Tình trạng chênh lệch lợi nhuận giữa báo cáo tài chính tự lập và kiểm toán đang làm méo mó định giá, ảnh hưởng đến lợi ích nhà đầu tư.
Nhiều doanh nghiệp tăng lỗ sau kiểm toán báo cáo tài chính. Ảnh minh hoạ: Báo Thanh niên.
Tại mùa kiểm toán báo cáo tài chính bán niên năm 2025, nhiều doanh nghiệp công bố BCTC kiểm toán với lợi nhuận chênh lệch rất nhiều so với tự lập, thậm chí nhiều công ty tăng lỗ sau kiểm toán.
Trong đó, lỗ đậm nhất là CTCP Dịch vụ Nông nghiệp Bình Thuận (Bitagco, HoSE: ABS). Sau kiểm toán, công ty này báo lợi nhuận sau thuế nửa đầu năm 2025 âm gần 295 tỷ đồng, lỗ tăng hơn 23 tỷ đồng so với con số 271 tỷ đồng trong báo cáo chưa soát xét, do công ty bổ sung chi phí dự phòng đầu tư tài chính.
Tại BCTC bán niên 2025, kiểm toán cũng đưa ra kết luận ngoại trừ. Theo đó, kỳ kế toán của ABS từ ngày 1/1/2025 – 30/6/2025 lỗ gần 295 tỷ đồng, trong đó có 216,2 tỷ đồng là lỗ phát sinh trong năm 2024 (193,2 tỷ đồng chi phí dự phòng phải thu nợ khó đòi và 23 tỷ đồng chi phí dự phòng đầu tư tài chính). Tuy nhiên, công ty không điều chỉnh hồi tố các số liệu trên vào báo cáo tài chính năm trước.
Nếu điều chỉnh, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối ABS tại cuối năm 2024 sẽ giảm 216,2 tỷ đồng, dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi tăng thêm 193,2 tỷ đồng và dự phòng đầu tư tài chính dài hạn sẽ tăng thêm 23 tỷ đồng. Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2024 sẽ lỗ 213,8 tỷ đồng.
Ngoài ra, dù nắm 2,3 triệu cổ phần CTCP Xuất nhập khẩu Vật tư Nông nghiệp III với giá trị 23 tỷ đồng song ABS không trích lập dự phòng khoản đầu tư này. Lý giải điều này, ban lãnh đạo công ty cho biết tin tưởng khoản đầu tư này có thể chuyển nhượng với giá không thấp hơn giá gốc đã đầu tư.
Một doanh nghiệp khác lỗ nặng hơn sau soát xét là CTCP Đầu tư Xây dựng và Vật liệu Đồng Nai (UPCoM: DND). Doanh nghiệp này ban đầu công bố lỗ nhẹ hơn 1,1 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, nhưng báo cáo sau soát xét ghi nhận khoản lỗ ròng hơn 11 tỷ đồng.
Nguyên nhân do bổ sung chi phí khác liên quan đến khoản phạt hành chính gần 11,2 tỷ đồng theo quyết định của UBND tỉnh Đồng Nai, liên quan đến vi phạm tại Dự án Mỏ đá Tân Cang 5. Quyết định xử phạt được ban hành từ đầu tháng 6, nhưng khoản mục này không được phản ánh trong báo cáo tự lập.
CTCP Sametel (HNX: SMT) cũng có mức chênh lệch lớn sau soát xét, với khoản lỗ tăng từ 1,2 tỷ đồng lên hơn 10,6 tỷ đồng. Theo giải trình, nguyên nhân chính đến từ việc phía kiểm toán yêu cầu trích lập bổ sung dự phòng giảm giá hàng tồn kho, khiến giá vốn đội lên gần 8,8 tỷ đồng. Việc đánh giá sai chất lượng hàng tồn kho có thể làm lệch đi đáng kể bức tranh tài chính của doanh nghiệp. Ngoài ra, Sametel còn ghi nhận thêm các khoản chi phí quản lý do tăng dự phòng khoản công nợ khó đòi.
Một cái tên khác là CTCP Đầu tư LDG (HoSE: LDG) ghi nhận khoản lỗ ròng hơn 92 tỷ đồng, tăng thêm hơn 38 tỷ đồng so với báo cáo tự lập trước đó.
LDG cho biết, đơn vị kiểm toán đã thực hiện điều chỉnh trích lập bổ sung dự phòng giảm giá hàng tồn kho và dự phòng nợ khó đòi so với báo cáo tự lập quý II/2025. Cụ thể, hơn 36 tỷ đồng dự phòng giảm giá hàng tồn kho được bổ sung vào giá vốn, trong khi dự phòng nợ khó đòi tăng thêm hơn 2 tỷ đồng, nâng tổng mức trích lập lên gần 548 tỷ đồng.
Doanh nghiệp cần minh bạch số liệu tài chính
Theo các chuyên gia, báo cáo tài chính là một trong những nguồn thông tin quan trọng để đánh giá doanh nghiệp. Một báo cáo tài chính chất lượng sẽ phản ánh sự minh bạch và hoạt động doanh nghiệp hiệu quả, từ đó nâng cao uy tín doanh nghiệp trong mắt nhà đầu tư.
Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa nâng hạng, việc tuân thủ các quy định, nhất là trong việc minh bạch số liệu từ các báo cáo tài chính sẽ là bước đi cơ bản để giúp doanh nghiệp tăng cường thu hút dòng vốn ngoại đang đợi “chảy” vào các doanh nghiệp niêm yết uy tín và minh bạch trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Quan hệ Khách hàng, CTCP Chứng khoán MB (MBS) cho rằng, khi doanh nghiệp minh bạch, nhà đầu tư sẽ có góc nhìn tích cực hơn, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn chất lượng.
“Đối với các công ty thuộc bên thứ ba như công ty chứng khoán, cần chắt lọc lại các doanh nghiệp thực sự minh bạch, tuân thủ tốt các quy định. Khi đó, chúng tôi sẽ khuyến nghị cho khách hàng, nhà đầu tư quan tâm nhiều hơn đến các doanh nghiệp đó”, ông Tuấn nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, PGS.TS. Trần Việt Dũng – Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học Ngân hàng (Học viện Ngân hàng), khẳng định bên cạnh các yếu tố định lượng, các yếu tố định tính như chất lượng của doanh nghiệp niêm yết, bao gồm quản trị công ty, minh bạch thông tin… cũng là những tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá nâng hạng thị trường.
“Các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài luôn quan tâm đến sự đa dạng hàng hóa và chất lượng hàng hóa. Muốn nâng cao chất lượng hàng hóa, chúng ta phải hướng tới yếu tố cốt lõi là minh bạch thông tin”, ông Dũng chia sẻ.
Quan trọng hơn, việc minh bạch thông tin không chỉ nhằm để nâng hạng chứng khoán, mà còn là yếu tố quan trọng cho nền móng phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/loat-doanh-nghiep-tang-lo-sau-bao-cao-kiem-toan/35158549
