, lợi nhuận của TNA sẽ bị điều chỉnh giảm.

Những điều chỉnh sau kiểm toán đã khiến bức tranh lợi nhuận đảo chiều hoàn toàn. Trước kiểm toán, doanh nghiệp sắt thép ghi nhận lãi sau thuế hơn 3.4 tỷ đồng. Sau kiểm toán, con số này chuyển sang lỗ hơn 19 tỷ đồng.

Ban Điều hành lý giải sự chênh lệch chủ yếu đến từ chi phí khác tăng mạnh, bao gồm tiền phạt vi phạm hành chính và tiền chậm nộp thuế theo kết luận thanh tra của cơ quan thuế, cùng với việc điều chỉnh chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan đến các năm trước.

Quyết định thanh tra thuế được ban hành đầu năm 2025, trong khi báo cáo kiểm toán phát hành sau đó, buộc số liệu năm 2023 phải điều chỉnh hồi tố. 

Việc chậm trễ không dừng lại ở năm 2023. Đến nay, TNA vẫn chưa nộp BCTC kiểm toán năm 2024, khiến tình trạng thiếu vắng thông tin bắt buộc đối với nhà đầu tư tiếp tục kéo dài. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến cổ phiếu TNA bị hủy niêm yết trên HOSE cuối năm 2024 và hiện vẫn bị kiểm soát chặt khi giao dịch trên UPCoM.

Tại đại hội thường niên 2025, nhiều cổ đông đã thẳng thắn chất vấn Ban Lãnh đạo về khả năng khắc phục tình trạng này, thậm chí bày tỏ lo ngại nguy cơ bị hủy tư cách giao dịch.

HĐQT thừa nhận sai sót trong việc chậm công bố báo cáo, cho biết nguyên nhân đến từ việc chưa thống nhất được số liệu với đơn vị kiểm toán và quá trình thay đổi nhân sự điều hành. Doanh nghiệp cam kết sẽ hoàn tất các báo cáo còn tồn đọng và công bố theo quy định trong thời gian sớm nhất.

Ông Nguyễn Quang Hòa – Chủ tịch HĐQT TNA tại đại hội thường niên 2023 – Ảnh: TNA

Ở góc độ hoạt động, TNA đang đối mặt áp lực lớn. Doanh nghiệp từng đạt đỉnh lợi nhuận vào năm 2019 với hơn 136 tỷ đồng, nhưng kết quả kinh doanh lao dốc những năm sau đó. Năm 2023 lần đầu ghi nhận lỗ ròng, năm 2024 tiếp tục lỗ nặng (theo BCTC tự lập), trong khi doanh thu giảm mạnh.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, doanh nghiệp sắt thép vẫn chưa thoát khỏi vòng xoáy thua lỗ, với mức lỗ ròng gần 44 tỷ đồng và doanh thu chỉ đạt 295 tỷ đồng.

Để xử lý áp lực dòng tiền và công nợ, TNA phải chuyển nhượng một số bất động sản cho thuê tại khu vực trung tâm TPHCM nhằm đối trừ nghĩa vụ tài chính.

TNA được cổ phần hóa từ năm 2000, tiền thân là doanh nghiệp nhà nước cấp quận tại TPHCM. Công ty từng niêm yết cổ phiếu trên HOSE từ năm 2005, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại sắt thép, bên cạnh bất động sản và một số ngành nghề khác.

* Cổ phiếu TNA bị hủy niêm yết từ 19/11 sau hơn 19 năm

Tử Kính

FILI

– 14:45 16/12/2025